ازدواج مسلمان با غیر مسلمان چگونه است؟

زدواج در اسلام از جایگاه و اهمیت فوق العاده‌ای برخوردار است. زیرا این موضوع می‌تواند در جامعه امنیت و آرامش روحی و روانی را به ارمغان آورد. همچنین سلامت جامعه را نیز تضمین نماید. در حالت کلی، عقد نکاح یا ازدواج، به قراردادی گفته می شود که زوجین را به یکدیگر محرم می نماید و سبب می شود تا حقوق و تکالیف ناشی از زوجیت، بر رابطه آن ها اعمال گردد. در قانون مدنی به دلیل اهمیت این موضوع، شرایط و احکامی خاص بیان می گردد. این قوانین تا حد زیادی، بر مبنای فقه شیعه به تدوین رسیده است. در همین ابتدا لازم به ذکر است که آنچه شریعت اسلامی را از دیگر ادیان متمایز می‌سازد، رعایت حقوق کلی غیرمسلمان در مقایسه با مسلمان است. به دلیل ویژگی‌های خاصی که در مسئله‌ ازدواج وجود دارد. غیرمسلمانان از گروه‌های متعدد دینی و اعتقادی شکل گرفته‌اند، به همین دلیل اسلام درباره‌ی ازدواج با آن‌ها حکم یکسانی ندارد. به عبارتی دین را می توانیم از جمله موارد موانع نکاح برشماریم.

قوانین و شرایط ازدواج مسلمان با غیر مسلمان

گاهی بنا به دلایلی، ممکن است که زن و مردی با وجود تفاوت در دین خود، قصد انعقاد عقد نکاح داشته باشند. حال آن که ممنوعیت ازدواج زن و مرد مسلمان با مرد و زن کافر، از جمله احکامی است که در قرآن کریم  و در قانون مدنی مورد اشاره قرار گرفته است. از مهمترین قوانین و شرایط ازدواج مسلمان و غیر مسلمان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• یکی از مهم ترین و اصلی ترین شرایط این ازدواج، آن است که فرد غیر مسلمان به دین اسلام مشرف شود. در این صورت، دیگر ممنوعیتی برای ازدواج میان آن دو، وجود ندارد. چرا که دین آن ها، یکسان و برابر می باشد.
• از آن جهت که فرد مسلمان، ممکن است تابعیت کشور دیگری را دارا باشد، ماده 1060 قانون مدنی اذعان می دارد که: نکاح زنان ایرانی با تبعه خارجی حتی در مواردی که  آن فرد به دین اسلام مشرف شود و نکاحشان بدون ممنوعیت شرعی و قانونی باشد باید از دولت ، اجازه مخصوص بگیرند تا مشکل تابعیت فرزندان مادران ایرانی نیز بر طرف گردد.
• بر اساس ماده 1061 قانون مدنی، گاهی ممکن است دولت، نکاح مردان ایرانی مسلمان که مستخدم یا مامور رسمی دولت هستند با زنان تبعه خارج را موکول به اجازه مخصوص از دولت نماید. تا به این ترتیب، مصلحت عمومی کشور، دچار خدشه نگردد.

در دو شرط پایانی، علاوه بر اینکه فرد بیگانه باید به دین اسلام مشرف شود شرایط دیگر از جمله کسب اجازه از دولت، نیز ضروری است .

ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان

در این بخش ابتدا باید اشاره کنیم که قانون مدنی ایران، به عنوان قانون حاکم، در خصوص احوال شخصیه افراد، اعم از ازدواج، طلاق و ارث و وصیت بر مبنای فقه شیعه تدوین شده است . بنابراین برای بررسی این نوع خاص در بحث ازدواج مسلمان با غیر مسلمان علاوه بر قانون مدنی، اطلاع از احکام فقهی نیز بسیار حایز اهمیت و ضروری است . منظور از نکاح زن مسلمان با مرد غیر مسلمان، آن است که مرد، دینش اسلام نباشد. اعم از اینکه وی کافر باشد، یا اینکه معتقد به سایر ادیان از جمله مسیحیت یا یهودیت باشد.

در خصوص این ازدواج، ماده 1059 قانون مدنی، حکمی کلی مبنی بر عدم جواز یا ممنوعیت این ازدواج مسلمان با غیر مسلمان را بیان می دارد. به عبارتی بر اساس این ماده، نکاح زن مسلمان با مرد غیر مسلمان جایز نیست. فلسفه چنین ممنوعیتی عبارت است از:

• جلوگیری از تاثیر این ازدواج بر فرزندان
• جلوگیری از اختلاط نسل
• از بین رفتن تدریجی دین اسلام

ازدواج مرد مسلمان با زن غیر مسلمان

در بررسی این نوع ازدواج، در بحث ازدواج مسلمان با غیر مسلمان می بایست قایل به تفکیک شد. این تفکیک بنا به دلایل زیر است:

• بر اساس احکام فقهی، نکاح مرد مسلمان با زن غیر مسلمان از نوع کافر، به صورت کلی ممنوع می باشد.
• در خصوص نکاح مرد مسلمان با زن غیر مسلمان از نوع اهل کتاب از جمله مسیحی، یهودی و زرتشتی این ممنوعیت، مطلق نیست.

لذا حکم این نوع ازدواج در خصوص مردها، با زن ها متفاوت است. شرایط و نکات این ازدواج به شرح زیر است:

• مرد مسلمان، نمی تواند با زنی که کافر است، ازدواج کند. چه این ازدواج، از نوع عقد دائم باشد و یا به صورت ازدواج موقت. اما نکاح مرد مسلمان با زن غیر مسلمان اهل کتاب، همیشه ممنوع نیست و فقها در خصوص آن ، قایل به تفکیک می شوند و نظرات مختلفی را مطرح می کنند.
• پر طرفدار ترین نظریه در خصوص این نکاح، آن است که اگر زن غیر مسلمان، اهل کتاب باشد یا به عبارت دیگر، مسیحی، یهودی یا زرتشتی باشد، مرد مسلمان صرفا می تواند به صورت موقت با وی عقد نکاح را جاری سازد. اما ازدواج دائم با چنین زنی، همچنان محل اشکال است.

کلام آخر

عقد نکاح یا ازدواج مسلمان با غیر مسلمان تنها در یک حالت صحیح است. در این حالت که مرد مسلمان با زن غیر مسلمان اهل کتابیه، عقد موقت کند. قانون و شرع در بقیه موارد ازدواج با غیر مسلمان را مطلقا ممنوع اعلام کرده است.