چگونه از ظهرنویس چک شکایت کنم؟ ⚖️【آپدیت 1403】

شکایت از ظهرنویس چک می تواند به دلایل مختلفی به دادگاه ارائه شود. در این خصوص ممکن است مواردی مانند شکایت از انتقال دهنده چک صیادی، رای وحدت رویه در مورد ظهرنویس چک، مهلت قانونی طرح دعوی علیه ظهرنویس چک و دادخواست مطالبه وجه چک از ظهرنویس مطرح شوند.

یکی از مهم ترین اسناد تجاری که نقش مهمی در نظام اقتصادی کشور دارد، چک است. می توان گفت از اصلی ترین ابزار برای پرداخت در ایران به شمار می رود. تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی مبادلات خود را از طریق چک انجام می دهند. در این خصوص ارکان چک که شامل دارنده، صادرکننده و بانک هستند نیز نقش مهمی در جا به جایی چک برای مبادلات دارند. از طریق امضا امکان ظهرنویسی چک وجود دارد.

اگر قصد دارید که اقدام به شکایت از ظهرنویس کنید قبل از هر چیز بهتر است با بهترین وکیل کرج مشورت کنید. به دلیل سابقه کاری و تحصیلات مرتبط، وکلا می توانند شما را در این زمینه راهنمایی کنند. ما در سایت وکیل از ما قصد داریم بهترین وکلا را در این حوزه به شما معرفی کنیم.

در قانون چک و تجارت بر مسئولیت هایی که بر عهده ضامن و ظهرنویس چک است، بسیار تاکید شده است. قبل از هر اقدامی در خصوص کار با چک باید به قوانین مربوط به آن آشنا شد. قوانین چک و ضمانت های مربوط به آن باید در این خصوص مطالعه شوند تا افراد به راحتی پشت چک ها را امضاء نکنند. ظهرنویسی اصطلاحی است که در رابطه با سفته نیز کاربرد دارد.

ظهرنویس چک کیست؟

قبل از اینکه در خصوص شکایت از ظهرنویس چک صحبت کنیم، باید تعریف دقیقی از ظهرنویس و ظهرنویسی ارائه دهیم. ظهرنویس به فردی گفته می شود که در وجه او چک صادر می شود و با امضاء وی در پشت چک، حق آن را به شخص دیگری انتقال خواهد داد. ظهرنویس ممکن است در انتقال چک به دیگری مقاصد مختلفی داشته باشد:

1- انتقال وجه چک به دیگران: باید در پشت چک نوشته شود که مزایای چک به شخص دیگری منتقل شد که این کار دارای اثراتی است:

• انتقال مالکیت چک به صورت قطعی به دارنده جدید چک
• ایجاد مسئولیت تضامنی بین صادرکننده و ظهرنویس (یعنی دارنده می تواند به منظور وصول چک به شخص صادرکننده یا ظهرنویس مراجعه نماید.)

2- برای وکالت یا نمایندگی دادن به دیگری: در این حالت برای اینکه وصل چک راحت تر باشد، به جای اینکه به بانک مراجعه کنید، می توانید با ظهرنویسی به نام شخص دیگر، به او وکالت دهید که چک را وصول کند.

3- به منظور ضمانت: از طریق ظهرنویسی ضمانت داده می شود.

از نظر لغوی نیز ظهرنویسی به معنای پشت نویسی کردن چک است. از این رو ظهرنویس کسی است که اولین دارنده چک بوده است و با ظهرنویسی آن دستور می دهد که مبلغ چک برای شخص دیگری باشد و به او انتقال پیدا کند. انواع و اقسام مختلفی از ظهرنویسی وجود دارد که هر کدام دارای مسئولیت هایی برای امضاء کننده در بر دارند. به همین دلیل برخی از افراد نسبت به شکایت از ظهرنویس اقدام می کنند.

مسئولیت های حقوقی ظهرنویس

می توان گفت که ظهرنویسی به نوعی عمل حقوقی محسوب می شود. ظهرنویسی و امضاء کردن چک همانطور که گفته شد می تواند موجب ایجاد مسئولیت های حقوقی برای فرد شود. چک از اسناد تجاری محسوب می شود که به دو شیوه ظهرنویسی، قبض و اقباض می شود.

حتی با یک امضای ساده نیز امکان ظهرنویسی چک وجود دارد. این موضوع به این معنا است که اثر انگشت در این خصوص کافی نیست و باید امضاء شود. عبارت پشت چک و سفته می تواند نشان دهنده انتقال حق به دیگری باشد. در خصوص اینکه مسئولیت حقوقی ظهرنویس چه می باشد، قانون مشخصی وجود ندارد. همانطور که ذکر شد ظهرنویسی ممکن است به منظور انتقال، وکالت یا ضمانت انجام شود که هر کدام مسئولیت خاص خود را در بر دارند.

مسئولیت ظهرنویسی به دلیل انتقال چک

در صورتی که ظهرنویسی به منظور انتقال چک باشد، دارنده می تواند به ظهرنویس برای وصول مراجعه کند. درواقع مسئولیت عدم وصول چک بر عهده ظهرنویس است. دارنده باید تا 15 روز از زمان سررسید بتواند از بانک گواهی عدم پرداخت چک را دریافت کند. تنها در این صورت است که می تواند به ظهرنویس مراجعه کند. شکایت از ظهرنویس به دلیل عدم وصول چک صورت می گیرد.

دارنده در این حالت می تواند علاوه بر ظهرنویس به صادرکننده نیز برای دریافت طلب خود مراجعه کند! اگر اقدام دارنده خارج از زمان 15 روزه باشد، نمی تواند دیگر به ظهرنویس برای وصول طلب مراجعه کند و در این حالت تنها صادرکننده مسئول خواهدبود.

مسئولیت ظهرنویسی به قصد ضمانت

همانطور که ذکر شد گاهی ظهرنویسی برای تضمین و ضمانت نوشته می شود. در این حالت ممکن است چک توسط دارنده به بانک برده شود و وصول نشود! در اصطلاح به این روند برگشت خوردن چک گفته می شود. چک برگشتی موجب می شود که مسئولیت پرداخت مبلغ چک بر عهده ضامن و فردی که او را ضمانت کرده است، باشد.

بر خلاف انتقال چک از طریق ظهرنویسی محدودیت زمانی برای این مورد مشخص نشده است. دارنده هر زمانی که بخواهد می تواند برای وصول مبلغ چک به ظهرنویس مراجعه کند. امکان شکایت از ظهرنویس چک از این طریق نیز برای دارنده فراهم می شود.

می توان گفت مسئولیت ظهرنویسی به قصد ضمانت از ظهرنویسی به قصد انتقال بیشتر است. در این خصوص باید تشخیص دهیم که کدام ظهرنویسی به قصد ضمانت است و کدام به قصد انتقال.

روش تشخیص ظهرنویسی انتقال از ضمانت

همانطور که گفته شد برخی از چک ها به قصد انتقال و برخی به قصد ضمانت ظهرنویسی می شوند. ما باید بتوانیم تشخیص دهیم که چک به چه قصدی ظهر نویسی شده است. باید گفت در انتقال چک به دیگری تنها یک امضاء کافی است و حتی نیازی نیست که نام دارنده نیز در پشت چک قید شود. تنها درصورت امضاء می توان تشخیص داد که فرد دارنده چک بوده است. شکایت از ظهرنویسی ممکن است به دلایل مختلفی باشد که در این مقاله به آن اشاره شد.

آیا می توان بدون ظهرنویسی چک را منتقل کرد؟

در جواب این سوال باید گفت که نمی توان چک بدون ظهرنویسی را منتقل کرد! بدون داشتن پشت نویسی و امضاء در واقع چک انتقال پیدا نکرده است. در این صورت دارنده همان فرد قبلی است و وی ذی نفع استفاده از چک می باشد. اگر کسی خلاف این ادعا را دارد باید از طریق مراجعه به دادگاه نسبت به اثبات ادعای خود اقدام کند.

تعداد امضای مورد نیاز برای ظهرنویسی

همانطور که در بحث شکایت از ظهرنویس مطرح شد به منظور انتقال چک باید پشت آن امضاء شده باشد. هنگامی که سند تجاری مانند چک در وجه شخص دیگری صادر می شود، دارنده آن سند تنها با استناد به دو امضاء در پشت چک می تواند آن را به دیگران منتقل کند. وجه سند در ظهرنویسی چک به دیگری منتقل می شود.

گاهی پشت نویسی تنها برای ضمانت است و بدین منظور امضاء می شود. در این حالت از سوی صادرکننده از طریق شخص ثالثی ضمانت پرداخت وجه صورت می گیرد. این شخص ثالث در واقع همان ضامن می باشد. می توان گفت که به منظور ظهرنویسی چک محدودیتی وجود ندارد و یک چک می تواند با هر بار ظهرنویسی بین افراد مختلف دست به دست شود. باید گفت که در این مورد یک استثنا وجود دارد. در مورد چک در وجه حامل طی کردن این روند امکان پذیر نیست؛ زیرا چک های حامل نیازی به ظهرنویسی ندارند و به نام کسی نوشته نمی شوند. هر شخصی می تواند با داشتن آنها به بانک مراجعه کند و نسبت به وصول چک اقدام کند. شکایت از ظهرنویس اغلب به دلیل عدم وصول چک می باشد.

تفاوت ظهرنویسی با ضمانت در چیست؟

در راستای مبحث شکایت از ظهرنویس چک، باید به تفاوت آن با ضمانت نیز اشاره شود. هر گاه که نسبت به پشت نویسی یک چک اقدام می شود، به منظور انتقال آن این کار صورت می گیرد. کسی که به نفع وی ظهرنویسی صورت بگیرد، دارنده محسوب می شود. در نتیجه تمام امتیازات وجوه به وی تعلق خواهد گرفت. می توان گفت که در این حالت به نفع کسی است که چک به نام او ظهرنویسی شده است.

در مقابل هنگامی که یک معامله نیاز به ضامن داشته باشد، ظهرنویسی چک توسط شخصی انجام می شود و از طرف فرد صادرکننده ضمانت می کند که در صورتی که پرداخت نشود؛ ضامن یا همان ظهرنویس پرداخت مبلغ چک را به عهده بگیرد. این موضوع در شکایت از ظهرنویس باید مد نظر قرار بگیرد.

مجازات کیفری ظهرنویس یا ضامن

این مقاله به منظور صحبت درباره شکایت از ظهرنویس نوشته شده است. باید گفت که از ظهرنویس انتقال دهنده یا ضامن نمی توان شکایت کیفری کرد! فرد شاکی می تواند حکم جلب فرد را بگیرد و از طریق دادگاه شکواییه خود را مطرح کند. روند اثبات جرم ظهرنویسی می تواند دارای پیچیدگی های حقوقی باشد و به همین دلیل وکیل باتجربه در این خصوص می تواند به شما کمک کند.

کلام آخر

در این مطلب در خصوص شکایت از ظهرنویس چک صحبت شد. همانطور که ذکر شد ظهرنویسی همان پشت نویسی چک یا سفته است که به همراه امضاء می باشد. این کار می تواند مسئولیت حقوقی بر عهده ظهرنویس ایجاد کند. در این خصوص می توان با توجه به نوع ظهرنویسی، نسبت به طرح شکواییه اقدام کرد.