راه های اثبات کلاهبرداری چیست؟ چگونه کلاهبرداری را ثابت کنیم؟
جرم کلاهبرداری هنگامی رخ می دهد که شخص با توسل به دروغ و استفاده از وسایل متقلبانه و یا ادعا های دروغین، فردی را فریب دهد. به صورتی که وی با تکیه بر حرف های کلاهبردار، مال خود را با رضایت در اختیار او قرار دهد. جالب است بدانید که روش های کلاهبرداری نیز روز به روز در حال تغییر می باشند و پیشرفت می کنند. مجازات کلاهبرداری در دسته جرایم تعزیری است بنابراین، شرایط مربوط به آن ها را دارد. این تعریف در استفاده از راه های مختلف برای اثبات کلاهبرداری کارآمد می باشد. جعل اسناد عادی و رسمی، جز مواردی است که با کلاهبرداری ارتباط مستقیم دارد و در اثبات کلاهبرداری علیه متهم، مطرح می گردد.
راه های اثبات کلاهبرداری
جرم کلاهبرداری طبق تعاریف دقیق قانونی، عبارت است از: “هرکس از راه حیله و تقلب مردم را به وجود شرکت ها، تجارتخانهها، کارخانه ها یا مؤسسات موهوم یا به داشتن اموال و اختیارات واهی فریب دهد، به امور غیرواقع امیدوار نماید، از حوادث یا پیش آمد های غیر واقع بترساند همچنین اسم و یا عنوان مجعول اختیار کند و با یکی از وسایل مذکور و یا وسایل تقلبی دیگر وجوه، اموال، اسناد، حوالجات، قبوض یا مفاصاحساب و امثال آن ها را تحصیل نماید و از این راه مال دیگری را ببرد، کلاهبردار محسوب می شود. علاوه بر رد مال به صاحبش به حبس از یک تا ۷ سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که از این راه اخذ می کند، محکوم میشود.”
علاوه بر اقرار، روش های اثبات امور کیفری که باید از آن ها در اثبات کلاهبرداری بهره برد شامل موارد زیر می باشند:
شهادت
برای اعتبار شهادت در اثبات کلاهبرداری، شرایط شاهد شامل موارد زیر می باشند:
- بلوغ
- عقل
- ایمان
- عدالت
- عدم وجود نفع شخصی در دعوا
- طهارت مولد و عدم اشتغال به تکدی گری و ولگردی
همچنین طبق ماده 199 قانون مجازات اسلامی، برای شهادت در کلیه جرایم به دو شاهد مرد نیاز داریم، مگر در زنا، لواط، تفیذ و مساحقه که در آن ها به چهار شاهد مرد نیاز است.
قسامه و سوگند
مفهوم حقوقی سوگند با معنای مصطلح آن در جامعه، یکی می باشد. همان است که با استفاده از الفاظی چون بالله، تالله ، ولله خدا را گواه می گیریم که ادعای ما درست است. طبق ماده 201 قانون مجازات اسلامی، سوگند عبارت از گواه قراردادن خداوند بر درستی گفتار اداء کننده سوگند است. در نتیجه با توجه به این موضوع که قسامه مربوط به اثبات جنایات است، سوگند نیز در تعزیرات اثبات کننده نیست.
در موارد مقرر قانونی و علم قاضی
برای اثبات کلاهبرداری در رابطه با علم قاضی، باید بدانیم که ماده 211 قانون مجازات اسلامی درمورد علم قاضی بیان می دارد که علم قاضی عبارت است از یقین حاصل از مستندات در امری که نزد وی مطرح می شود. در مواردی که مستند حکم، علم قاضی است او موظف است قرائن و امورات بین مستند علم خود را به طور صریح در حکم قید کند.
بنابراین شخصی که متضرر می شود، باید برای این که بتواند ضرر خود از کلاهبرداری را جبران کند به اثبات کلاهبرداری اهتمام ورزد. به عبارت دیگر، باید بگوییم وی باید از ادله اثبات دعوا در امور کیفری که قابل استفاده در جرم کلاهبرداری هستند استفاده نماید، اما باید توجه داشت که شهادت و سوگند خود دارای شرایط خاص می باشند که رعایت آن شرایط، ضروری می باشد. در صورت عدم رعایت این شرایط، در هنگام استفاده از این موارد برای اثبات جرم به مشکل خواهیم خورد.
راه های اثبات کلاهبرداری بدون مدرک
شروط لازم برای اثبات کلاهبرداری
برای اثبات کلاهبرداری باید شرایطی موجود باشد، در غیر این صورت اثبات این جرم امکان پذیر نمی باشد و تحقق نمی یابد. از مهمترین این شرایط، می توان به اثبات فریبکاری شخص کلاهبرداری اشاره کرد. دیگر شرایط شامل موارد زیر می باشند:
1. توسل کلاهبردار به وسایل متقلبانه
شخصی که مدعی است از او کلاهبرداری شده است، این موضوع صرف ادعای او پذیرفته نمی شود. باید ادله ای به دادگاه ارائه دهد تا اثبات کند فرد کلاهبردار با استفاده از ادعا و یا توسل به وسایل متقلبانه خود را به عنوان یک شخص دیگر معرفی کرده است. اثبات این مرحله بسیار دشوار می باشد.
2. اغفال و فریب مال باخته
اثبات این موضوع هم بسیار حائز اهمیت می باشد. به عبارتی برای اثبات کلاهبرداری، لازم است که افرادی فریب شخص کلاهبردار را بخورند و مال خود را با رضایت در اختیار او قرار دهند.
3. تحصیل مال
یعنی شخص کلاهبردار پس از فریب قربانیان خود، نه با توسل ب زور و قهر و غلبه بلکه با رضایت شخص آن ها، مال آنها را تحصیل می کند.