وکیل طلاق

طلاق بائن چیست؟

طلاق بائن طلاقی است که در آن مرد نمیتواند به زن رجوع کند، کلمه بائن به معنی جدا شونده در لغت معنی شده است. یعنی مرد نمیتواند بدون عقد او را مجدد همسر خود قرار دهد، این نوع از طلاق در مقابل طلاق رجعی قرار دارد که در آن مرد میتواند در زمان عده به همسرش برگردد و مجددا بدون اینکه نیاز به صیغه عقد باشد با هم زندگی کنند. طلاق بائن به 6 دسته تقسیم میشود که طلاق زنی که بعد از عقد با آو آمیزش نشده باشد و طلاق خلع و طلاق مبارات و… از انواع این طلاق هستند در زمان عده طلاق بائن زن به مرد محرم نیست، مولانا در مثنوی معنوی سروده است که :

پور سلطان گر بر او خائن شود          آن سرش از تن بدان بائن شود

اقسام طلاق بائن

ماده 1145 قانون مدنی طلاق بائن را اینگونه دسته بندی نموده است :

  • طلاق دختری که نُه سالش تمام نشده است.
  • طلاق زن یائسه (یائسه زنی است که به اقتضای سن که معمولا پنجاه سالگی است عادت زنانگی نمی بیند و زمان بارداری او به پایان رسیده است و در زنان سیده معمولا تا 60 سالگی طول میکشد)
  • طلاق خُلع : ماده 1146 قانون مدنی در رابطه با طلاق خلع صحبت کرده است که میگوید زن به دلیل کراهت از شوهر خود، در مقابل پرداخت مالی به شوهرش طلاق میگیرد این مال میتواند کل مهریه زن، کمتر یا بیشتر از آن باشد. به مالی که زوجه به زوج میبخشد فدیه گفته میشود و میتواند دین، منفعت یا عین باشد؛ در مورد مقدار فدیه قانون خاصی وجود ندارد و به توافق طرفین بستگی دارد.
  • طلاق مُبارات : نوعی طلاق توافقی است که زن و مرد به دلیل عدم علاقه به یکدیگر، زن مهریه یا مال دیگری به مرد میبخشد تا او را طلاق دهد. البته در طلاق مبارات، در زمان عده زن میتواند از بخشش خود منصرف شود در این صورت مانند طلاق رجعی، شوهر میتواند به او رجوع کند، به طور کلی طلاق خلع و مبارات جز رایج ترین انواع طلاق هستند.
  • طلاق زنی که بعد از ازدواج با او آمیزش نشده است، طلاق بائن غیر مدخوله؛ اگر قبل از رابطه زناشویی میان زن و مرد ( مثلا در دوران عقد ) طلاق رخ دهد، طلاق از نوع بائن است
  • طلاق سوم (سه‌ طلاقه) :طلاق سومی که پس از سه ازدواج متوالی انجام شود، اعم از اینکه ازدواج در نتیجه رجوع باشد و یا در نتیجه نکاح جدید در صورتی که زن و مرد، سه بار از هم طلاق بگیرند و دوباره ازدواج کرده یا در عده طلاق رجوع کنند، برای بار سوم، طلاقشان، طلاق از نوع بائن است.
  • در برخی رساله‌های توضیح المسائل قسم دیگری نیز برای طلاق بائن بیان شده است که طلاق حاکم شرع نام دارد در این قسم طلاق، حاکم شرع همسر شخصی را که نه نفقه او را میپردازد و نه طلاقش می‌دهد، خود طلاق میدهد.
  • ماده 1130 قانون مدنی :طلاق هایی که زن بر اساس عسر و حرج نیز درخواست می کند به غیر از طلاق از شخص غائب مفقود الاثر که رجعی است در بقیه موارد بائن به حساب می آید.

احکام طلاق بائن

حکم طلاق بائن

تا این مرحله با تعریف طلاق بائن و اقسام آن آشنا شدیم اکنون بر مبنای شرع و قانون مدنی احکام این طلاق را بررسی میکنیم:

  • هنگام جاری شدن صیغه طلاق، زن باید در طهارت باشد و در عادت ماهیانه نباشد.
  • دو طرف باید از اهلیت لازم و بلوغ و اختیار کامل برخوردار باشند.
  • پس از جاری شدن صیغه طلاق، در صورتی که زن، یائسه یا باکره نیست، باید عده طلاق را به مدت سه ماه و ده روز نگه دارد.
  • در صورتی که طلاق بائن از نوع خلع یا مبارات است، زن باید مالی را که برابر با مهریه اش یا کمتر و بیشتر است و توافق نموده است را به مرد بپردازد.
  • طرفین باید دادخواست طلاق خود را مبنی بر صدور حکم طلاق از طریق دفاتر الکترونیک قضایی به دادگاه ارسال نمایند.

آثار طلاق بائن

همانگونه که ذکر شد طلاق بائن به خاتمه روابط زن و شوهر گفته میشود این نوع از طلاق دارای آثاری میباشد که در این قسمت به طور مختصر به شرح آن میپردازیم.

  • ازدواج مجدد زوجین : بلافاصله پس از طلاق بائن مرد میتواند بدون نیاز به حکم دادگاه مجدد ازدواج کند و زن هم اگر در عده طلاق نباشد پس از طلاق میتواند به عقد مرد دیگری درآید ولی اگر در عده باشد باید تا پایان ان صبر کند.
  • حقوق و تکالیف زوجین:  پس از آنکه زن و شوهر توسط این طلاق از یکدیگر جدا شدند حقوق و تکالیفی که بر ذمه انان بود از بین می رود؛ به طور مثال: سکونتگاه زن از مرد جدا میشود و زن دیگر موظف به تمکین از مرد نیست و مرد هم تکلیفی برای پرداخت نفقه به زن ندارد مگر اینکه زن باردار باشد تا وضع حمل باید نفقه پرداخت کند و در صورت فوت یکی از طرفین دیگری از او ارث نمیبرد.
  • منحل شدن عقد نکاح: صیغه نکاح بلافاصله پس از طلاق بائن از بین می رود و زن و مرد به هم نامحرم میشوند و دیگر عنوان زن و شوهر ندارند و اگر بخواهند مجدد باهم ازدواج کنند نیاز به صیغه نکاح میباشد.

وضعیت قانونی و شرعی زن باردار در عده طلاق بائن چگونه است؟

در قانون مدنی نفقه یکی از حقوق زنان میباشد که بر عهده شوهر است و شرط این الزام ان است که رابطه زوجیت بین زن و شوهر برقرار باشد، به همین دلیل در طلاق بائن که رابطه زناشویی بین زوج برقرار نیست پرداخت نفقه هم بر عهده مرد نیست؛ اما قرآن کریم در آیه 6 سوره طلاق بیان کرده است که اگر رابطه زوجیت بین زن و شوهر نباشد اما زن بواسطه ازدواج باردار شده باشد مرد باید در طول بارداری نفقه را پرداخت کند.

طلاق بائن قضایى

با توجه به ماده 1133 قانون مدنی طلاق شرعا و قانونا به اختیار مرد است؛ شرح این ماده عبارت است از: «مرد می تواند با رعایت شرایط مقرر در این قانون با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش را بنماید. تبصره- زن نیز می تواند با وجود شرایط مقرر در مواد (۱۱۱۹)، (۱۱۲۹) و (۱۱۳۰) این قانون، از دادگاه تقاضای طلاق نماید.» همچنین اگر زن در شرایط عسر و حرج باشد و یا مرد غایب باشد زوجه میتواند به دادگاه مراجعه کند و تقاضای طلاق بدهد، به این نوع از طلاق اصطلاحا طلاق قضایی گفته میشود.

موارد طلاق قضایی

طلاق قضایی مطابق قانون در سه مورد اتفاق می افتد که عبارتند از:

  • شوهر غایب مفقودالاثر باشد
  • استنکاف شوهر از پرداخت نفقه و عدم امکان الزام وی به انفاق
  • در عسر و حرج بودن زوجه (طلاق به علت عسر و حرج زوجه)
    به عبارت دیگر در طلاق قضایی شوهر موافق طلاق نیست و به یکی از دلایل ذکر شده دادگاه او را اجبار به طلاق می کند این عدم موافقت شوهر ممکن است به دلیل غیبت او و گاهی به دلیل مخالفت او باشد.

طلاق بائن خلع نوبت اول چیست؟

طلاق توافقی و طلاق از طرف زن که دادگاه مرد را مجبور به طلاق کرده باشد را طلاق خلع مینامند. اگر زن و شوهر اولین بار باشد که از هم طلاق میگیرند و قبلا دارای سابقه ازدواج و طلاق با یکدیگر را نداشته اند طلاق صادر شده طلاق بائن خلع نوبت اول می باشد، حالا فرض کنید زن و شوهر مجدد با هم ازدواج کنند و برای بار دوم از هم طلاق بگیرند این مورد طلاق بائن خلع نوبت دوم محسوب میشود.

مهریه در اقسام مختلف طلاق بائن

یکی از موضوعات مهمی که در اختلافات بین زوج و زوجه به چشم میخورد مسئله مهریه میباشد، از لحاظ قانون مطالبه مهریه در دوران عقد و بدون درخواست طلاق منعی ندارد چرا که زن به محض جاری شدن صیغه عقد مالک مهریه خواهد شد و هر زمان که بخواهد چه در طول زندگی و چه هنگام طلاق گرفتن میتواند مهریه اش را درخواست نماید. با توجه به توضیحات ذکر شده این سوال به وجود می آید که در طلاق بائن مهریه به زوج تعلق میگیرد یا خیر؟

به طلاقی که قبل از رابطه جنسی بین زن و شوهر اتفاق بیفتد یعنی پس از عقد زوج هنوز باکره باشد طلاق بائن غیر مدخوله گفته میشود و مطابق قانون اگر طلاق قبل از رابطه زناشویی اتفاق بیفتد نیمی از مهریه به زن میرسد. در طلاق زن یائسه که زوجه به سنی رسیده است که دیگر عادات ماهیانه اش قطع شده هم مهریه کامل به زن تعلق میگیرد و هیچ مانعی برای دریافت مهریه نیست؛ در طلاق بائن از نوع خلع زن به دلیل تنفر و کراهتی که از مرد دارد مهریه خود را میبخشد تا طلاق بگیرد در این مورد مهریه ای به زن تعلق نمیگیرد. اما در طلاق بائن از نوع مبارات کراهت و تنفر دو طرفه میباشد و همچنین بذل و بخشش زن نباید بیشتر از مهریه اش باشد و به تناسب مالی که بخشش میشود مهریه به زن تعلق نمیگیرد، در طلاق بائن پس از سه طلاقه هم مهریه به زن تعلق میگیرد و هیچ مانعی در راه گرفتن مهریه وجود ندارد.

طلاق بائن وکیل از ما

احکام بذل و بخشش مهریه در طلاق بائن

بذل مهریه به معنی بخشش مهریه می باشد؛ در بذل مهریه، زوجه تمام یا بخشی از مهریه خود را به شوهر بخشیده تا بتواند رضایت شوهر را برای طلاق یا امر دیگری، مانند واگذاری حضانت فرزندان، جلب نماید. دختر باکره ای که تمام مهریه خود را دریافت کرده باشد قبل از طلاق که از نوع بائن غیر مدخوله میباشد ملزم است که نیمی از مهریه را به مرد برگرداند. از آنچایی که مقررات بذل مهریه در انواع اقسام طلاق های بائن متفاوت میباشد در این بخش به شرح آن خواهیم پرداخت.

  • بذل مهریه در طلاق بائن غیرمدخوله: در این نوع از طلاق بذل مهریه با مانع و مشکلی روبرو نبوده و زوجه میتواند آن مقداری از مهریه که به او می رسیده یعنی تا نیمی از مهریه  را بذل نماید، به موجب ماده 1082 قانون مدنی: به مجرد عقد، زن مالک مهریه می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد درآن بنماید> و این مالکیت زن، شامل تمام مهریه شده، اما مطابق ماده 1092 همان قانون، اگر طلاق، قبل از نزدیکی و رابطه جنسی میان زوجین باشد، زن، مستحق نیمی از مهریه تعیین شده در عقد می باشد.
  • بذل مهریه در طلاق بائن یائسه: زوجه یائسه حق مطالبه تمام مهریه خود را دارد و در بذل مهریه هم با محدودیتی رو به رو نیست و مینواند تمام مهریه را به زوجه ببخشد.
  • بذل مهریه در طلاق بائن خلع: در طلاق بائن خلع زن به دلیل کراهتی که از شوهرش دارد قسمتی از مهریه یا تمام اش را و حتی گاهی مالی مازاد بر مهریه را بذل میکند تا رضایت شوهر را برای طلاق جلب کند بنابراین چون قصد زن جلب رضایت مرد برای طلاق میباشد با محدودیتی رو به رو نیست.
  • بذل مهریه در طلاق بائن مبارات:  طلاق مبارات هم مانند طلاق خلع میباشد با این تفاوت که در این نوع طلاق کراهت و تنفر دو طرفه میباشد و طبق ماده 1147 قانون مدنی مالی که زن در طلاق مبارات به مرد میبخشد نباید بیشتر مهریه او باشد بنابراین در این طلاق بذل مهریه حداکثر تا مهریه زن بوده و بیش از آن امکان بخشش مالی نیست.
  • بذل مهریه در طلاق بائن پس از سه وصلت: بذل مهریه در طلاق بائن پس از سه ازدواج متوالی مثل بذل مهریه زن یائسه میباشد و زن با محدودیتی در بخشش مهریه اش به مرد رو به رو نیست.

رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن

در قسمت قبل در مورد بذل مهریه در این نوع از طلاق صحبت کردیم اما پس از بخشش مهریه ممکن است زوجه پشیمان شود و بخواهد مجدد برای دریافت مهریه اش اقدام کند و این سوال ایجاد میشود که آیا در بذل مهریه در طلاق بائن امکان رجوع از بذل هست یا خیر؟ از انجایی که در رجوع از بذل هم مانند بذل مهریه در انواع طلاق بائن مقررات و احکام خاصی موجود است به طور جداگانه به شرح آن میپردازیم.

  • رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن غیر مدخوله: رجوع از بذل مهریه در طلاق  غیر مدخوله در هیچ یک از انواع بخشش مهریه امکان پذیر نمیباشد؛ بنابراین توضیح تفاوتی ندارد که زوجه، شوهر را از مهریه ابرا کرده باشد، یا فقط اقرار به گرفتن مهریه کرده باشد، فقط از عبارت بخشش برای مهریه استفاده کرده باشد و یا مهریه را به شوهر هبه کرده باشد رجوع ممکن نیست. البته در مورد هبه (هدیه کردن مهریه) اختلافاتی بین دادگاه های خانواده موجود است که میگویند اگر در قالب هبه باشد زن میتواند رجوع از بذل کند.
  • رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن یائسه: رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن یائسه نیز مثل رجوع از بذل مهریه در طلاق غیر مدخوله می باشد؛ با این توضیح که در هیچ یک از انواع بخشش مهریه از طریق ابرا، اقرار به دریافت آن، بذل و هبه مهریه، رجوع از بذل مهریه، برای زوجه، امکان پذیر نخواهد بود.
  • رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن خلع: طبق قوانین قانون مدنی، در طلاق خلع، شوهر نمی تواند در دوران عده، به زن رجوع نماید، مگر اینکه زن از مهریه بذل شده رجوع کند. بنابراین، رجوع از بذل مهریه در طلاق خلع، امکان پذیر بوده و زن می تواند تنها تا پایان مدت عده، از مهریه بذل شده، رجوع کرده و آن را از شوهر، مطالبه نماید.
  • رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن مبارات: در طلاق مبارات نیز رجوع از بذل مهریه، امکان پذیر بوده و زن می تواند تنها تا پایان مدت عده، از مهریه بذل شده، رجوع کرده و آن را از شوهر، مطالبه کند و احکامش مانند طلاق خلع میباشد.
  • رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن پس از سه وصلت: رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن پس از سه وصلت، مانند رجوع از بذل مهریه در طلاق غیرمدخوله و یائسه بوده؛ یعنی، در هیچ یک از انواع بخشش مهریه از طریق ابرا، اقرار به دریافت آن، بذل و هبه مهریه، رجوع از بذل مهریه، برای زن، امکان پذیر نیست.
5/5 - (1 امتیاز)

عاطفه نعیمی

عاطفه نعیمی هستم 5 سال مشغول به نویسندگی در سایت های مختلف بودم و هدفم تولید محتوای یونیک و با کیفیت بوده است.

نوشته های مشابه

1 دیدگاه

  1. سلام، من شوهرم چند روز پیش طلاق طلاق توافقی گرفتیم داخل شناسنامه ها مهر طلاق خورد نوشتن مبارات نوبت اول من کل مهریه ام رو گرفتم باقی حقوقم مثل نفقه و… در قبال طلاق بخشیدم. داخل حکم دادگاه تا رجوع به عوض نکرده به بائن تبدیل میشه می خواستم بدونم من در خواست بدم باقی حقوقی که بخشیدم مثل نفقه همه چی غیر مهریه رو می تونم بگیریم، آیا امکان پذیر است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا