راه های اثبات کلاهبرداری چیست؟ چگونه کلاهبرداری را ثابت کنیم؟

جرم کلاهبرداری هنگامی رخ می‌ دهد که شخص با توسل به دروغ و استفاده از وسایل متقلبانه و یا ادعا های دروغین فردی را فریب دهد. به صورتی که وی با تکیه بر حرف های کلاهبردار، مال خود را با رضایت در اختیار او قرار دهد. جالب است بدانید که روش‌ های کلاهبرداری نیز روز به روز در حال تغییر می باشند و پیشرفت می کنند. از این رو در این مقاله به بررسی راه های مختلف اثبات کلاهبرداری می پردازیم.

در همین ابتدا در بحث اثبات جرایم اعم از اثبات کلاهبرداری لازم به ذکر است که جرایم با توجه به نوع مجازاتی که در قانون مجازات اسلامی ایران برای آن ها تعیین می شود، در چند گروه به شرح زیر قرار می گیرند:

• حدود
• قصاص
• دیات
• تعزیرات

این دسته بندی جرایم براساس مجازات ها احکام ویژه ای را بر آن ها بار می کند. باعث می شود شرایط خاصی بر آن ها اعمال شود. در این بین مجازات کلاهبرداری در دسته جرایم تعزیری است. بنابراین شرایط مربوط به آن ها را دارد. این تعریف در استفاده از راه های مختلف برای اثبات کلاهبرداری کارآمد می باشد. با ما همراه باشید.

جعل اسناد جز مواردی است که با کلاهبرداری ارتباط مستقیم دارد و در اثبات کلاهبرداری علیه متهم مطرح می گردد. جهت مطالعه بیشتر در این مورد کلیک نمایید: جعل اسناد عادی و رسمی

کلاهبرداری

برای آنکه با راه های اثبات کلاهبرداری آشنا شویم ابتدا ماهیت این جرم را در قانون بررسی می کنیم. جرم کلاهبرداری طبق تعاریف دقیق قانونی عبارت است از:

“هرکس از راه حیله و تقلب مردم را به وجود شرکت‌ ها یا تجارتخان ه‌ها یا کارخانه‌ ها یا مؤسسات موهوم یا به داشتن اموال و اختیارات واهی فریب دهد. یا به امور غیرواقع امیدوار نماید. یا از حوادث یا پیش‌ آمد های غیر واقع بترساند. همچنین اسم و یا عنوان مجعول اختیار کند. به یکی از وسایل مذکور و یا وسایل تقلبی دیگر وجوه و یا اموال یا اسناد یا حوالجات یا قبوض یا مفاصا‌حساب و امثال آن‌ ها را تحصیل نماید. از این راه مال دیگری را ببرد. کلاهبردار محسوب می شود. علاوه بر رد مال به صاحبش به حبس از یک تا ۷ سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که از این راه اخذ می کند، محکوم می‌شود.”

در ادامه با آشنایی با جرم کلاهبرداری، به بررسی شرایط و راه های اثبات کلاهبرداری می پردازیم. از همراهی شما سپاسگزاریم.

اثبات کلاهبرداری

در باب اثبات کلاهبرداری و راه هایی که برای این کار موجود است باید بگوییم که طبق ماده 160 قانون مجازات اسلامی، ادله اثبات جرم عبارت اند از:

• اقرار
• شهادت
• قسامه
• سوگند
• در موارد مقرر قانونی و علم قاضی

بنابراین شخصی که متضرر می شود، باید برای این که بتواند ضرر خود از کلاهبرداری را جبران کند به اثبات کلاهبرداری اهتمام ورزد. یا به عبارت دیکر باید بگوییم وی باید از ادله اثبات دعوا در امور کیفری که قابل استفاده در جرم کلاهبرداری است استفاده نماید. اما باید توجه داشت که شهادت و سوگند خود دارای شرایط خاص می باشند که رعایت آن شرایط ضروری می باشد. در صورت عدم رعایت این شرایط، در هنگام استفاده از این موارد برای اثبات جرم به مشکل خواهیم خورد.

راه های اثبات کلاهبرداری

همانطور که در قسمت قبل عتوان کردیم، روش های اثبات امور کیفری که باید از آن ها در اثبات کلاهبرداری بهره برد، شامل موارد زیر است:

• اقرار
• شهادت
• قسامه و سوگند
• در موارد مقرر قانونی و علم قاضی

مفهوم حقوقی سوگند با معنای مصطلح آن در جامعه یکی می باشد. همان است که با استفاده از الفاظی چون بالله، تالله ، ولله، خدا را گواه می‌ گیریم که ادعای ما درست است. طبق ماده 201 قانون مجازات اسلامی :”سوگند عبارت از گواه قراردادن خداوند بر درستی گفتار اداء کننده سوگند است.” در نتیجه یا توجه به این موضوع که قسامه مربوط به اثبات جنایات است. سوگند نیز در تعزیرات اثبات کننده نیست. در نتیجه به دلیل آن که کلاهبرداری نیز جرمی تعزیری است راه های اثبات کلاهبرداری شامل موارد زیر می شود:

• اقرار
• شهادت: برای اعتبار شهادت  در اثبات کلاهبرداری شرایط شاهد شامل بلوغ، عقل، ایمان، عدالت، عدم وجود نفع شخصی در دعوا، طهارت مولد و عدم اشتغال به تکدی گری و ولگردی است. همچنین طبق ماده 199 قانون مجازات اسلامی برای شهادت در کلیه جرایم به دو شاهد مرد نیاز داریم. مگر در زنا، لواط، تفیذ و مساحقه که در آن ها به چهار شاهد مرد نیاز است.
• علم قاضی: در باب علم قاضی برای اثبات کلاهبرداری باید بدانیم که ماده 211 قانون مجازات اسلامی درمورد علم قاضی بیان می دارد که علم قاضی عبارت از یقین حاصل از مستندات در امری است که نزد وی مطرح می‌ شود. در مواردی که مستند حکم، علم قاضی است او موظف است قرائن و امرات بین مستند علم خود را به طور صریح در حکم قید کند.

شروط لازم برای اثبات کلاهبرداری

برای اثبات کلاهبرداری باید شرایطی موجود باشد. در غیر این صورت اثبات این جرم امکان پذیر نمی باشد و تحقق نمی یابد. این شرایط از قرار زیر است:

• اثبات فریبکاری شخص کلاهبردار
• توسل کلاهبردار به وسایل متقلبانه: شخصی که مدعی است از او کلاهبرداری شده است، این موضوع صرف ادعای او پذیرفته نمی شود. باید ادله‌ ای به دادگاه ارائه دهد. اثبات کند فرد کلاهبردار، با استفاده از ادعا و یا توسل به وسایل متقلبانه خود را به عنوان یک شخص دیگر معرفی کرده است. اثبات این مرحله بسیار دشوار می باشد.
• اغفال و فریب مال باخته: اثبات این موضوع هم بسیار حائز اهمیت می باشد. به عبارتی برای اثبات کلاهبرداری لازم است که افرادی فریب شخص کلاهبردار را بخورند و مال خود را با رضایت در اختیار او قرار دهند.
• تحصیل مال: یعنی شخص کلاهبردار پس از فریب قربانیان خود، نه با توسل ب زور و قهر و غلبه بلکه با رضایت شخص آن ها، مال آن‌ها را تحصیل می کند.

راه های اثبات کلاهبرداری بدون مدرک