طرح ایرادات دادرسی چگونه است؟

یکی از راه هایی که قانونگذار در قوانین ایران مقرر میکند تا بر اساس آن افراد بتوانند به دعاوی پاسخ دهند، طرح ایرادات دادرسی می باشد. در این مقاله این ایرادات را بررسی خواهیم کرد. این ایرادات در قانون آیین دادرسی مدنی، اشکالاتی هستند که خوانده و خواهان دعوا، می توانند با استناد به آن ها، مانعی در رسیدگی ابتدایی به دعوا ایجاد کنند. با ما همراه باشید.

طرح ایرادات دادرسی

به منظور طرح ایرادات دادرسی در قانون آیین دادرسی مدنی ایران، مواردی پیش بینی شده است. به عبارتی در صورت وجود این موارد، طرف مقابل می تواند، به دعوای مطروحه، ایراد وارد کند. همچنین از این طریق مانعی بر سر رسیدگی به دعوا، هرچند بصورت موقت ایجاد نماید. در ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی، این ایرادات در امور حقوقی، بیان می شود. هر کدام از آن ها، آثار بخصوصی را بر دعوا، ایجاد می نمایند. از آنجا که طرح این ایرادات، زمان و شرایط بخصوصی دارد، ضروری است تا طرفین دعوا، نسبت به قواعد و تشریفات آن، آگاه باشند و قبل از هر اقدامی از مشاوره با وکلا برتر در این زمینه بهره مند گردند.

موارد طرح ایرادات دادرسی

این ایرادات در دعاوی حقوقی و کیفری رایج اند. از این رو بهترین وکیل در تهران و شهرستانها با تسلط کامل بر این قوانین می توانند به طرح ایرادات دادرسی بپردازند. این موارد عبارت اند از:

• دادگاه صلاحیت ندارد.
• دعوا بین همان اشخاص در همان دادگاه یا دادگاه هم عرض دیگری قبلاطرح شود. تحت رسیدگی باشد.
• خواهان به جهتی از جهات قانونی از قبیل صغر، عدم رشد، جنون یا ممنوعیت از تصرف در اموال در نتیجه حکم ورشکستگی، اهلیت قانونی برای اقامه دعوا نداشته باشد.
• ادعا متوجه شخص خوانده نباشد. در این مورد از طرح ایرادات دادرسی قرار رد دعوا صادر می شود.
• کسی که به عنوان نمایندگی دعوا را طرح می کند، از قبیل وکالت یا ولایت یا قیمومت و سمت او محرز نباشد.
• دعوای مورد نظر، سابقاً بین همان اشخاص یا اشخاصی که اصحاب دعوا قائم مقام آنان هستند، رسیدگی شود و نسبت به آن حکم قطعی صادر گردد.
• دعوا بر فرض ثبوت اثر قانونی ندارد. از قبیل وقف و هبه بدون قبض.
• مورد دعوا مشروع نباشد.
• دعوا جزمی نباشد. بلکه ظنی یا احتمالی باشد.
• خواهان در دعوای مطروحه ذی نفع نباشد.
• دعوا خارج از موعد قانونی اقامه شود.

انواع طرح ایرادات دادرسی در قوانین ایران

طرح ایرادات دادرسی در ایران انواع مختلفی داد. این انواع به شرح زیر است:

• ایراداتی که باعث تغییر مرجع رسیدگی می شوند.
• ایراداتی که بر اساس آنها، در رسیدگی مانع موقت ایجاد می شود.
• ایراداتی که بر اساس آنها، در رسیدگی مانع دائم بوجود می آید.

طرح ایرادات دادرسی که باعث تغییر مرجع رسیدگی می شوند

در این بخش بر آنیم تا به طرح ایرادات دادرسی که به موجب آن مرجع رسیدگی به دعوا تغییر میکند اشاره کنیم.  این ایرادات عبارت اند از:

• الف- ایراد عدم صلاحیت ذاتی: بند ١ ماده ٨۴ قانون آیین دادرسی مدنیاذعان می دارد که اگر دادگاه فاقد صلاحیت ذاتی باشد، در اینصورت خوانده میتواند تا پایان جلسه اول دادرسی، به این مساله ایراد کند. دادگاه در صورت پذیرش، قرار عدم صلاحیت صادر می نماید. سپس پرونده را به مرجع صالح یا جهت تعیین مرجع صالح به دیوان عالی کشور ارسال می نماید.
• ب- ایراد عدم صلاحیت محلی: این ایراد بدین معناست که دادگاه ذاتاً صلاحیت رسیدگی به آن موضوع را دارد. اما محل اقامه دعوا باید دادگاه دیگری باشد. این ایرادباید تا پایان جلسه اول رسیدگی توسط خوانده مطرح شود. دادگاه در صورت پذیرش، قرار عدم صلاحیت صادر می نماید. پرونده را به مرجع صالح یا جهت تعیین مرجع صالح، به دادگاه تجدیدنظر استان یا به دیوان عالی کشور ارسال میکند.
• ج- ایراد امر مطروحه: طرح ایرادات دادرسی از این نوع، بدین معناست که خوانده دعوا اعلام میکند که دعوا قبلا در همین دادگاه یا دادگاه دیگری بین همین اصحاب دعوا تحت رسیدگی می باشد. یا اینکه ادعا می کند، دعوای حال حاضر، با دعوای قبلی ارتباط کامل دارد. دادگاه در صورت پذیرش این ایراد، قرار رسیدگی توامان صادر میکند.به عبارتی به هر دو یکجا رسیدگی می نماید.

طرح ایرادات دادرسی که در رسیدگی مانع موقت ایجاد می کنند

باید بدانید، طرح ایرادات دادرسی که در رسیدگی مانع موقت ایجاد می کنند، در زمره ایراداتی محسوب می گردند که در صورت برطرف شدن آن مانع، دعوا مجددا قابل طرح می باشد.در این بخش به بررسی بیتر این ایرادات می پردازیم.

• الف- ایراد عدم اهلیت قانونگذار در این مورد اذعان می دارد که هر کسی برای اینکه بتواند از حق و حقوق قانونی خود دفاع نماید، لازم است که دارای اهلیت قانونی باشد. اگر دادگاه تشخیص دهد که خوانده اهلیت ندارد، قرار عدم اهلیت خوانده را صادر می نماید.
• ب- ایراد عدم احراز سمت: این ایراد زمانی مطرح می گردد که فردی که به نمایندگی از خواهان طرح دعوا کرده است، فاقد سمت قانونی باشد.

طرح ایرادات دادرسی که در رسیدگی مانع دائم ایجاد می کنند

در طرح ایرادات دادرسی، این نوع از ایرات مانع دائمی برای رسیدگی ایجاد میکنند و از این بابت بسیار حائز اهمیت هستند. این ایرادات به دو دسته کلی تقسیم می شوند که از قرار زیر است:

• ایراد عدم توجه دعوا: این ایراد بدین معنا می باشد که، دعوا، حتی با فرض اینکه ادعا ثابت شود، بر علیه شخص خوانده نیست. لذا در اینصورت دادگاه، قرار رد دعوا صادر می نماید.
•  ایراد امر قضاوت شده: این ایراد زمانی مطرح می گردد که خوانده ای که در دعوای قبلی پیروز شود. سپس ادعا نماید که دعوا جدید، همان دعوای سابق است. در چنین حالتی اگر دادگاه این امر را احراز نماید، قرار رد دعوا صادر می نماید. جهت پذیرش این نوع از ایرادات، دادگاه باید تشخیص دهد که این دعوا و دعوای سابق دارای اصحاب دعوا، موضوع و سبب واحد می باشند.