شایع ترین دلایل طلاق در ایران

داشتن خانواده سالم امری ضروری است چرا که به حفظ همه جانبه جامعه و افراد کمک شایانی می کند. یکی از موارد پیش بینی نشده خانواده ها، موضوع طلاق است. آمارهای جهانی روند رو به رشدی را در این زمینه نشان می دهند. در ایران هم با وجود نهادهای اجتماعی و خدمات فرهنگی متاسفانه شاهد سیر صعودی طلاق هستیم. طلاق صدمات روحی و روانی هم به زوجین و هم خانواده های دو طرف وارد می آورد. طلاق از جمله معضلاتی هست که در پی آن مسائل دیگری را هم با خود دارد. دگرگونی زندگی زوجین گاهی حتی تا سال ها صدمات خودش را به فرزندان می زند. مسائلی که طلاق به همراه دارد اقتصادی, فردی, اجتماعی و حتی جسمانی هستند.

دلایل طلاق در ایران کدام هستند؟

از مهمترین دلایل طلاق در ایران، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

خیانت

خیانت، یکی از شایع ترین دلایل طلاق است. عصبانیت ها و نارضایتی از زندگی زناشویی، از دلایل اصلی خیانت است که همراه با اختلاف در نیاز جنسی و عدم صمیمیت عاطفی است. خیانت اغلب به صورت یک دوستی به ظاهر بی گناه شروع می شود و رابطه به عنوان یک رابطه عاطفی آغاز می شود که بعداً به یک رابطه جسمی تبدیل می شود. همچنین خیانت، یکی از دلایل قانونی برای طلاق است.

پول و وضعیت مالی

یکی از مهم ترین دلایل طلاق در ایران، وضعیت نامناسب مالی بعد از ازدواج است. عادت های مختلف هزینه ای (خرید و فروش) و هدف های مالی زوجین یا یک همسر با درآمد بیشتر از دیگران، می تواند ازدواج را به نقطه شکست برساند. تمکن مالی می تواند از بسیاری از مشکلات پیشگری کند و یا مشکلات زیادی را حل نماید.

اعتیاد

سوء مصرف مواد، طلاق به دلیل اعتیاد مواد مخدر یا رفتار نادرست مانند اعتیاد به الکل، قمار، رابطه جنسی، دروغ گفتن یا کشیدن سیگار بیش از حد نیز اعتیاد به شمار می آیند. این امر، می تواند تاثیر منفی زیادی در روابط زوجین بگذارد. مانع از رشد شغلی می شود، تعادل مالی را مختل کرده و تأثیر منفی بر کودکان می گذارد.

دخالت والدین در زندگی زوجین

چنانچه افراد خانواده هر یک از زوجین در مکالمات، تصمیم گیری ها و انتخاب شیوه زندگی و شریک زندگی دخالت کنند، ممکن است باعث طلاق یا جدایی زوجین شود. این که به منظور دریافت مشاوره با هر یک از افراد خانواده به خاطر تصور داشتن تجربه کافی مراجعه می شود، گاهی باعث بروز اختلافات شدید شده و موقعیت را برای هر یک از زوجین سخت تر می کند.
همچنین حضور پر رنگ و تاثیر گذار هر یک از اعضای خانواده دو طرف در زندگی زوجین، یکی از دلایل طلاق است.

عدم ارتباط 

برقراری ارتباط موثر در ازدواج بسیار مهم است. ناتوانی در برقراری ارتباط، می تواند موجب نارضایتی و ناامیدی هر دو شود و بر همه جنبه های ازدواج تأثیر بگذارد. از طرف دیگر، ارتباط خوب پایه و اساس یک ازدواج قوی است. فریاد زدن بر سر همسرتان، صحبت نکردن به اندازه کافی در طول روز، اظهار نظرهای نادرست به منظور اثبات خود، همه روشهای ناسالم برقراری ارتباط هستند که باعث ایجاد جدایی و طلاق می شوند. ارتباط ضعیف بعد از ازدواج، یکی از بزرگترین دلایل طلاق است. تمرین ارتباطات آگاهانه و صحیح، برای تغییر اشتباهات ازدواج ممکن است دشوار باشد، اما ارزش تلاش برای بهبود و نجات رابطه شما را دارد.

شبکه های مجازی

امروزه در بسیاری از طلاق‌ ها، نابسامانی ها و خیانت‌ ها در روابط زوجین شبکه­ های اجتماعی مجازی به عنوان یکی از مهم ترین عوامل نقش آفرینی می کند. بدبینی و بی‌ اعتمادی در زندگی مشترک، نتیجه استفاده نادرست از شبکه های اجتماعی است. استفاده از شبکه‌ های اجتماعی، به مرور زمان طرز فکر و روابط فرد را متحول می کند و می تواند بنیاد خانواده ها را متزلزل کند.

ازدواج در سنین پایین

در سال های اخیر، بسیاری از جوانان از نظر ثبات اقتصادی و بلوغ اجتماعی، صلاحیت ازدواج یا بچه ‌دار شدن را ندارند، به همین خاطر ازدواج در سنین پایین در جامعه امروز ما، یکی از مهم ترین دلایل طلاق در ایران است که کمتر به آن توجه می شود.

ناباروری یکی از زوجین

طلاق به علت ناباروری مرد و زن، از دیگر دلایل شایع برای جدایی است. این مشکل برای هرکدام از زوجین ممکن است پیش آید و با متدهای پزشکی نیز درمان نشود. در چنین شرایطی فرد می تواند به دلیل ناباروری همسر خود درخواست طلاق بدهد.

جالب است بدانید یکی دیگر از دلایل طلاق، طلاق به دلیل ناتوانی مرد می باشد.

دخالت همسر سابق یا فرزندان همسر قبلی

اگر یکی از همسران یا هر دو قبلا ازدواجی ناموفق داشته باشند، وقتی وارد ارتباطی تازه می شوند توجه طرف مقابل به همسر سابق می تواند باعث ایجاد تنش در زندگی مشترک تازه شود. با این دخالت ها حالا به هر دلیلی ممکن است همسرتان احساس کند هنوز در ازدواج قبلی تان مانده اید یا همسر سابق مهم تر از او است. در مورد فرزندان همسر قبلی هم معمولا تفاوت زیادی در طرز رفتار افراد با بچه های خودشان و بچه های کسی که با او ازدواج می کنند، وجود دارد. پدر و مادرها حق بیشتری برای بچه های خودشان در نظر می گیرند. وقتی بچه هایی که باید از آنها مراقبت کنند فرزندان شخصی دیگر باشند، ایجاد ارتباطی شبیه به ارتباط خودشان با فرزندانشان می تواند مشکل تر باشد.

دلایل دیگری اعم از افزایش وزن، تفاوت در روش های حل اختلافات، بحث و مشاجره مداوم و… از شایع ترین دلایل طلاق در ایران می باشند.

آسیب‌ ها و پیامدهای ناشی از طلاق بر فرد و جامعه

طلاق به هر دلیلی درست یا نادرست پیامد هایی دارد، این پیامدها هم برای زوجین و هم برای اجتماع است. افراد مطلقه و فرزندان طلاق در بهترین حالت شاید ترحم محیط و افراد پیرامون خود را کسب کنند و زندگی بعد از طلاق به معنی یک زندگی ناقص است که غالباً زنان و فرزندان بیشترین آسیب را متحمل خواهند شد. دو نیمه شدن خانواده در اغلب موارد اثرات روحی، روانی و اقتصادی دراز مدتی را بر همه ی اعضای خانواده و حتی اطرافیان بر جای خواهد گذاشت. تحقیقات روانشناسی نشان داده است که بچه‌ ها مرگ والدین خود را راحت‌ تر از طلاق می پذیرند، زیرا مرگ پدیده ای طبیعی است درحالی‌ که طلاق پدیده ای اجباری است و طی آن زوجین با تنفر از هم جدا شده‌اند. طلاق چه پیامدهایی دارد؟

1. آسیب های اجتماعی

اینکه بعد از طلاق کودک با کدام یک از والدین زندگی خواهد کرد و خلاء های عاطفی او را چه کسی پر خواهد کرد؟ طلاق باعث بروز افسردگی در کودکان و نوجوانان، به وجود آوردن زمینه های اضطراب، ایجاد روحیه پرخاشگری و عصیان در نوجوانان، بی قراری فرار از منزل، انکار حقایق و وقایع – اعتیاد – ولگردی و…می شود. طلاق در بسیاری از موارد و مواقع ضروری است و زوجین ناگزیر به قبول این امر هستند. ولی در اغلب موارد، جدایی‌ ها در نتیجه توقعات بیجای احساسی، اقتصادی و عاطفی زوجین از همدیگر، سوءظن و بدبینی بی مورد، نداشتن صبر و گذشت در زندگی، حسادت بیش از حد زن و شوهر، پرخاشگری و تندخویی زن یا مرد و غرور و خودخواهی بی مورد صورت می گیرد.

2. پیامدهای اقتصادی

خانم ها بعد از طلاق بیشتر از آقایان از مشکلات اقتصادی، عاطفی و حمایت اجتماعی رنج می برند. چنانچه بعد از طلاق مسئولیت های اقتصادی و تامین نیازهای فرزندان بر دوش مادر سنگینی کند، خطر افت تحصیلی، افزایش رفتارهای بزهکارانه و مشکلات بهداشت روانی مادر و فرزندان افزایش چشمگیری می یابد. مردان نیز به دلیل پرداخت مهریه های سنگین و نفقه، بحران مالی را تجربه می کنند. از دست دادن شغل و جایگاه اجتماعی به دلیل زندان رفتن، از دیگر صدمات روحی سنگین به آنها است.

3. پیامدهای ارزشی

در سالیان گذشته، طلاق بسیار موضوع نا پسندی تلقی می شد. در صورت بروز مشکلات بین زوج ها، همه دوستان و آشنایان زمینه صلح و سازش آنها را فراهم می آوردند. ریش سفیدان فامیل بین زوجین و ساطت می کردند. لذا آمار طلاق در جامعه قدیم بسیار کم بود، اما امروزه کمتر کسی به طلاق به عنوان پدیده ای غیر اخلاقی می نگرد. این امر بیانگر این است که  ارزش های دیروز در جامعه از بین رفته است. وقتی آمار طلاق بالا می رود و خانواده ها به راحتی تن به جدایی می دهند، یعنی قبح این پدیده در جامعه از بین رفته است. در اصل، می توان گفت یکی از پیامدهای طلاق از بین رفتن ارزش های سنتی جامعه است.

4. پیامدهای روانشناختی

پیامدهای روانشناختی طلاق عبارتند از: اختلالات رفتاری، اضطراب و استرس، وسواس های فکری، افسردگی، احساس گناه، ترس از آینده و خشم. طلاق هم چنین در کودکان باعث اضطراب، افسردگی، شکایات جسمانی، افکار سوء ظن، حساسیت در روابط متقابل و انواع فوبیا می شود. مردان طلاق گرفته در معرض خطر خودکشی، پذیرش در بیمارستان های روانی، بیماری های فیزیکی و اقدام به خشونت و انحرافات جنسی هستند.

5. آسیب به کودکان

یکی از شایع ترین پیامد طلاق والدین زمانی است که فرزندی دارند، زیرا باعث افزایش بار مسئولیت والدین می شود. در این حالت، پاسخ دهی به نیازهای فوری بی توجهی و از دست دادن شبکه حمایتی را برای فرزندان در پیش دارد. این کودکان در معرض آسیب های جنسی، سو مصرف مواد، بزهکاری و افسردگی هستند. آنان در این اتفاق خود را مقصر می دانند و همین مسئله رنج روحی زیادی را در آنان بالا می آورد. کودکان طلاق گاهی به دلیل فرزند پروری متفاوتی که از هر والد خود دریافت می کنند، دارای اختلال شخصیت در بزرگسالی و عدم ثبات عاطفی می شوند. گاهی این کودکان رفتارهای انزوا جویانه را در پیش می گیرند.
ازدواج مجدد والدین نیز موجب شکل گیری خانواده های ناتنی می شود. قرار گرفتن در خانواده نامادری و نا پدری برای کودک هم او را در معرض مشکلات تربیتی و روحی جدید قرار می دهد. سن طلاق در کودکان بسیار مهم است؛ کودکان تا 4 سالگی درکی از طلاق ندارند، اما بعد از 6 سالگی متوجه آن می شوند. سنین نوجوانی و بلوغ حساس ترین سن برای جدایی والدین است، چرا که بحران هویت و رفتارهای پرخطر برای نوجوان به همراه دارد.

راهکارهای کاهش طلاق چیست؟

طلاق اثرات مخربی بر روی جامعه و شخص و خانواده او می گذارد که قابل جبران نیست. طلاق، تعادل انسانها را بر هم میزند و موجب کاهش انسجام و یکپارچگی اجتماعی می شود. راهکارها و تدابیری وجود دارد که سبب کاهش این فروپاشی خانوادگی می شود.

1. زوجین باید گذشت داشته باشند

بنیان خانواده، یکی از با اهمیت ترین بنیادها است. زن و شوهر وظیفه دارند برای استحکام خانواده از حقوق خودشان بگذرند و سعی خود را بر این داشته باشند که به خانواده خویش دوام ببخشند. در این بین برخی از زوجین هستند که حقوق خود و قوانین خودشان را محترم تر از بنای خانواده می دانند و بی احترامی به خود را تحمل نمی کنند و سریعا به سراغ طلاق می روند، اما افراد خردمندی هستند که به دلیل اهمیت استحکام خانواده خویش از حقوق خود می گذرند تا زندگی آنها دوام داشته باشد.

2. آموزش های قبل از ازدواج

متاسفانه قبل از ازدواج و حتی در دوران تحصیلات افراد، به زوجین آموزش های لازم درباره اینکه چگونه زندگی موفقی داشته باشند، در مواجهه با مشکلات زندگی چگونه تصمیم بگیرند و عمل کنند، در رابطه با فرزندآوری و تربیت فرزند آموزش های لازم داده نمی شود و این ناآگاهی در زندگی زمینه ساز مشکلات و اختلافات بسیاری می شود که خود از شایع ترین دلایل طلاق در این است.

3. انجام مذاکرات

برای حل اختلاف دو همسر، صحبت کردن و مذاکره زوجین می تواند تاثیر مثبتی در کاهش طلاق داشته باشد. زوجین با شناخت هم و درک مسائل و مشکلات یکدیگر می توانند مسئله طلاق را منتفی نمایند.

4. رعایت آموزش های دینی

رعایت آموزش های دینی از جمله آنکه زن حتماً خود را برای شوهر بیاراید، هنرهای خود را در جلوه های تازه برای شوهر به ظهور برساند، مرد نیز به همسر خود محبت و مهربانی کند و به او اظهار عشق و علاقه کند و محبت خود را کتمان نکند. همچنین بایستی برخوردهای زنان و مردان در خارج از محیط خانواده و کادر زناشویی لزوماً پاک و بی آلایش باشد.

از دیگر راهکارهایی که باعث کاهش طلاق خواهد شد می توان به ساده زیستی، ازدواج عاقلانه، کم کردن توقعات و پرهیز از حسادت و چشم و هم چشمی و… اشاره کرد.

کلام آخر

حتی زوج هایی با بهترین خواسته ها برای همدیگر، گاهی اوقات نمی توانند به چالش هایی که با آن رو به رو می شوند غلبه کنند. کارشان به دادگاه های طلاق کشیده می شود. همانطور که اشاره شد، شایع ترین دلایل طلاق در ایران هم کم نیست. به همین دلیل است که رسیدگی از همان ابتدا به مشکلات در ارتباط زناشویی و اجازه ندادن به آنها برای تبدیل شدن به دلایل طلاق بسیار مهم است. صبر نکنید تا این مشکلات خود به خود حل شوند. تمرین مهربانی، ایجاد صمیمیت، رفتن به تعطیلات و کمک گرفتن از مشاوره خانواده (حتی وقتی همه چیز آرام و خوب است) برای حفظ سلامت و دوام ارتباط شما ضروری است.