مفهوم و تعریف کارگاه در قانون کار

پر واضح است که مقررات کاری یک قانون بسیار حائز اهمیت است.را تعیین می نواید تا احقاق حقوق افراد تسهیل گردد. همچنین افراد متحمل ضرر و زیان احتمالی در محیط کار نشوند. از دید و منظر سنتی در فرهنگ و ادبیات ما هر کجا که در آن فعالیت اقتصادی توسط عده ای انجام می شود را کارگاه می نامیم. این در حالی است که اگر بخواهیم از دید و منظر قانون کار به این موضوع نگاه کنیم کمی ادبیات و تعریف مربوطه متفاوت تر می باشد. از این رو به دلیل این تفاوت در این مقاله به بررسی کارگاه در قانون کار و مضادیق مربوط به آن می پردازیم. با ما همراه باشید.

به طور کلی در همین ابتدا باید بگوییم که کارگاه در قانون کار به هر مکانی اطلاق می‌ شود که کارگران در آن به کار اشتغال دارند. علاوه بر آن، این تعریف شامل همه انواع کارگاه‌ ها است.  در ادامه ماده ۴ قانون کار و در تکمیل تعریف مورد نظر در این مورد اذعان می دارد که کلیه تاسیساتی که به اقتضای کار‌ متعلق به کارگاه اند جزئی از آن می باشند. از قبیل:

• نمازخانه
• ناهارخوری
• تعاونی ها
• شیرخوارگاه
• مهد کودک
• درمانگاه
• آموزشگاه حرفه‌ ای
• قرائت خانه
• کلاس های سوادآموزی و سایر مراکز آموزشی و اماکن مربوط به شورا
• انجمن اسلامی و بسیج کارگران
• ورزشگاه و وسایل ایاب ذهاب و نظایر آنها

کارگاه در قانون کار

در این بخش به بررسی مفهوم و تعریف کلی کارگاه در قانون کار می پردازیم. به استناد ماده 4 قانون کار، این مورد محل یا مکانی است که کارگر به درخواست و دستور)کارفرما یا نماینده او در آنجا کار می‌ کند. از قبیل موسسات صنعتی، کشاورزی، معدنی، ساختمانی، ترابری، مسافرتی، خدماتی، تجاری‌، تولیدی،اماکن عمومی و امثال این ها.

بنابر تعریف بالا، نتیجه می گیریم که کارگاه در قانون کار صرفا شامل کارگاه های صنعتی و حرفه ای نمی باشد. بلکه هر محلی که کارگران مشمول قانون کار برای کارفرما در آن به انجام کار مشغول هستند، شامل مفهوم و تعریف قانونی می شوند. به عبارت دیگر برای مفهو و تعریف کارگاه میتوانیم بگوییم که کارگاه محل یا مکانی است که کارگر به دستور کارفرما، مکلف به حضور و انجام کار در آن می باشد. اعم از:

• موسسات تجاری
• صنعتی
• کارگاهها و اصناف و ..

جهت مطالعه بیشتر در باب قوانین کار در ایران کلیک نمایید: نقض قرارداد کار

عرف کارگاه در قانون کار

عرف کارگاه در قانون کار مهمترین موضوع در این بحث است. در حقیقت عرف مجموعه قواعدی است که به تدریج و خود به خود در کارگاه ایجاد می شوند. به طور منظم و مستمر از آن پیروی می شود. در نتیجه در انتها به عنوان قاعده ای الزام اور مرسوم می گردد. در ارتباط با عرف کارگاه دو مورد زیر را مد نظر بدارید:

• مزایایی که به موجب قانون به کارکنان پرداخت می شود عرف کارگاه محسوب نمی شود: پس از تغییر قانون مربوط و یا خروج کارگاه و کارکنان از شمول آن قانون، الزامی برای پرداخت آن مزایا وجود نخواهد داشت.
• مزایایی که صرفا برای دوره های زمانی خاص به کارکنان پرداخت می شود به دلیل فقدان عنصر معنوی لازم برای تشکیل عرف، از مصادیق عرف نبوده و در صورت عدم تصمیمی کارفرما برای تداوم آن مزایا در دوره های بعد، الزامی برای پرداخت آنها وجود نخواهد داشت.

توجه فرمایید در صورت تحقق هریک از موارد بالا مبادرت ورزید تا مراتب فوق به ترتیب مقتضی به آگاهی مراجع حل اختلاف و سایر کارشناسان و کارکنان ذی ربط برسد. در نتیجه در موارد مربوطه لحاظ و پیگیری شود.

مصادیق کارگاه در قانون کار

با توجه به آنچه تا به اینجا عنوان کردیم، سوال پیش می آید که چه کارگاه هایی مشمول قانون می شوند؟ در پاسخ به این سوال، کارگاه در قانون کار را به دو دسته اصلی از قرار زیر تقسیم می کنیم.

• بر اساس ادامه ماده 4 قانون کار کارگاه، محلی است که کارگر به درخواست کارفرما یا نماینده او در آنجا کار می کند. از قبیل موسسات صنعتی، کشاورزی، معدنی، ساختمانی، ترابری، مسافربری، خدماتی، تجاری، تولیدی، اماکن عمومی و امثال آنها.
• علاوه بر توضیح بالا که در ابتدای مقاله نیز به آن اشاره کرده بودیم، از آنجا که به دلیل حمایتی بودن قانون کار، این قانون همه کارگران را مد نظر قرار می دهد، کلیه تاسیساتی که به اقتضای کار، متعلق به کارگاه هستند، از قبیل نمازخانه، نهارخوری، تعاونی ها، شیرخوارگاه، مهد کودک، درمانگاه، حمام، آموزشگاه حرفه ای، قرائت خانه، کلاس های سواد آموزی و سایر مراکز آموزشی و اماکن مربوط به شورا و انجمن اسلامی و بسیج کارگران، ورزشگاه و وسایل ایاب و ذهاب کارگران و غیره نیز جزو کارگاه محسوب می شوند. پس به عنوان مصادیقی از کارگاه مشمول قانون محسوب می شوند.

با توضیحی که در این بخش ارائه دادیم، مشخص است که تعریف کارگاه در قانون مذکور بسیار گسترده می باشد. به همین دلیل در راستای حمایت از کارگران، قانون اکثر محل هایی که ممکن است به اقتضای کار، در اختیار کارگران قرار گیرد را کارگاه، محسوب می نماید.

مدیریت کارگاه در قانون کار

در این بخش به منظور سخن پایانی این موضوع را بررسی می کنیم که مدیریت کارگاه در قانون کار در صلاحیت چه کسی است؟ یا به عبارت بهتر، با توجه به قانون کار، مدیریت با کیست؟

مدیریت یک کارگاه بر اساس آنچه در قانون می خوانیم، در اختیار کارفرما قرار دارد. باید بدانید که در حالت کلی، کارفرما به شخصه و یا با واسطه دیگری، عهده دار مدیریت کارگاه می باشد. موارد زیر از سوی کارفرما اعمال خواهد شد:

• سازماندهی
• برنامه ریزی
• هماهنگی
• اداره کارگاه

با این حال، علیرغم مالکیت و مدیریت کارگاه توسط کارفرما ، مدیریت کارگاه موظف است تا برخی از مسائل قانون کار را در محدوده کارگاه که مشمول قانون مذکور می باشد، مورد رعایت قرار بدهد. زیرا در غیر این صورت، ممکن است مدیریت با ضمانت اجراهای قانون کار مواجه گردد.

این موضوع را به عنوان نکته پایانی به خاطر بسپارید که بر اساس مواد مربوط به کارگاه در قانون کار هر نوع تغییر حقوقی در وضع مالکیت کارگاه، از قبیل موارد زیر در رابطه قراردادی کارگرانی که قرارداد کار آنها قطعیت یافته است، موثر نمی باشد. کارفرمای جدید، قائم مقام تعهدات و حقوق کارفرمای سابق خواهد بود:

• فروش یا انتقال به هر شکل
• تغییر نوع تولید
• ادغام در موسسه دیگر
• ملی شدن کارگاه
• فوت مالک و امثال اینها