چگونه اثبات مالکیت کنیم؟ ⚖️【آپدیت 1403】

چگونه اثبات مالکیت کنیم یکی از سوالات مربوط به مباحث حقوقی است که از وکلا پرسیده می شود. مدارک لازم برای اثبات مالکیت، اثبات مالکیت با قولنامه، تفاوت احراز و اثبات مالکیت و دعوای اثبات مالکیت در رویه قضایی از مواردی هستند که با این موضوع در ارتباط می باشند. در این خصوص احراز مالکیت زمین یکی از اصلی ترین دعوی مطرح شده در دادگاه ها می باشد.

بسیاری از پرونده های دادگستری با موضوعاتی مانند اثبات مالکیت ارائه می شوند. در این دعوی یک فرد به عنوان خواهان می خواهد اموال، حقوق و … خود را اثبات کند. در حال حاضر اموال به صورت قولنامه ای و سند دار در سازمان ثبت اسناد ثبت می شوند. اموال قولنامه ای باید دارای کد رهگیری باشند تا بتوان مالکیت آن ها را اثبات کرد.

اگر در مورد اثبات مالکیت اموال و املاک خود دچار مشکل شده اید، می توانید از بهترین وکیل ثبتی تهران درخواست مشاوره داشته باشید. ما در وکیل از ما سعی داریم که لیستی از وکلای با تجربه و کاربلد را در زمینه اثبات مالکیت به شما معرفی کنیم. با مشاهده رزومه و توانایی های وکلا می توانید در امور مختلف از آنها مشاوره دریافت کنید.

اثبات مالکیت چیست؟

همانطور که ذکر شد یکی از مباحث حقوقی بسیار مهم اثبات مالکیت می باشد. اینکه چگونه اثبات مالکیت کنیم را در این مقاله شرح خواهیم داد. در مورد این دعاوی بین قضات اختلاف نظر وجود دارد. طبیعتا این اختلاف نظر در مورد املاکی است که ثبت نشده اند؛ زیرا که در مورد اموال سنددار بر طبق ماده 47 و 22 قانون فردی که سند به نام اوست، مالک اصلی شناخته می شود.

بر طبق ماده 22 قانون ملکی که در دفتر املاک ثبت باشد به اسم هر کسی باشد وی به عنوان مالک اصلی در نظر گرفته‌می شود. در واقع در این حالت سند رسمی مشخص می کند که مالک چه کسی است؛ اما ما زمانی از اثبات مالکیت صحبت به میان می آوریم که سند رسمی وجود نداشته باشد و یا تعارضی در مالکیت وجود داشته باشد که در این حالت نیاز به طرح دعوی اثبات مالکیت وجود دارد.

مراحل دعوای اثبات مالکیت در رویه قضایی

برای اینکه بدانیم چگونه اثبات مالکیت کنیم، باید با رویه قضایی مربوط به آن آشنا شویم. نحوه طرح دعوای اثبات مالکیت را در این بخش به طور مختصر شرح خواهیم داد. ممکن است دعوی بین دو نفر باشد که یک ملک را به صورت همزمان خریداری کرده اند یا ادعا دارند که مالک آن هستند. در این شکایت کسی که ملک به وی منتقل شده است بر آن ادعای مالکیت دارد و در نتیجه به عنوان خواهان دعوی را مطرح می کند.

این شخص در رویه قضایی باید درخواست اثبات مالکیت خود را ارائه کند. در این حالت کسی که ملک را فروخته است یا معارض است، به عنوان خوانده در نظر گرفته می شود. شخص خواهان باید به دادگاهی مراجعه کند که ملک در آن محدوده واقع شده است و با پرداخت هزینه دادرسی دادخواست خود را ارائه دهد. با توجه به نوع دعوی و مدارک و مستندات مدت زمان رسیدگی به آن توسط دادگاه مشخص می شود.

اغلب برای پرونده های این چنینی از 6 تا 2 سال زمان نیاز است. به دلیل اینکه این روند دعوایی فنی و تخصصی است، بهتر است با مشورت گرفتن از وکیل با تجربه طی شود. در مورد اثبات مالکیت تفاوتی بین ساختمان، زمین و… نیست و همه جزو املاک به شمار می آیند.

مدارک لازم برای اثبات مالکیت

همانطور که ذکر شد در راستای اینکه چگونه اثبات مالکیت کنیم، باید خواهان شکایت خود را در مراجع قضایی دنبال کند. در این صورت با توجه به خواسته خواهان، مدارک و مستندات باید ارائه شوند. این مدارک می توانند به اثبات ادعا کمک کنند. شاید بتوان گفت که قولنامه خریدار و فروشنده مهم ترین مدرکی است که در این راستا باید ارائه‌شود. گاهی ممکن است قولنامه مورد اعتراض طرف باشد و به همین دلیل باید برای افزایش شانس پیروزی در این دعوا مدارک دیگری نیز ارائه شوند. ما در این بخش به کلیه مدارک مورد نیاز برای اثبات مالکیت اشاره خواهیم کرد.

سند قولنامه ای

در بالا اشاره شد که یکی از مدارک ضروری برای اثبات مالکیت، قولنامه است. این مدرک باید کپی برابر اصل شود و برای ادامه روند دادرسی به دادگاه ارائه شود. اصل سند نیز در اولین جلسه باید ارائه شود؛ ولی در ادامه نیازی به ارائه قولنامه اصلی نیست و تنها کپی برابر با اصل آن کافی می باشد. در این حالت طرف مقابل نیز اسناد خود را باید در اولین جلسه دادرسی ارائه دهد. رسیدهایی مانند پرداختی معامله، چک، سفته و یا وکالت نامه باید به همراه قولنامه ضمیمه شوند.

ارائه اقرارنامه

یکی دیگر از مدارک لازم برای اثبات مالکیت، اقرار نامه است. این مدرک در واقع یک تعهدنامه رسمی یا عادی است که بین خریدار و فروشنده منعقد می شود. این مدرک تاثیر زیادی در تعیین سرنوشت دعوا دارد و بهتر است به دادگاه ارائه شود تا قدرت اثبات مالکیت افزایش پیدا کند. در صورتی که خوانده اقرار کند که خواهان مالک است این مدرک برای اثبات مالکیت خواهان کافی است.

ارائه شهادتنامه

برای اینکه بدانیم که چگونه اثبات مالکیت کنیم، باید با مدارکی که برای این روند مورد نیاز هستند نیز آشنا شویم. یکی دیگر از مدارک مورد نیاز برای اثبات مالکیت، استشهادیه یا شهادت نامه است. برخی اوقات خواهان هیچ دلیلی برای اثبات مالکیت خود ندارد و در این مواقع باید از شهادت شهود استفاده شود. در این صورت استشهادیه ای تنظیم می شود که شهود آن را امضاء می کنند. شهودی که امضاء کرده اند باید در دادگاه حاضر شوند و شهادت دهند.

تفاوت احراز و اثبات مالکیت

حتما تا کنون عبارت احراز مالکیت را شنیده‌اید که در موضوعات حقوقی مطرح می شود. این اصطلاح با اثبات مالکیت تا حدودی تفاوت دارد. قبل از اینکه اثبات مالکیت صورت بگیرد باید احراز مالکیت انجام شود. این موضوع در مواقعی است که چندین نفر ادعای مالکیت یک مال را دارند و ممکن است اختلاف نظر و درگیری ایجاد شود.

در اثبات مالکیت بین دو شخص اختلاف وجود دارد که یکی از طرفین برای رسیدن به حق خود، درخواست خود را به دادگاه می دهد. در این حالت امکان رد دعوی اثبات مالکیت نیز وجود دارد.

شرایط دعوای اثبات مالکیت چیست؟

اگر شما بخواهید برای اثبات مالکیت یک ملک اقدام کنید باید شرایط خاصی را فراهم کنید. ما در این مقاله به شرح اینکه اثبات مالکیت چیست و چه دلایلی باید جهت آن ارائه شود، پرداختیم. حال در این بخش قصد داریم در خصوص شرایط این دعوی صحبت کنیم. در ادامه دو شرط لازم برای آن را بیان می کنیم:

• ارائه قرارداد به صورت کتبی یا شفاهی: به منظور اثبات مالکیت و اینکه فرد بتواند ادعای مالکیت داشته باشد، یک قرارداد کتبی یا شفاهی باید بین دو طرف وجود داشته باشد. بدون ارائه این شرط نمی توان انتظار داشت که اثبات مالکیت مورد قبول واقع شود. قرارداد شفاهی یا کتبی می توان یک شرط قابل قبول برای این موضوع باشد.
• امکان اثبات اعتبار قرارداد: یکی دیگر از شروط اثبات مالکیت، امکان اثبات اعتبار قرارداد می باشد. این کار به عنوان یکی از وظایف خواهان نام برده می شود. به این معنی که اگر کسی ادعای مالکیت ملکی را داشته باشد، باید بتواند یک قرارداد ارائه دهد و همچنین اعتبار آن قرارداد را نیز اثبات کند. در این حالت خوانده نیز دارای حق و حقوقی است و می تواند با توجه به مدارک و اسناد و یا نبود اعتبار قرارداد، آن را زیر سوال ببرد.

مراجع رسیدگی به دعوی اثبات مالکیت

 هر گاه بخواهیم در خصوص اثبات مالکیت صحبت کنیم این سوال پیش می آید که به کدام مرجع باید مراجعه شود. با توجه به اینکه ملک منقول یا غیر منقول باشد، دادگاه و مرجع رسیدگی به آن متفاوت خواهد بود. به منظور اثبات مالکیت مال غیر منقول دادگاه صالح پیشنهاد می شود. همچنین برای اثبات مالکیت مال منقول باید دادگاهی انتخاب شود که در محل زندگی خوانده قرار دارد.

شرح رای قضایی برای اثبات مالکیت

در خصوص اثبات مالکیت یک سری آرا قضایی وجود دارند که باید به آن ها توجه شود. ما در این بخش به این آراء اشاره خواهیم کرد:

• در صورتی که ملک سند داشته باشد و یک بنا در آن ساخته شده باشد، ادعای مالکیت آن از نظر دادگاه مورد قبول نیست.
• اگر ملک سند رسمی از سمت اداره ثبت داشته باشد، در دادگاه برای دعوای اثبات مالکیت به آن ترتیب اثر داده نمی شود. در صورتی که این کار انجام شود باعث نقض قوانین و ایجاد تعارض خواهد شد.
• سابقه ثبتی ملک به معنی داشتن سند مالکیت می باشد و در این خصوص نیز دادگاه در اثبات مالکیت عملی را انجام نخواهد داد.
• در دعوای مربوط به تنظیم سند رسمی انتقال، باید ابتدا انتقال مورد بررسی قرار بگیرد و در این حالت نیازی نیست برای اثبات مالکیت شکایت جداگانه ای انجام شود.
• نمی توان از تنفیذ معامله به عنوان دلیل اثبات مالکیت استفاده کرد چراکه در خصوص قرارداد مال غیر منقول بین طرفین است.

آیا می توان با سند رسمی اثبات مالکیت کرد؟

شما می توانید با استفاده از سند های عادی و رسمی، نسبت به اثبات مالکیت اقدام کنید. اگر ملکی هر دو سند را دارا باشد، سند عادی مورد پذیرش نیست. در دعاوی مانند خلع ید، امکان استناد به سند عادی وجود دارد.

کلام آخر

در این مطلب در مورد اینکه چگونه اثبات مالکیت کنیم، صحبت کردیم. این اصطلاح حقوقی در مورد وجود اختلاف بین دو نفر بر سر مال به کار می رود. در این حالت یکی از طرفین تصمیم می گیرد که برای دریافت حق خود به دادگاه مراجعه کند و با توجه به قولنامه و سایر مدارک نسبت به اثبات مالکیت خود اقدام کند.