وضعیت خروج زن متاهل از کشور

در کشور ما با توجه به قوانین حاکم، برخلاف خروج مردان از کشور که الزامات خاصی ندارد برای خروج زنان با توجه به شرایط آنها محدودیت هایی وجود دارد. این محدودیت ها سبب می شود خروج از کشور نیازمند موافقت و کسب اجازه ولی، همسر و حتی در مواردی دادستان در این خصوص باشد. طبق قانون، زنانی که در حال زندگی مشترک هستند، برای دریافت مجوز خروج از کشور نیاز به برگه رضایت همسر دارند. این رویه تا انتهای زندگی مشترک آنها پابرجا خواهد بود. افراد پیش از ازدواج باید نسبت به موضوع خروج زن متاهل از کشور اطلاع کافی داشته باشند. زیرا زوجه یا شوهر در صورت لزوم می تواند با مراجعه به پلیس گذرنامه، نسبت به جلوگیری از خروج کشور و ضبط گذرنامه همسرش اقدام کند.

در نظر داشته باشید که این موضوع در وظایف بهترین وکیل خانواده در تهران و شهرستانها تعریف می شود. وی وظیفه دارد تا با تکیه بر تجربه و تسلط خود بر قوانین، به حل و فصل مشکل بپردازد و موکلین خود را از روند های قانونی موجود، آگاه سازد.

شرایط خروج زن متاهل از کشور

همان طور که گفتیم برای خروج زن متاهل از کشور قوانین خاصی در ایران حاکم است. براساس ماده 18 قانون گذرنامه صدور گذرنامه و پاسپورت، زنان متاهل نیاز به اجازه همسر دارند. همچنین براساس ماده 19 همین قانون، زوج می تواند هرزمان که بخواهد از اجازه خروج خود صرف نظر کند. اما این نکته بسیار حائز اهمیت است که در موارد استثنایی برای خروج زنان از کشور، محدودیت اجازه همسر وجود ندارد. این موارد استثنایی عبارت اند از:

• زن و شوهر با هم مقیم خارج از کشور باشند.
• زنانی که با همسر خارجی ازدواج کنند ولی به تابعیت ایرانی باقی بمانند.
• براساس نظریه شورای نگهبان زنانی که عازم سفر حج تمتع باشند.
• در صورتی که توافق برای خروج از کشور به صورت شرط ضمن عقد باشد.
• در صورتی که خروج اضطراری زن لازم باشد و در این مورد دادستان نیز با آن موافقت کند.
• درصورتی که زن دارای وکالت خروج از کشور از سوی همسرش باشد.

آیا امکان خروج زن متاهل از کشور بدون اجازه همسر وجود دارد؟

مرد از دو روش اختیار خروج از کشور را به خانم خود واگذار می نماید. بطوری که دیگر نیازی به دریافت برگه رضایت همسر برای خروج از کشور برای زن، وجود ندارد.

• روش اول: زن در ابتدای زندگی و در حین عقد خود می تواند شرط اجازه خروج از کشور را مطرح کند. چنانچه این موضوع به تایید همسر وی نیز برسد، او مشکلی از بابت خروج از کشور نخواهد داشت.
• روش دوم: این روش به بعد از عقد مربوط می شود. چنانچه پس از عقد، همسر خانم تصمیم به واگذاری حق خروج از کشور به او را بگیرد، می‌تواند با اهدا وکالت نامه رسمی به زن، اجازه محضری خروج از کشور را به طور دائم به وی بدهد.

در روش دوم بهتر است تا نکات زیر را مد نظر داشته باشید تا زن متاهل با در دست داشتن وکالت نامه در اداره گذرنامه، بتواند بخش مربوط به اجازه همسر را به تنهایی تکمیل نماید:

•  این توافق باید به صورت یک سند رسمی وکالت (بلاعزل) در یکی از دفاتر اسناد رسمی تنظیم گردد.
• در غیر این صورت ممکن است در آینده همسر شما اقدام قبلی خود را بخاطر پشیمانی و سایر دلایلی توجیه کند. در نتیجه اقدام به ممنوع الخروجی خانم نماید؛ به همین دلیل باید به ماهیت توافق خود اهمیت دهید.

 در فرم های گذرنامه یک بخش مشخص برای اعلام رضایت شوهر و امضای او در نظر گرفته شده است. این مورد در قانون ایران به عنوان یک قاعده کلی شناخته می شود. در این بین صرفا در چند مورد استثناء وجود دارد. اعم از:

• خروج زن بدون اجازه ی شوهر تنها به شرایط وی و نظر دادگاه بستگی دارد. ممکن است در برخی موارد اجازه خروج از کشور کوتاه مدت (چند روزه) برای بانوان صادر شود.
• اخیرا کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی طرحی را برای تصویب پیشنهاد داده است. این طرح از این قرار است که در صورت ضرورت، زنان نخبه، برای مقاصد علمی، فرهنگی و ورزشی، بدون اذن و اجازه همسر، دادگاه و یا سازمان موضوع فعالیت، بتوانند از کشور خارج شوند. البته این طرح هنوز به مرحله تصویب نرسیده است.

شرایط خروج زن متاهل از کشور در عقد موقت 

بسیاری از خانم ها نسبت به اینکه بعد از مدت عقد موقت اجازه خروج از کشور را خواهند داشت یا خیر، مردد هستند. جاری شدن عقد موقت تحت شرایط های مختلفی امکان پذیر است. در عقد موقت چون خانم تحت نفقه همسر خود نمی باشد، در حقیقت اجباری نیز برای زندگی در منزل او ندارد. در نتیجه این افراد به شرط رضایت کتبی همسر نیز نیازی ندارند. اگر زن و مرد بنا بر دلایلی مجبور شوند عقد موقت خود را در شناسنامه درج کنند هم این امر باز مانعی برای خروج زن متاهل از کشور به وجود نمیاورد. به عبارت دیگر زن می تواند با اثبات عقد موقت، بدون اجازه شوهر گذرنامه خود را دریافت کند و حتی از کشور خارج شود.

کلام آخر

زن متاهلی که طبق قانون گذرنامه برای دریافت پاسپورت به اخذ اجازه خروج همسر نیاز دارد، باید همراه همسر خود به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه کنند و اجازه نامه مزبور را از طریق امضا فرم محضوری رضایت نامه خروج زن متاهل از کشور را دریافت نماید.