ورود به عنف و مجازات آن

هیچ فردی نمی‌ تواند بدون حکم قانونی و یا عذر موجه، به حریم شخصی افراد وارد شود. شاید تا به حال در اخبار شنیده باشید یا شاهد این بوده باشید که فردی بخواهد به زور و یا تهدید وارد منزل فردی دیگر شود. قصد وی هرچه که باشد. مهم فعل ورود به حریم دیگری است که از آن تحت عنوان ورود به عنف یاد می کنیم و هدف اصلی ما برای بررسی در این مقاله است.

لازم به ذکر است که موضوع ورود به عنف، طرح، رسیدگی و پیگیری آن بر عهده وکیل کیفری است. جهت دسترسی به راه های ارتباطی با وکیل مربوطه کلیک نمایید: بهترین وکیل کیفری در تهران

جرم ورود به عنف

عنف در لغت به معنای زور و خشونت است. به همین جهت می توان به راحتی نتیچه گرفت که ورود به عنف، یعنی فردی بدون اجازه شخصی دیگر و با اجبار، تهدید، خشونت، استفاده از سلاح و … وارد منزل یا محل سکونت وی شود. باید بدانید که براساس اصل 22 قانون اساسی، جان، مال، حیثیت، حقوق مسکن و شغل افراد، غیر از مواردی که قانون اجازه دهد، مصون از تعرض است.

البته لازم به ذکر است که در این بین تنها یک استثنا در رابطه با ورود به منزل شخصی دیگران وجود دارد. آن زمانی است که با حکم ورود به منزل صورت بگیرد. که انجام آن لزوما باید توسط ضابط قانونی صورت بگیرد. صدور این حکم فقط در شرایط ویژه ای، امکان پذیر است. این از این جهت است که بازپرس یا قاضی پرونده، موظف است تا هر کاری که لازم است انجام دهد، تا متهم پرونده را پیدا کند. تا بتواند برای صدور حکم او را به دادگاه بفرستد. حال آنکه در این مورد باید دو نکته بسیار مهم زیر را خاطر نشان شویم:

• در صورتی که ماموران نیروی انتظامی و یا اطلاعاتی و سایر ماموران قضایی و غیر قضایی بدون رعایت قانون وارد منزل شخصی شوند تحت تعقیب قرار می‌ گیرند.
• در صورتی که این عمل غیر قانونی را از جانب دستور مافوق خود انجام دهند، یعنی مافوق که صلاحیت صدور حکم را ندارد، حکم ورود به منزل را بدهد در این صورت مافوق مجازات می‌ شود.

عناصر جرم ورود به عنف

هر جرمی برای تحقق دارای عناصری مخصوص به خود است. جرم ورود به عنف دارای عناصری لز قرار زیر است:

• قانونی: عنصر قانونی مهمترین عنصر برای اثبات جرم می باشد. زیرا عنصر قانونی تعیین می کند عمل مورد نظر جرم محسوب می شود یا خیر. اگر نام عملی در قانون باشد و برای آن مجازاتی معین باشد آن رفتار جرم محسوب می شود.  در نتیجه شخص مجازات می شود. اما اگر قانون گذار برای آن رفتار مجازاتی تعیین نکند آن عمل جرم محسوب نمی شود. در نتیجه این توضیحات، طبق ماده های 691 و 694 قانون مجازات اسلامی ورود به عنف جرم محسوب می شود.
• مادی: در عنصر مادی باید رفتار شخص طوری باشد که قانون گذار آن را جرم انگاری کرده باشد. تا مجرم شناخت شود. برای اینکه عنصر مادی تایید شود شخصی که ورود به عنف انجام می دهد باید ضرر مادی مانند شکستن در و پنجره، آسیب به بنا، کتک زدن افراد و… را انجام دهد.
• معنوی: عنصر معنوی جرم ورود به عنف این است که فردی که جرم ورود به عنف به حریم شخصی دیگران را انجام می دهد از آگاهی کامل برخوردار باشد. یعنی بداند که این ملک متعلق به دیگری است. پس با عقل و اراده خود وارد آن مکان شده است. آگاه است که کار او جرم می باشد.

شرط تحقق ورود به عنف

شرط تحقق ورود به عنف از قرار زیر است:

• ورود به عنف زمانی است که خشونت و تهدید بر مقاومت مجنی علیه یا مانع آن غالب باشد. که برخی از این مصادیق عنف واضح و آشکار است.
• برای وقوع جرم ورود به عنف نیازی نیست که حتما شخص در منزل حضور داشته باشد یعنی برای ورود غیر قانونی به ملک حضور مالک نیاز نیست و شرط تحقق جرم محسوب نمی‌شود.

انواع ورود به عنف

آیا ورود به عنف انواعی دارد؟ بله. انواع ورود به عنف عبارت اند از:

• عنف مادی: عنفی است که به شکستن در و پنجره و یا آسیب و کتک اشخاص گفته می‌شود.
• عنف معنوی: عنفی است که به هتک حرمت اشاره می‌ کند. مانند از دیوار خانه بالا رفتن. یا کلید را در انداختن و اقدام به ورود منزل کردن.

مصادیق ورود به عنف

در قسمت قبل در بررسی انواع ورود به عنف مصادیق و مثال هایی عنوان کردیم. مواردی مانند شکستن درب یا قفل، شکستن پنجره‌ ها، خراب کردن دیوار و یا استفاده از نردبان از جمله مصادیق ورود به عنف باشد. در ماده 694 قانون مجازات اسلامی، ورود به عنف در مورد محل زندگی و یا مسکن مصداق پیدا کرده است. بنابراین ماده قانون، در شرایط و  مصادیق زیر این جرم به وقوع می پیوندد:

• ورود سارقین با زور به منزل فردی برای سرقت
• ورود ماموران انتظامی و ضابطین قضایی به منزل فردی بدون حکم قانونی
• و مورد آخر، ورود مالک به ملک دارای مستاجر بدون اجازه و به زور و نیز بدون حکم یا دستور قانونی

نحوه شکایت ورود به عنف

اگر با ورود به عنف مواجه شدیم، چچگونه برای طرح شکایت در این زمینه اقدام نماییم؟ در نظر بدارید که د رمراحل شکایت از این جرم مراحل زیر را پیش رو دارید:

• فرد شاکی باید به دفتر خدمات الکترونیک قضایی و یا نیز کلانتری محل وقوع جرم، مراجعه و شکایت خود را ثبت نماید.
• پس از تشکیل پرونده و نیز تعیین دادسرا و شعبه رسیدگی، پرونده برای تحقیقات محلی به کلانتری ارجاع می‌ گردد.
• در این حین، شاکی باید، ادله و امارات خود نظیر شهادت شهود، گزارش پلیس، تامین دلیل انجام شده، فیلم، عکس و … را به بازپرس ارائه دهد.
• بازپرس با بررسی مدارک، چنانچه مشتکی عنه را متهم تشخیص دهد، برای وی ابلاغیه جلب به دادرسی صادر می‌ کند.
• در این صورت مشتکی عنه باید در دادسرا حضور و با ارائه وثیقه مناسب به سوالات پاسخ دهد.
• چنانچه بازپرس، پس از تکمیل تحقیقات، از توضیحات مشتکی عنه قانع شود، برای متهم ورود به عنف کیفرخواست صادر می کند.
• بازپرس پرونده را به دادگاه ارجاع می‌ دهد.
• در دادگاه آخرین دفاعیات طرفین اخذ و در نهایت رای بدوی صادر می‌ گردد.
• رای بدوی نیز ظرف ۲۰ روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر خواهی می‌ باشد.

گفتنی است اگر بازپرس، مشتکی عنه را متهم نداند، برای وی قرار منع تعقیب صادر می‌ کند. قرار منع تعقیب ظرف مدت 10 روز قابل اعتراض خواهد بود.

مجازات جرم ورود به عنف

مطابق با ماده 694 قانون مجازات اسلامی در باب مجازات جرم ورود به عنف اذعان میدارد: اگر فردی به عنف یا تهدید وارد منزل فردی دیگر شود، از 6 ماه تا سه سال حبس در انتظار وی خواهد بود. همچنین، در صورتی که افراد مرتکب این جرم دو نفر و یا بیشتر باشند و حداقل یکی از آن‌ ها از سلاح استفاده کنند، مجازات ورود به عنف حبس بین یک تا شش سال خواهد بود.

قانون در ماده 694 قانون مجازات اسلامی، در خصوص افزایش مرتکبین نیز، مجازات در نظر می گیرد. اینگونه احضار می کند، که هرگاه مرتکبین دو نفر یا بیشتر باشند و لااقل یکی از آنها حامل سلاح باشد به حبس یک تا شش سال محکوم خواهند شد. علاوه بر این، نکات مهم ماده فوق به شرح زیر است:

• استفاده از سلاح و یا تعدد افراد از موارد تشدید مجازات است.
• همچنین، صرف ورود به منزل فردی دیگر آن هم به زور، مستوجب مجازات مذکور می‌ باشد.
• اگر ورود به منزل فرد به قصد سرقت، آدم ربایی و … باشد، علاوه بر ورود به عنف، مجازات‌ های مربوط به سرقت و … نیز اضافه می‌ گردد. در این شرایط نیز، اشد هر کدام از مجازات‌ ها اعمال می‌ گردد.
• باید به این نکته اشاره شود، که در بند دوم ماده 1 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، در صورتی که ارتکاب جرم به عنف یا تهدید باشد، به حبس درجه چهار و در غیر این صورت به حبس درجه پنج کاهش یافته و تبدیل می شود.

روند رسیدگی به شکایت از جرم ورود به عنف

در این بخش به منظور جمع بندی و سخن پایانی به بررسی روند رسیدگی به جرم ورود به عنف می پردازیم. از این که د راین مقاله همراه ما بودید، سپاسگزاریم. مراحل رسیدگی به جرم ورود به عنف به شرح زیر است:

• تنظیم شکواییه توسط شاکی
• بعد از تنظیم شکواییه، شکواییه به دادسرا محل وقوع جرم فرستاده می شود.
• دادسرا بعد از بررسی شکواییه مذکور و انجام تحقیقات مقدماتی، با دو حالت برای صدور قرار مواجه است. اگر مجرمیت متهم نزد دادسرا به اثبات نرسد، دادسرا قرار منع تعقیب صادر خواهد کرد. که در این صورت، تعقیب کیفری متهم، در همین مرحله متوقف می شود. اما اگر مجرمیت متهم برای دادسرا به اثبات برسد، قرار جلب به دادرسی صادر می کند.
• این قرار همراه با پرونده به دادگاه صالح ارجاع می شود.
• دادگاه صالح برای رسیدگی به جرم ورود به عنف، دادگاه کیفری 2 است.
• دادگاه بعد از وصول پرونده، دستور احضار شاکی و متهم و تعیین وقت رسیدگی را صادر می نماید.
• سپس با بررسی اظهارات ایشان، اقدام به صدور حکم مقتضی می نماید.

دادگاه برای صدور حکم، با دو حالت مواجه هست. اگر ثابت شود که متهم این جرم را انجام نداده است، دادگاه حکم برائت وی را صادر می کند. اما اگر مجرمیت متهم اثبات شود، او را به اقدام جرم ورود به عنف محکوم خواهد کرد. بعد از صدور حکم، براساس ماده 431 قانون آیین دادرسی کیفری، مهلت درخواست تجدید نظر اصحاب دعوا، برای اشخاص مقیم ایران 20 روز و برای اشخاص مقیم خارج از کشور دوماه از تاریخ صدور حکم است. در صورت وجود اعتراض، مرجع تجدید نظر در دادگاه تجدید نظر استان، حکم صادره را تجدیدنظر خواهی، خواهد کرد.