اعتراض به حکم حبس تعزیری چگونه است؟

حبس چند نوع است؟ در میان انواع حبس، حبس تعزیری چه معنایی دارد؟ آیا اعتراض به حکم حبس تعزیری ممکن است؟ با ما در این مقاله همراه باشید تا قدم به قدم به تمامی این سوتلات پاسخ دهیم. قانون مجازات اسلامی ایران، مجازات‌ ها را به چهار دسته‌ تقسیم می شوند که عبارتست از:

• حد
• قصاص
• دیه
• تعزیر

مجازات حبس نیز به دو دسته‌ حدی و تعزیری تقسیم می‌ شود. مجازات تعزیری، به‌ طور کلی، جرائمی را که در شرع معین نشده‌ اند ولی مستوجب تأدیب هستند، شامل می‌ شود. در ماده 19 از قانون مجازات اسلامی، انواع حبس تعزیری به 8 درجه‌ زمانی تقسیم می‌ شود. که حبس بیش از 25 سال تا حبس تا 3 ماه را شامل می‌ شود. از طرفی باید بدانید که اعتراض به حکم حبس تعزیری امکانی است که در قانون به نفع متهم در نظر می گیریم. در ادامه با بررسی بیشتر ماهیتف، شرایط و مراحل این اعتراض با ما همراه باشید.

جهت مطالعه بیشتر در مورد حقوقی که قانون ایران برای متهمین در نظر دارد کلیک کنید: شرایط بازجویی از متهم

اعتراض به حکم حبس تعزیری

در همین ابتدا باید بگوییم که حبس تعزیری برای جرائمی که مدت زندانی تعیین شده در شرع ندارند، اعمال می‌ شود. بعد از قطعی شدن آن، افراد ممکن است با مراجعه به دادگاه، اعتراض به حبس تعزیریب را ارائه کنند و برای کاهش مدت حبس تعزیری خود تلاش کنند.

در حقیقت همانطور که پیشتر هم اشاره کردیم، اعتراض به حکم حبس تعزیری فرصتی است که به متهم اعطا می‌ شود تا در مورد محکومیت خود نظر دهد. یا به عبارتی از این طریق امکان بررسی مجدد پرونده را داشته باشد. برای اعتراض به حبس تعزیری، متهم باید در مدت زمان معینی از تاریخ ابلاغ حکم، اعتراض خود را به دادگاه ارائه دهد.

انواع اعتراض به حکم حبس تعزیری

اعتراض به حکم حبس تعزیری در چه مواردی کاربرد دارد؟ در پاسخ باید بگوییم که این اعتراض انواع مختلفی دارد که در این قسمت به سه مورد از پرکاربردترین این انواع اشاره می کنیم:

• اعتراض به رای حبس دادگاه تجدیدنظر: بر اساس ماده 474 قانون آیین دادرسی کیفری، در شرایط خاصی، می توان از حکم حبس تعزیری دادگاه تجدید نظر که قطعیت یافته است، درخواست اعاده دادرسی نمود.
• اعتراض به حکم حبس تعزیری غیابی: بر اساس ماده 406 قانون آیین دادرسی کیفری، حکم غیابی صادره در تمامی جرایم، به استثنای جرایمی که فقط جنبه حق اللهی دارند، علاوه بر اینکه قابلیت تجدیدنظر خواهی را دارد، می توان نسبت به آن، درخواست واخواهی نیز نمود. واخواهی، یکی از روش های اعتراض به رای غیابی صادره از دادگاه ها است.
• طرح اعتراض به حکم حبس تعزیری مواد مخدر: بر اساس قانون، از جمله راه های اعتراض به حکم حبس تعزیری مواد مخدر، آن است که مرتکب، پس از صدور حکم، طبق ماده 442 قانون آیین دادرسی کیفری، حق تجدیدنظر خواهی خود را ساقط کند. از دادگاه، تخفیف بگیرد. همچنین، می توان ظرف مهلت های مشخص، اقدام به طرح اعتراض تجدید نظر خواهی در دادگاه تجدید نظر، واخواهی از رای غیابی، فرجام خواهی و نیز، اعاده دادرسی کیفری نمود.

شرایط اعتراض به حکم حبس تعزیری

برای هر اقدام قضایی و قانونی باید شرایطی تحقق یابد تا امکان آن اقدام فراهم شود. حال با این تفاسیر، طرح اعتراض به حکم حبس تعزیری چه شرایطی دارد؟ این شرایط و نکاتی که باید به آن ها توجه شود، به شرح زیر است:

• نوع مجازات
• وجود جهات تخفیف
• اصلاح مرتکب
• با توجه به ماده 18 قانون مجازات اسلامی، دادگاه در صدور حکم تعزیری، مواردی را ارزیابی می‌ کند. که شامل انگیزه، وضعیت ذهنی و روانی متهم در زمان ارتکاب جرم، شیوه ارتکاب جرم، نتایج زیان بار جرم و گستره نقض وظیفه می‌ شود.
• همچنین، اقدامات متهم بعد از ارتکاب جرم، سوابق و وضعیت فردی، خانوادگی و اجتماعی او و تأثیر تعزیر بر او نیز مد نظر قرار می‌ گیرد.
• تبصره الحاقی اضافه‌ شده به این ماده مطابق با سال 1399 ایجاب می‌ کند که اگر دادگاه مجازات حبس را بیش از حداقل مجازات قانونی تعیین کند، باید علت صدور حکم به بیش از این حداقل مقرر را بر اساس بندهای مذکور در این ماده یا مقررات دیگر، توضیح دهد.
• در غیر این صورت، مجازات انتظامی درجه 4 برای متهم تعیین می‌ شود.

روش های اعتراض به جکم حبس تعزیری

در این بخش به صورت کلی روش هایی را عنوان می کنیم که با استفاده از آنها می توانید برای اعتراض به حکم حبس تعزیری اقدام نمایید. این روش ها از قرار زیر اند:

• درخواست تعلیق اجرای مجازات حبس تعزیری: بر اساس مواد 46 تا 54 قانون مجازات اسلامی، شرایط تبدیل حبس تعزیری به تعلیقی، آن است که مجازات حبس تعزیری، از نوع مجازات درجه هشت تا سه، یعنی حبس یا زندان تا 15 سال باشد. همچنین جهات تخفیف در مجازات موجود باشد.
• اعتراض از طریق خرید حبس: طبق ماده 37 قانون مجازات اسلامی، در صورت وجود جهات تخفیف، دادگاه می تواند، اقدام به تقلیل یا تبدیل مجازات حبس تعزیری نماید. بدین صورت که در مجازات های حبس تعزیری درجه چهار و بالاتر ، دادگاه مجازات حبس را به میزان یک تا سه درجه تقلیل می دهد. در مجازات های حبس تعزیری درجه پنج و شش، دادگاه مجازات را به میزان یک یا دو درجه تقلیل می دهد. همچنین  در مجازات های حبس تعزیری درجه پنج و شش و هفت، حسب مورد، اقدام به تبدیل مجازات، به مجازات جزای نقدی با همان درجه می نماید.
• استفاده از یکی از روش های اعتراض به حکم دادگاه، از جمله طرح اعتراض تجدید نظر خواهی از حکم در دادگاه تجدیدنظر، تقاضای واخواهی ار رای غیابی، فرجام خواهی و نیز، درخواست اعاده دادرسی.

روش های متداولتر

• بر اساس ماده 431 قانون آیین دادرسی کیفری ، مرتکب ، ظرف مهلت بیست روز پس از صدور حکم توسط دادگاه بدوی ، به یکی از جهات تجدید نظر خواهی کیفری استناد کرده و از دادگاه تجدیدنظر ، درخواست رسیدگی مجدد نماید.
• در شرایطی که حکم حبس مرتکب، به صورت رای غیابی صادر شود، شخص محکوم، بر اساس ماده 406 قانون آیین دادرسی کیفری، می تواند ظرف مهلت بیست روز پس از ابلاغ رای غیابی، اقدام به طرح اعتراض واخواهی نماید.
• در صورتی که رای دادگاه، مبنی بر حبس تعزیری درجه چهار و بالاتر باشد، بر اساس ماده 428 قانون آیین دادرسی کیفری، قابلیت فرجام خواهی کیفری را نیز دارد. مرتکب، می تواند از طریق دیوان عالی کشور، اعتراض فرجام خواهی را نسبت به آن، انجام دهد.
• اعتراض به حکم حبس تعزیری از طریق اعاده دادرسی: اعاده دادرسی از حبس تعزیری، در شرایطی است که دادگاه تجدید نظر، حکم قطعی را صادر میکند. اما مرتکب، با استناد به یکی از جهات اعاده دادرسی مذکور در ماده 474 قانون آیین دادرسی کیفری، از دیوان عالی کشور، تقاضا می کند که در صورت احراز یکی از جهات مذکور، پرونده را به شعبه هم عرض ارجاع دهد. تا حکم دیگری صادر شود.

مراحل و نحوه اعتراض به حکم حبس تعزیری

حال که با ماهیت، انواع، شرایط و روش های اعتراض به حکم حبس تعزیری آشنا شدیم، نوبت آن است تا مراحلی که برای این اعتراض بر طبق قانون، وجود دارد را متصور شویم. مراحل و نحوه اعتراض به حکم حبس تعزیری از طریق روش هایی همچون تجدیدنظر خواهی، واخواهی، فرجام خواهی و اعاده دادرسی، نیازمند آن است که:

• محکوم، پس از ابلاغ حکم، اسناد و مدارک لازم را تهیه کند.
• به استناد شرایط خاص مربوط به هر کدام از روش ها، ظرف مهلت قانونی، درخواست اعتراض خود را به ثبت رساند.
• پس از آن، محکوم علیه بدوی، می بایست جریان رسیدگی به اعتراض حبس تعزیری را، از طریق دادگاه تجدید نظر، پیگیری نماید.
• با مراجعه به سامانه ثنا، از جزئیات مربوط به روند رسیدگی به اعتراض خود، مطلع و در صورت لزوم، اقدامات بعدی را انجام دهد.

نتیجه اعتراض به حکم حبس تعزیری

در این بخش به منظور سخن پایانی و جمع بندی به یکی از مهم ترین سوالات در مورد اعتراض به حکم حبس تعزیری پاسخ می دهیم. بعد از طرخ این اعتراض چه اتفاقی می افتد؟ در پاسخ باید بگوییم، همانطور که پیشتر نیز اشاره کردیم، در قانون مجازات اسلامی، این اعتراض دارای چندین روش است. نتیجه این اعتراض درمهمترین روش این اعتراض، عبارت است از:

تبدیل حبس تعزیری به حبس تعلیقی: در این صورت، مرتکب یا مرجع رای می‌ توانند تقاضا کنند تا مجازات حبس تعزیری به مدتی تعلیق شود. علاوه بر این، امکان تبدیل مجازات حبس تعزیری به مجازات‌ های جایگزین مانند جزای نقدی نیز وجود دارد. بدین صورت که اگر جهات تخفیف مجازات معتبر باشند، دادگاه می‌ تواند مجازات تعزیری را تقلیل دهد. یا به مجازات دیگری تبدیل کند.