آیا تغییر جنسیت در ارث تاثیر میگذارد؟

برخی افراد هویت‌ شان، با جنسیت آنها متفاوت است. این افراد ممکن است بعد از چند سال تصمیم بگیرند جنسیت خود را تغییر دهند. مسلما در این حالت مدارک شناسایی فرد تغییر می‌کند. بدیهیست با تغییر مدارک شناسایی وی، تمام امور اداری و حقوقی نیز با توجه به جنسیت تازه وی، تغییر کند. به همین دلیل، انحصار وراثت یکی از موضوعات بسیار مهم بعد از تغییر جنسیت است. در این مقاله آثار تغییر جنسیت در ارث را مورد بررسی قرار می دهیم.

افراد مجاز به تغییر جنسیت

برای بررسی تغییر جنسیت در ارث بهتر است ابتدا بدانیم به طور کلی چه افرادی برای انجام تغییر جنسیت مطابق قوانین ایران، مجاز هستند؟ باین افراد، به سه دسته تقسیم می‌شوند:

•  خنثای فیزیکی: این دسته افرادی را شامل می شود که علائم جنسیتی هر دو جنس مذکر و مؤنث دارند. ممکن است این علائم یکی بر دیگری غالب باشد یا نباشد.
• خنثای روانی: افرادی است که جسم آن‌ها کاملا مرد یا زن است اما از لحاظ روانی تمایلات جنسی متناسب با جسمشان را ندارند، در این دسته قرار می گیرند.
• عادی: این دسته، کسانی هستند که علائم جنسیتی بدن آنان با تمایلات جنسی روانی‌شان همخوانی و هماهنگی دارد. اما درخواست تغییر آن را دارند، که عمل این اشخاص مجاز نیست.

قانون مدنی ایران در تقسیم ارث

قطعا می دانید که تقسیم ارث بین فرزندان دختر و پسر متفاوت است. دانستن شیوه تغسیم ارث بین دختر و پسر در تاثیر تغییر جنسیت در ارث بسیار حائز اهمیت است. طبق ماده ۹۰۴ قانون مدنی، اگر متوفی پدر و مادر در قید حیات نداشته باشد و یک یا چند فرزند داشته باشد، ترکه وی به صورت زیر تقسیم می‌شود:

• ‌ فرزندان متعدد باشند و بعضی از آنها پسر و بعضی دختر باشد: پسر دو برابر دختر ارث می‌برد.
• ‌اگر فرزند منحصر به یکی باشد چه پسر باشد، چه دختر باشد: تمام ترکه به همان یک فرزند می‌رسد.
• ‌اگر فرزندان متعدد باشند ولی تماما پسر باشند یا تماما دختر باشند:  ترکه بین فرزندان به صورت مساوی تقسیم می‌شود.

تغییر جنسیت در ارث

در حقوق ایران، تغییر جنسیت در ارث در دو حالت بررسى مى شود:

• حق ارث فرزندی که تغییر جنسیت داده است، از والدین
• حق ارث والدینی که تغییر جنسیت دادهاست، از فرزند

تغییر جنسیت در ارث فرزند

عموما حقوقدانان و فقهای شیعه تاثیر تغییر جنسیت در ارث را جنسیت قبل از فوت متوفی می‌دانند. به بیان ساده تر اگر خانمی قبل از فوت مادرش تغییر جنسیت به آقا را انجام دهد، چون در زمان فوت پسر است، مانند پسر ارث می‌برد. اما باید بدانید، زمان تغییر جنسیت در این موضوع تفاوتهایی را ایجاد میکند. در این قسمت به تفکیک زمان تغییر جنسیت و تاثیر آن در ارث فرزند میپردازیم.

بهترین وکیل حقوقی در تهران و شهرستانها، که تخصص کافی در بحث انحصار وراثت دارد، می تواند شما را از راهکار های حقوقی موجود در تقسیم ترکه موتوفی بعد از وقوع تغییر جنسیت آگاه سازد و این روند را برای شما تسهیل نماید.

تاثیر تغییر جنسیت قبل از فوت والدین

هرگاه فردی، جنسیتش را تغییر دهد، و آن گاه یکی از والدین وی فوت کند، ملاک ارث، جنسیت فعلی وی است. پس تاثیر تغییر جنسیت در ارث شخصی پسر باشد و قبل از مرگ پدرش تغییر جنسیت دهد، بدین صورت است که وی مانند دختر ارث می‌برد. پیشتر به ماده 907 قانون مدنی اشاره کردیم. با این توضیحات این ماده، اگر شخصی پسر باشد، قبل از تغییر جنسیتش یک سهم کامل میبرد. اما اگر قبل از فوت والدین تغییر جنسیت دهد، مانند دختر، نصف یک سهم را دارا خواهد بود.

ارث بردن والدین تغییر جنس داده از فرزند

برای تاثیر تغییر جنسیت در ارث والدین تغییر جنس داده از فرزند خویش، اختلاف نظرهایی وجود دارد. این اختلافات به طور کلی به دو نظر ختم می شوند. این دو نظر در عالم حقوقی به شرح زیر است:

• نظر اول: پس از مرگ فرزند، براى این‌که پدر و مادر از فرزند خویش ارث ببرند، لازم است عنوان «ابّ» و «امّ» در حین فوت فرزند باقى باشد. اما با تغییر جنسیت والدین، این عنوان‌ها تغییر کرده است. پس والدینی که تغییر جنسیت داده اند، اصلاً از فرزند خود ارث نمی‌برند. البته به دلیل عدم تحقق عدالت و منطق عمومی، این نظر طرفداران زیادی ندارد. چون از تغییر جنسیت به عنوان یکی از موانع ارثبردن افراد، در قانون مدنی ایران یاد نشده است.
• نظر دوم: این نظر بیانگر آن است که والدین ارث می‌برند. مبنای ارث زمان تولید مثل است.

اهمیت تغییر جنسیت