شرایط و نحوه قسط بندی مهریه چیست؟

همانطور که در مقالات پیشین بارها اشاره کردیم، یکی از حقوق مالی زوج در ازدواج، مهریه می باشد. با جاری شدن صیغه عقد و در صورت مطالبه وی، مرد موظف به پرداخت آن است. طبق قانون ما که از شرع اسلام نشات می گیرد، مهریه یک دین است که مرد ملزم به پرداخت آن است. حال در این مقالع بع بررسی قسط بندی مهریه که یکی از امور بسیار مهم است اشاره می کنیم.

با توجه به مبلغ بالای مهریه ها گاهی مردان توانایی و استطاعت مالی پرداخت آن را ندارند. در نتیجه در این موارد زوج بعد از صدور حکم می تواند دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را بدهد. سپس در صورت احراز شرایط اعسار، مهریه متناسب با شرایط زندگی و درآمد مدعی اعسار قسط بندی می شود. انواع مهریه با توجه به توافق طرفین در زمان عقد از قرار زیر است:

• مهریه عند المطالبه که در آن زوج می بایست هر زمان که زوجه مهریه اش را طلب کرد آن را بپردازد.
• مهریه عند الاستطاعه که در آن تنها در زمانی که مرد استطاعت و توانایی پرداخت مهریه و یا قسمتی از مهریه را داشته باشد، می توان از او مطالبه کرد.

جهت مطالعه بیشتر در باب دانستنی های حقوقی مرتبط، کلیک کنید: عدم پرداخت نفقه فرزند

قسط بندی مهریه

ماهیت قسط بندی مهریه چیست؟ بعد از آنکه زنی مهریه اش را مطالبه کند سه حالت از قرار زیر قابل تصور است:

• اول آنکه مرد توان مالی دارد و مهریه را می پردازد.
• دوم آنکه توان پرداخت تنها قسمتی از مهریه را دارد.
• سوم آنکه توان پرداخت مهریه را ندارد.

قسط بندی مهریه در حالت دوم و سوم مطرح می شود. در واقع زمانی مهریه توسط دادگاه قسط بندی می شود که زوج توان پرداخت ندارد و به اصطلاح معسر باشد. در این میان به عنوان نکته ای مهم، می توان گفت که نحوه تقسیط مهریه، در هر مورد خاص، متفاوت است. مقدار پیش قسط و اقساط ماهانه که دادگاه تعیین می نماید، بستگی به سطح مالی و درآمد مرد دارد. اما در هر صورت، نحوه تقسیط مهریه، به صورتی است که به معیشت و زندگی بدهکار یا مدیون، آسیبی وارد نشود.

انواع قسط بندی مهریه

قسط بندی مهریه چه انواعی دارد؟ یا به عبارت بهتر، برای افراد در مشاغل مختلف چگونه تعریف می شود؟ مسئله مهریه به خصوص در زمان طلاق بسیار حائز اهمیت است. زوجین در اکثر مواقع به دلیل عدم آگاهی از حقوق خود و اطلاع نداشتن از قوانین مربوط به مهریه، ضررها و سختی‌ های بسیاری را متحمل می‌ شوند. بهتر است دو مورد زیر را به عنوان پر تکرار ترین انواع قسط بندی مهریه به خاطر بسپارید:

• قسط بندی مهریه برای کارمندان: برای کارمندان دولت، چنانچه همسرشان تقاضای پرداخت مهریه را داشته باشد و زوج اموالی برای پرداخت مهریه نداشته باشد و زوجه نیز نتواند تمکن مالی مرد را تا یک سال قبل از طرح دعوی اثبات نماید، با توجه به میزان مهریه و حقوق ماهیانه وی، برای پرداخت مهریه از حقوقشان کسر می‌ شود. به این صورت که با درخواست زوجه و بررسی و نظر دادگاه، طبق ماده 49 قانون احکام مدنی میزانی از حقوق او بسته به داشتن یا نداشتن افراد تحت تکفل مانند زن و فرزند می تواند یک چهارم یا یک سوم باشد. طی هر ماه پیش از واریز شدن به حساب خودش کسر می‌ گردد و به حساب زن واریز می‌ شود.
• قسط بندی مهریه مهریه برای افراد بیکار: زمانی که موضوع طلاق مطرح می‌ شود و مهریه زن عندالمطالبه باشد، در صورتی که مرد بیکار باشد و هیچ منبع درآمدی نداشته باشد، در چنین شرایطی اگر اعسار هم توسط دادگاه پذیرفته شود، باز هم مرد وظیفه دارد بخشی از مهریه یا همان پیش‌قسط را به صورت نقد بپردازد. سپس بقیه آن را با اقساط کمتر بپردازد. گاهی پرداخت مهریه سالی یک سکه در نظر گرفته می‌ شود. زیرا در قانون مهریه حتی بیکاری زوج نیز مانع پرداخت مهریه نمی‌ شود و فقط در مبلغ اقساط تاثیر‌گذار است.

مدارک لازم برای قسط بندی مهریه

برای هر روند قضایی ارائه مدارکی الزامی است. این مدارک برای قسط بندی مهریه عبارت است از:

• دادنامه یا رای دادگاه، در خصوص محکومیت مرد به پرداخت مهریه زن، اولین مدرک لازم برای تقاضای تقسیط مهریه است.
• استشهادیه دو نفر شاهد از اقوام، دوستان و یا همکاران که از وضعیت مالی فرد آگاهی دارند. مبنی بر اینکه فرد، معسر و ناتوان از پرداخت مهریه زن می باشد. استشهادیه را می توان بر روی برگه سفید نیز نوشته و به امضای شهود رسانید.
• صورت کلیه اموال منقول و غیر منقول، وجوه نقد در کلیه حساب های بانکی و فهرست کلیه نقل و انتقال اموال، در طی یک سال گذشته

نحوه قسط بندی مهریه

برای قسط بندی مهریه مراحل زیر را در نظز بدارید:

• زمانی که دادگاه حکم به پرداخت مهریه صادر می کند، زوج تا 30 روز فرصت دارد که دادخواست اعسار خود از پرداخت مهریه را تقدیم دادگاه کند. در صورتی که زوج ظرف 30 روز دادخواست اعسار خود را تقدیم دادگاه کند، تا زمان تعیین تکلیف و رسیدگی به دادخواست اعسار بابت مهریه جلب نمی شود. در غیر این صورت امکان جلب او وجود دارد.
• اگر دادخواست اعسار توسط دادگاه پذیرفته شود به تناسب وضعیت مالی زوج، یک پیش قسط و اقساط ماهیانه یا چند ماهه برای پرداخت مهریه مشخص می گردد.

لازم به ذکر است که پیش قسط و اقساط باید به صورت منظم و کامل پرداخت شود. وگرنه امکان جریمه و جلب مدیون وجود دارد .

قوانین قسط بندی مهریه و دریافت آن

در این بخش بر آنیم تا موارد مهمی را یادآور شویم که باید در بحث قسط بندی مهریه در نظر بدارید. این موارد به شرح زیر است:

• دادگاه خانواده تا سه بار اخطاریه برای زوج ارسال می‌کند.
• اگر زوج نسبت به اجرای حکم بی‌توجه باشد، با درخواست زوجه دادگاه حکم جلب صادر می‌کند.
• اجرای تقسیط مهریه از زمانی است که حکم به مرد ابلاغ می‌ شود. بدین صورت که حکم تقسیط مهریه در هر تاریخی به وی ابلاغ گردد، موظف است هر ماه و در همان تاریخ قسط را پرداخت کند.
• چنانچه مرد زودتر از موعد مقرر یعنی همان تاریخ ابلاغ قسط را پرداخت کند، می‌تواند تاریخ اقساط را به آن تاریخ تغییر دهد.
• هر فردی به نمایندگی از زوج می‌تواند قسط مهریه را پرداخت کند.
• برای دریافت مهریه به صورت اقساط تنها خود زن می‌تواند دریافت کند. مگر اینکه به شخص دیگری وکالت دهد.

اعتراض به تقسیط مهریه

آیا امکان اعتراض به حکم قسط بندی مهریه وجود دارد؟ بله. در این مورد باید بگوییم که اعتراض نسبت به تقسیط مهریه هم از جانب زن و هم از جانب مرد، به شرح زیر، امکان پذیر است.

• اگر زوجه به حکم دادگاه اعتراض داشته باشد می تواند اعتراض خود را نسبت به حکم با تهیه لیست دارایی مرد، توانایی او را به پرداخت مهریه اثبات نماید.
• در مقابل مرد هم می تواند نسبت به میزان تقسیط اعتراض کند. یعنی به دادگاه ثابت کند که توانایی مالی برای پرداخت مبالغ تعیینی در هر قسط را ندارد.

تقسیط مهریه در طلاق توافقی

در این بخش به عنوان سحن پایانی می خواهیم به بررسی قسط بندی مهریه در صورتی که طلاق توافقی است، بپردازیم. اگر شما هم در این مورد سوالی دارد تا انتها با ما همراه باشید. در مورد قسط بندی مهریه موارد زیر، مواردی اند که باید در نظر بدارید:

• اگر پرداخت تعدادی از  اقساط مهریه به بعد از طلاق موکول شود، ازدواج مجدد زوجه مانع استحقاق دریافت مهریه قبلی او نیست.
• در مهریه ۱۱۰ عدد سکه یا معادل ریالی آن، ضمانت اجرای جلب در صورت نپرداختن آن وجود دارد.
• امکان ممنوع الخروجی زوج توسط زوجه بعد از طلاق توافقی در صورتی که اقساط مهریه را پرداخت نکند وجود دارد.
• معمولا در دادگاه، تغییر اقساط سکه توافقی بین زوجین را در صورت ادعای زوج مبنی بر عدم توانایی پرداخت یا دادخواست تعدیل اقساط نمی پذیرند.
• پس از صدور رای طلاق توافقی، زن و شوهر متقاضی طلاق می توانند توافق کند که برای اقساط مهریه قبوض اقساطی توسط دفتر طلاق صادر شود.
• به دلیل نپرداختن اقساط مهریه بالای 110 سکه امکان جلب‌ همسر سابق وجود ندارد.
• در صورت نپرداختن، زوجه می تواند اموال او را توقیف کند. یا اگر کارمند باشد یک چهارم یا یک سوم حقوق را توقیف نماید.