یکی از موارد و اتفاقاتی که ممکن است در حوزه مراجعه به ادارات، توسط کارکنان، رخ دهد، عدم رعایت حقوق ارباب رجوع و برخوردهای نامناسب با آنهاست. طبیعتا عدم رعایت حقوق ارباب رجوع در ادارات موضوعی است که ممکن است روزانه بسیاری از افراد حین مراجعه به این اماکن، شاهد آن باشند. اما مساله ای که اهمیت دارد آن است که شهروندانی که به این ادارات مراجعه می کنند، از چه حقوقی برخوردارند؟ آیا امکان شکایت از کارمندان خاطی دولت را دارند یا خیر؟
در سال 1381 طرح تکریم مردم و جلب رضایت ارباب رجوع به پیشنهاد سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، برای یکسان سازی نحوه شکایت از کارکنان تصویب شد. این طرح راجع به کلیه ادارات و موسسات دولتی زیر است و مصوب شورای عالی اداری می باشد.
- وزارت خانه ها
- مؤسسات
- شرکت های دولتی
- بانک ها
- شهرداری ها
- نهاد های انقلاب اسلامی
- سایر دستگاه هایی که به نحوی از بودجه عمومی دولت استفاده می کنند.
شکایت از کارمندان خاطی
در این بخش به چگونگی طرح شکایت از کارمندان خاطی می پردازیم. با توجه به ماده هفت «دستورالعمل نحوه تشویق و تنبیه کارکنان موضوع مصوبه طرح تکریم مردم و جلب رضایت ارباب رجوع»، افراد بعد از مراجعه به ادارات در صورت مواجهه با برخورد نا مناسب یا تخلف اداری، به یکی از طرق زیر می توانند شکایت خود را طرح کنند.
- شرکت در نظرسنجی: معمولاً در ادارات، صندوق‌هایی جهت دریافت انتقادات و پیشنهادات ارباب رجوع نصب شده است. شهروندان می‌توانند موارد تخلف یا بدرفتاری کارمندان را از این طریق، گزارش کنند.
- طرح شکایت: شهروندان می‌توانند با مراجعه به واحد بازرسی هر اداره، شکایت خود را از کارمندان خاطی مطرح کنند.
- در موارد درگیری فیزیکی یا توهین توسط کارمند، این موضوع جنبه کیفری پیدا می‌کند. در چنین شرایطی، ارباب رجوع می‌تواند موضوع را از طریق موارد قضایی پیگری کند.
- در مواردی که اقدامات خلاف قانون از سوی اداره صورت بگیرد یا اینکه اداره از حدود صلاحیت‌های قانونی خود تجاوز کند، ارباب رجوع می‌تواند با طرح دعوی در دیوان عدالت اداری، درخواست خود را پیگیری کند.
به منظور دید وسیع تر نسبت به موضوع شکایت از کارمندان خاطی دولت، در ادامه به برخی از تخلفات اداری از جانب کارمندان اشاره می کنیم. با ما همراه باشید.
پیشنهاد “وکیل از ما” به منظور مطالعه بیشتر و کسب آگاهی از قوانین اداره کار و امور دولتی: مرخصی استحقاقی یا سالانه
انواع تخلفات اداری
در چه مواردی می توان شکایت از کارمندان خاطی را طرح نمود؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که تخلفات اداری از نگاه قانون گذاران بسیار مورد اهمیت است. از این بابت، قانون برای انواع مختلف تخلفات اداری یک فصل جداگانه را در نظر دارد. مطابق با ماده 8 قانون رسیدگی به تخلفات اداری، برخی از مهمترین انواع این تخلفات از قرار زیر است:
- اعمال و رفتار خلاف شؤو‌ن شغلی یا اداری
- نقض قوانین و مقررات مربوط
- ایجاد نارضایتی در ارباب رجوع یا عدم انجام یا تأ‌خیر در انجام امور قانونی آن ها بدون دلیل
- ایراد تهمت و افترا، هتک حیثیت
- اخاذی
- اختلاس
- تبعیض یا اعمال غرض یا روابط غیراداری در اجرای قوانین و مقررات نسبت به اشخاص
- ترک خدمت در خلال ساعات موظف اداری
- تکرار در تاخیر و‌رو‌د به محل خدمت یا تکرار خرو‌ج از آن بدون کسب مجوز
- افشای اسرار و اسناد محرمانه اداری
- سرپیچی از اجرای دستورهای مقام‌های بالاتر در حدود وظایف اداری
- کم کاری یا سهل‌انگاری در انجام وظایف محول شده
- سهل‌انگاری رؤسا و مدیران در ارائه گزارش تخلفات کارمندان تحت امر
- ارائه گواهی یا گزارش خلاف واقع در امور اداری
- گرفتن وجوهی غیر از آنچه در قوانین و مقررات تعیین می شود. یا اخذ هرگونه مالی که در عرف رشوه خواری تلقی می شود.
- تسلیم مدارک به اشخاصی که حق دریافت آن را ندارند. خودداری از تسلیم مدارک به اشخاصی که حق دریافت آن را دارند.
- تعطیل خدمت در اوقات مقرر اداری
در سایت حقوقی “وکیل از ما” بر آنیم تا با ارائه مطالب به روز حقوقی، آگاهی اجتماعی را نسبت به مسائل مختف بالا ببریم تا از این طریق احقاق حقوق افراد، راحت تر حاصل گردد. از همراهی شما سپاسگزاریم.
جهت مطالعه بیشتر کلیک کنید: دانستنی های حقوقی
رسیدگی به شکایت از کارمندان خاطی دولت
مطابق دستورالعمل نحوه تشویق و تنبیه کارکنان موضوع مصوبه طرح تکریم مردم و جلب رضایت ارباب رجوع، رسیدگی به عملکرد کارکنان در ارتباط با ارباب رجوع، هنگامی که شکایت از کارمندان خاطی دولت طرح می شود، بر مبنای موارد زیر صورت می پذیرد:
- نتایج نظرسنجی از ارباب رجوع به عنوان اصلی ترین مدرک موجود جهت رسیدگی به عملکرد نامناسب کارکنان است.
- گزارش بازرسان طرح تکریم که به صورت دوره ای و در زمان های خاصی از سال وصول می شود.
- بخش حراست در هر اداره ای نیز موظف است تا به شکایات ارباب رجوع رسیدگی کند.
- شکایات ارباب رجوع که در موارد جدی اظهار می شوند و نیازمند رسیدگی و اظهارنظر در خصوص عملکرد کارمند است.
- سایر ساز و کارهای نظارتی که توسط واحدهای مربوطه معرفی می شوند.
مجازات های مربوط به شکایت از کارمندان خاطی
با شکایت از کارمندان خاطی دولت آشنا شدیم. انواع مهم تخلفات اداری را شناختیم و به مبنای این شکایات نیز اشاره کردیم. حال به عنوان سخن پایانی به مجازات هایی اشاره میکنیم که شکایت از کارمندان خاطی برای آنها به همراه دارد. این مجازات ها عبارت اند از:
- اخطار کتبی بدون درج در پرونده استخدامی
- توبیخ کتبی با درج در پرونده استخدامی
- کسر حقوق و مزایا، حداکثر تا یک سوم از یک ماه تا یک سال
- انفصال موقت از یک ماه تا یک سال
- تغییر محل جغرافیایی خدمت به مدت یک تا پنج سال
- تنزل مقام و یا محرومیت از انتصاب به پست‌های حساس و مدیریتی در دستگاه‌های دولتی و دستگاه‌های مشمول این قانون
- تنزل یک یا دو گروه یا تعویق در اعطای یک یا دو گروه به مدت یک یا دو سال
- بازخرید خدمت در صورت داشتن کمتر از ۲۰ سال سابقه خدمت دولتی در مورد مستخدمین زن و کمتر از ۲۵ سال سابقه خدمت دولتی در مورد مستخدمین مرد با پرداخت ۳۰ تا ۴۵ روز حقوق مبنای مربوط در قبال هر سال خدمت.
- بازنشستگی در صورت داشتن بیش از ۲۰ سال سابقه خدمت دولتی برای مستخدمین زن و بیش از ۲۵ سال سابقه خدمت دولتی برای مستخدمین مرد بر اساس سنوات خدمت دولتی. یا تقلیل یک یا دو گروه شغلی
- اخراج از دستگاه متبوع
- انفصال دایم از خدمات دولتی و دستگاه‌های مشمول این قانون
لازم به ذکر است که تمامی این موارد به ترتیب و در صورت تکرار و تعدد شکایات اعمال می گردند.
