آیا اجاره سند از نظر قانونی منعی ندارد؟
اگر تا به حال به دادگاه یا مراجع قضایی مراجعه کرده باشید، احتمالا با وثیقه و اجاره سند آشنایی دارید. سند اجاره‌ای علاوه‌بر آزادی زندانی، در موقعیت‌های دیگری مثل اخذ وام و تسهیلات بانکی، گرو گذاشتن در گمرک، برطرف کردن ممنوع الخروجی و… هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما ممکن است این سوال در ذهن شما ایجاد شود که آیا اجاره کردن سند از نظر قانونی منعی ندارد؟ آیا اجاره سند مجاز است؟ در این مقاله به این پرسش‌های مهم پاسخ خواهیم داد.
اجاره سند یعنی چه؟
اجاره کردن سند توافقی است که براساس ماده 466 و 467 قانون مدنی، میان طرفین یعنی موجر و مستاجر تنظیم می‌گردد. معمولا مستاجر شخصی است که برای اموری مثل اخذ وام و تسهیلات بانکی، آزادی یا مرخصی زندانی، رفع ممنوع‌الخروجی، انعقاد قراردادهای پیمانکاری و امثال آن، به سند احتیاج دارد اما خود هیچ سندی برای ارائه ندارد. او با پرداخت مبلغی به عنوان اجاره بها، برای مدت زمان مشخصی سند را اجاره می‌کند.
براساس ماده 467 قانون مدنی، قرارداد اجاره سند در زمره اجاره اشیا قرار می‌گیرد. در این نوع از قراردادها، شخصی که به سند احتیاج دارد به شخصی که سند دارد مراجعه می‌کند و با مذاکرات طرفین، مبلغی به عنوان اجاره بها تعیین می‌شود. اما در حالت کلی، معمولا 15 درصد از قیمت کل سند به عنوان مبلغ اجاره بها درنظر گرفته می‌شود.
اجاره سند در چه مواردی کاربرد دارد؟
همانطور که پیش از این عنوان شد، اجاره دادن سند در بعضی از موارد مثل اخذ وام و تسهیلات بانکی، آزادی متهم، مرخصی زندانی و… کاربرد دارد. اجاره دادن سند فارغ از سودی که برای مالک دارد، کاری خیر و خداپسندانه محسوب می‌شود که به واسطه آن خانواده‌های زیادی از مشکلات رهایی پیدا می‌کنند.
هنگامی که فردی به یک جرم متهم می‌شود، تا هنگامی که بررسی‌های تکمیلی ادامه دارد و در نهایت رای نهایی صادر می‌شود، باید در زندان و در اختیار مراجع قضایی باشد. در برخی از موارد ممکن است روند بررسی پرونده طولانی شود. در این هنگام قاضی این شرایط را برای متهم فراهم می‌کند که با ارائه وثیقه، به طور موقت آزاد شود. البته این آزادی، مشروط به این است که متهم در دسترس باشد و هر زمان که مرجع قضایی او را احضار کرد، برای بررسی پرونده حاضر شود.
اما بسیاری از متهمان و زندانیان هیچ سندی ندارند که به عنوان وثیقه از آن استفاده کنند. اجاره سند راهی است که بتوانند این مشکل بزرگ را برطرف کنند و به آغوش خانواده بازگردند.
آیا اجاره سند از نظر قانونی مجاز است؟
اگر برای اخذ وام و تسهیلات به بانک مراجعه کرده باشید، احتمالا به این موضوع آگاهی دارید که یکی از شروط اصلی، ارائه سند ملکی به عنوان ضمانت است. اما اگر شما ملک ثبتی نداشته باشید، می‌توانید از سند اجاره‌ای استفاده کنید. اما سوال اصلی این است که آیا این کار از نظر قانونی صحیح است؟ آیا اجاره سند قانونی بوده و از نظر قانون منعی ندارد؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم که؛ هیچ کدام از مراجعی که از شما سند درخواست می‌کنند، اشاره و تاکیدی به اینکه سند حتما باید به نام شما یا اطرافیانتان باشد را ندارند. درنتیجه اینکه مالک سند چه شخصی است اهمیت ندارد، بلکه تنها ارائه سند، موردنظر است.
همچنین متن قرارداد سند اجاره‌ای، براساس قوانین مربوط به عقد اجاره و با تبعیت از قوانین مرتبط با آن تنظیم می‌گردد و تمام جنبه‌های قانونی در آن رعایت می‌شود. با توجه به اینکه ماهیت این قرارداد با سایر قراردادهای اجاره شباهت داشته و تمام جوانب قانونی در آن رعایت می‌شود، می‌توان گفت که استفاده از سند اجاره‌ای قانونی بوده و جرم محسوب نمی‌شود.
هزینه اجاره سند
تا اینجا درمورد ماهیت و کاربردهای سند اجاره‌ای توضیح دادیم. در این قسمت به یکی از مهم‌ترین موارد در هنگام تنظیم قرارداد اجاره سند، یعنی هزینه آن می‌پردازیم.
پس از اینکه دو طرف برای استفاده از سند ملکی به توافق رسیدند و نوبت به تنظیم قرارداد رسید، به مبلغ اجاره می‌رسیم. آیا تعرفه مشخصی برای اجاره سند وجود دارد؟
اگرچه استفاده از سند اجاره‌ای بسیار رایج شده و هر روزه قراردادهای زیادی برای اجاره کردن سند تنظیم می‌گردد؛ اما تا به امروز هیچ صنف یا اتحادیه‌‌ای برای آن تشکیل نشده است. به همین دلیل نرخ یا تعرفه مشخصی برای اجاره کردن سند وجود ندارد.
در حال حاضر، مبلغ اجاره به واسطه عرضه و تقاضا مشخص می‌شود. طرفین درمورد مبلغ قرارداد به گفتگو می‌پردازند و با توجه به شرایطی که دارند مبلغی را تعیین و در متن قرارداد ذکر می‌کنند. به طور کلی مبلغ اجاره براساس عرف و با توجه به ارزش کل سند تعیین می‌شود.
نکات مهم در تنظیم قرارداد اجاره سند
اگر قصد تنظیم قرارداد برای اجاره کردن سندی را دارید، یا چنین قراردادی را به شما ارائه داده‌اند تا آن را امضا کنید، باید پیش از هر اقدامی، با اطلاعات ذکر شده در این قرارداد آشنایی داشته باشید تا بتوانید با خیال راحت آن را امضا کنید. در ادامه به طور خلاصه به تعدادی از این نکات مهم اشاره می‌کنیم:
- اطلاعات هویتی موجر و مستاجر و مشخصات شناسنامه‌ای طرفین
- تعریف دقیق موضوع قرارداد و اشاره به مشخصات سند و علت اجاره کردن آن
- بازه زمانی شروع و پایان قرارداد
- شرح کامل شروط و تعهدات طرفین
- مبلغ اجاره بها
- مشخص کردن وجه خسارت و شرایط وقوع آن
- شرایط و موارد فسخ قرارداد
مراحل دریافت سند اجاره ای برای آزادی زندانیان
برای اجاره سند و دریافت آن، باید مراحل زیر را به ترتیب دنبال کنید:
- مراجعه حضوری به دفاتر حقوقی مثل موسسه حقوقی ژیوار و تنظیم قرارداد میان موجر و مستاجر و امضاء طرفین
- ارائه سند به بازپرس و دادگاه
- بررسی سند توسط مراجع قضایی و تایید ارزش ملک
- ارسال نامه تایید سند از سمت کارشناس به مرجع قضایی
- صدور دستور بازداشت وثیقه توسط مرجع قضایی
- تحویل نامه بازداشت و سند به دفتر ثبت اسناد
- اخذ تاییدیه سند از دفتر اسناد
- دریافت نامه آزادی از قاضی محترم پرونده
سوالات پرتکرار
در این مقاله به قانونی بودن یا نبودن اجاره سند پرداختیم و این موضوع را از جوانب مختلف بررسی کردیم. در بخش آخر به سوالات پرتکرار شما درباره سند اجاره‌ای پاسخ خواهیم داد.
اجاره سند یعنی چه؟
اجاره سند فرایندی است که در آن مالک سند خود را برای مدت زمان معین و در ازای مبلغ مشخص، به فرد نیازمند سند اجاره می‌دهد. سند اجاره‌ای را می‌توان برای اخذ وام و تسهیلات بانکی، آزادی زندانی، رفع ممنوع الخروجی و… استفاده کرد.
آیا در قانون ایران قرارداد اجاره سند مجاز است؟
در پاسخ به این سوال باید جواب بدهیم خیر. در قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران، هیچ منعی برای اجاره کردن سند وجود ندارد و قرارداد اجاره سند براساس قانون تهیه و تنظیم می‌گردد.
هزینه اجاره سند چقدر است؟
به طور کلی مبلغ اجاره سند مشخص نیست و به موارد مختلفی مثل دلیل اجاره کردن آن یا ارزش کل ملک وابسته است.
منبع مطلب: ژیوار
