راه مطالبه وجه مطابق قانون

همانطور که از عنوان این موضوع پیداست، مطالبه وجه ازجمله دعاوی مالی می‌باشد . این دعوا در دادگاه‌های حقوقی بسیار مطرح است. در رابطه با این دعوی قانون مدنی در مواد ۲۶۵ و ۳۰۱ و ۳۰۲ توضیحاتی داده است که در صورت تمایل می توانید به مطالعه آن بپردازید. در این مقاله راه مطالبه وجه و دعوا مربوط به آن را بررسی میکنیم.

حتما در این بین، نکته ای را باید مدنظر داشت. فرد طلبکار میتواند قبل از تنظیم دادخواست، همزمان با آن یا بعد از آن، درخواست تامین خواسته بدهد. وی از این طریق می تواند اموال بدهکار را توقیف نماید. بهترین وکیل حقوقی در تهران و شهرستانها با داشتن تجربه کافی در این امور، تامین خواسته را بسیار کارساز می داند. با یک مشاوره ساده می توانید راه احقاق حقوق خود در این قبیل پرونده ها را تسهیل نمایید.

مطالبه وجه چیست؟

بعضا پیش می آید که فردی، به موجب عقد قرض، سفته، چک و غیره، مبلغی را از دیگری طلب دارد. حال آنکه طرف مقابل از استرداد وجه مورد نظر امتناع می کند. در چنین مواقعی طلبکار چاره‌ای جز اقدام قضایی برای استرداد پول خود نندارد. بدر عالم حقوق، به این اقدام قضایی برای استرداد پول، مطالبه وجه می‌گویند. البته که در این دعوا، در خصوص این موضوع که دادخواست مبتنی بر سند رسمی باشد یا سند عادی، تفاوت‌هایی وجود دارد که در قسمت های بعد، به بررسی این موارد می پردازیم. از همراهی شما سپاسگزاریم.

برخی از مهمترین انواع دعوا به عنوان راه مطالبه وجه به شرح زیر است:

• سند رسمی
• سند عادی
• چک

مطالبه وجه در سند رسمی

یکی از ویژگی‌های راه مطالبه وجه با استناد به سند رسمی، این است که اثبات وجود دین به راحتی انجام می شود. در این بحث، با استفاده از سند رسمی، با یکسری اسناد به قرار زیر سر و کار داریم:

• اسناد تجاری (چک و سفته)
• پرینت حساب بانکی
• سند ازدواج

این نکته حائز اهمیت را به خاطر داشته باشید که، به محض وصول سررسید، سند مزبور مشمول خسارت دیرکرد خواهد شد.

مطالبه وجه در سند عادی

به منظور مطالبه وجه با استفاده از سند عادی، دقت کنید تا شرایط زیر تحقق یابد:

• طلب باید حتماً مستند به سند عادی، مثل رسید پرداخت وجه و فاکتور فروش باشد. همچنین حضور دو شاهد یا اقرار خوانده نیر الزامی است.
• وصول سررسید بدهی و خودداری خوانده از پرداخت بدهی.
• طلب نباید به نحوی از عهده خوانده ساقط شود.

مطالبه وجه در چک

تمام دارندگان دسته چک یا به عبارتی کسانی که با این وسیله تجارتی سر و کار دارند، می‌دانند که اولین راه وصول وجه چک مراجعه به بانک در تاریخ سررسید چک است. بانک در این موضوع، در هرشرایطی موظف است:

• با مراجعه دارنده چک، اطلاعات هویتی او را به طور دقیق، پشت برگه چک قید نماید.
• چنانچه در متن چک قلم‌خوردگی و یا عدم تطابق امضا باشد، بانک از پرداخت آن امتناع می‌ورزد.
• تفاوتی ندارد که علت عدم پرداخت وجه چک از سوی بانک عدم وجود وجه نقد صادرکننده چک نزد بانک و یا ایرادات شکلی باشد، در هر حالت بانک موظف به صدور گواهی عدم پرداخت وجه چک است.
• توجه به این نکته ضروری است که چنانچه برای پرداخت وجه چک، شرطی در آن قید شده باشد، بانک هنگام وصول وجه از سوی دارنده به شرط مزبور ترتیب اثر نخواهد داد.

چنانچه چکی با گواهی عدم پرداخت مواجه شود، دارنده آن می‌تواند برای مطالبه وجه چک، با توجه به شرایط موجود، به یکی از مراجع زیر رجوع کند:

• محاکم حقوقی دادگستری
• اداره ثبت اسناد و املاک کشور
• محاکم کیفری

دعوا مطالبه وجه

قطعا تا به اینجا، با توجه به توضیحاتی که ارائه شد، دریافتید که، به هر دلیلی که شخصی به عنوان طلبکار، وجه رایج یا پولی را از دیگری طلبکار باشد به خواسته او مطالبه وجه گفته می شود. منشأ این دعوا عبارت است از:

• قرارداد
• تعهد
• مسئولیت قانونی
• اسناد تجاری

دادگاه صالح در رسیدگی به دعوا مطالبه وجه

لازم است برای اینکه دریابید کدام دادگاه در این دعوا صلاحیت رسیدگی دارد بدانید، دعوا مطالبه وجه دعوای منقول محسوب می شود. در نتیجه:

• از لحاظ صلاحیت محلی، در صلاحیت رسیدگی دادگاه محل اقامت خوانده است.
• صلاحیت ذاتی رسیدگی به دعوای مطالبه طلب و وجه هم با دادگاه عمومی حقوقی است.

خسارت تاخیر تادیه در مطالبه وجه

خسارت تاخیر تأدیه به معنای خسارت دیرکرد است. در این خصوص قانون آیین دادرسی مدنی در ماده 522 می گوید: در دعاویی که موضوع آن دین و از نوع وجه رایج بوده و با مطالبه داین و تمکن مدیون، مدیون امتناع از پرداخت نموده، در صورت تغییر فاحش شاخص قیمت سالانه از زمان سر رسید تا هنگام پرداخت و پس از مطالبه طلبکار، دادگاه با رعایت تناسب تغییر شاخص سالانه که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد. محاسبه و مورد حکم قرار خواهد داد مگر اینکه طرفین به نحو دیگری مصالحه نموده باشند.

اما برای آنکه در دعوای مطالبه وجه بتوان این موضوع را مطرح کرد، چهار شرط زیر ضروری است:

•  دین از نوع وجه رایج باشد.
• موعد مطالبه رسیده باشد.
• خواهان و طلبکار طلب خود را مطالبه نموده باشد.
• داین و بدهکار توانایی پرداخت داشته باشد.

تقاضای اعسار در مطالبه وجه

برخی اوقات، دعوای مطالبه وجه مطرح‌می شوند اما بدهکار توانایی پرداخت یک‌جای مبلغ مورد نظر را ندارد. در چنین مواقعی، امتیازی برای بدهکار در نظر گرفته می شود. این امتیاز این است که وی می‌تواند تقاضای اعسار یا تقسیط بدهی را بدهد. پس بدهکاری برای او به‌صورت اقساطی می گردد تا بتواند آن را به طلبکار پرداخت کند.

اما بدیهی است که در بعضی از موارد، ادعای اعسار از طرف فرد بدهکار، دروغین است. همانطور که در ابتدای این مقاله به عنوان توانایی وکلا برتر در این زمینه اشاره کردیم، برای این‌که بتوانیم از ادعا اعسار دروغ بدهکار جلوگیری کنیم، قبل از طرح دعوا می‌توانیم با تامین خواسته، اموال او را توقیف نماییم. از این طریق وی نمی تواند خود را معسر از پرداخت بدهی جلوه دهد.