هزینه دادرسی به عهده چه کسی است؟
در ارتباط با تنظیم انواع شکواییه و طرح دعاوی حقوقی و کیفری باید بگوییم که تقاضای دادرسی در هیچ یک از مراجع قضایی رایگان نیست. یعنی هر کس رسیدگی به موضوعی را از مراجع وابسته به قوه قضاییه بخواهد، باید حسب مورد هزینه آن را نیز پرداخت کند. البته لازم به ذکر است که آنچه در ادامه تحت عنوان هزینه های دادرسی می آید در واقع هزینه های شروع دادرسی است. این نکته را در نظر بدارید که ممکن است در میانه دادرسی خواهان یا خوانده مجبور به پرداخت هزینه های دیگری نیز بشوند. مانند:
- هزینه کارشناسی
- هزینه اجرای قرار تحقیق
- معاینه محلی
- هزینه اجرای حکم
- دادرسی ( که در این مقاله به بررسی این مورد به صورت مفصل می پردازیم.)
به منظرو مطالعه بیشتر در باب دانستنی های حقوقی مکمل مقاله پیش رو، کلیک نمایید: تنظیم شکایت نامه
هزینه دادرسی
همانطور که در ابتدا نیز گفتیم، طرح دعوا و شکایت در محاکم دادگستری، نیازمند پرداخت هزینه ای، تحت عنوان هزینه دادرسی می باشد. هزینه دادرسی، هزینه ای است که بابت رسیدگی به پرونده و صدور حکم یا قرار، پرداخت می گردد .
برای پرداخت این هزینه باید بگوییم که به هنگام ثبت دادخواست یا شکواییه، توسط خواهان یا شاکی پرداخت می شود. در ادامه با انواع این هزینه در مراحل مختلف بیشتر آشنا می شویم. در این مورد به موارد زیر توجه نمایید:
- در سال 1402 حق الزحمه هر دادخواست یا شکایت 2000 هزار تومان و حق الزحمه دعاوی حقوقی غیرمالی 40 هزار تومان تا 180 هزار تومان می باشد.
- هزینه های لیست دعاوی مالی قضایی در سال 1402 در مرحله بدوی اولیه معادل 2.5 درصد ارزش مطالبات برای دعاوی تا سقف بیست میلیون تومان. و 5.3 درصد بهای مطالبات برای دعاوی بالای بیست میلیون تومانمی باشد.
- هزینه دعاوی ملکی و مالی حقوقی در تجدیدنظر 4.5 درصد و در فرجام و اعتراض سوم 5.5 درصد می باشد.
- هزینه در پرونده های مالی حقوقی برای سال 1402 در صورتی که قیمت خواسته در زمان تقدیم معلوم نباشد، 150000 تومان می باشد.
تعیین هزینه دادرسی
چه معیار هایی برای تعیین هزینه دادرسی تاثیر دارد؟ قبل از پاسخ به این سوال باید بگوییم که به جز موارد استثنایی، تا زمانی که هزینه دادرسی، پرداخت نشود، به دعوی رسیدگی نمی شود. این هزینه، با در نظر گرفتن چند فاکتور، از جمله موارد زیر تعیین می شود و متفاوت است:
- اینکه دعوی در چه مرحله ای قرار دارد.
- دعوی از چه نوعی است.
- در کدام مرجع اقامه شده است.
- حقوقی است یا کیفری.
- میزان بودجه
انواع هزینه دادرسی
انواع هزینه های دادرسی با توجه به نوع و مرحله دعوای مطروحه عبارت اند از:
- امور حقوقی
- امور کیفری
- دیوان عدالت اداری
- اجرای احکام مدنی
- شورای حل اختلاف
در ادامه بر آنیم تا هریک را به صورت جداگانه بررسی کنیم. با ما همراه باشید. تا با توجه به مرحله ای که در آن قرار دارید و نوع دعوا مد نظرتان، هزینه مربوطه را بدانید.
هزینه دادرسی امور حقوقی
هزینه دادرسی در امور حقوقی از قرار زیر است. البته باید بگوییم که این هزینه جدید 1402 نیست. به عبارتی این هزینه به صورت جدید برای سال 1402 اعلام نشده است.
هزینه دادرسی در امور حقوقی | |
عنوان | مبلغ |
بهای اوراق دادخواست و اظهارنامه و برگ اجرائیه دادگاهها و هیات های حل اختلاف موضوع قانون کار ، برای هر برگ ، 20 هزار ریال | 20 هزار ریال |
هزینه دعاوی مالی ، در مرحله بدوی ، تا مبلغ 200 میلیون ریال | 2/5 درصد ارزش خواسته |
هزینه دعاوی مالی ، در مرحله بدوی ، بیش از 20/000/000 ریال | 3/5 درصد ارزش خواسته |
هزینه دعاوی مالی ، در تجدیدنظر و واخواهی | 4/5 درصد محکوم به |
هزینه دادرسی دعاوی مالی ، در مرحله فرجام خواهی و اعاده دادرسی و اعتراض ثالث | 5/5 درصد ارزش خواسته |
هزینه دادرسی ، در صورتی که قیمت خواسته ، در دعاوی مالی ، در موقع تقدیم دادخواست مشخص نباشد | 1/500/000 هزار ریال |
هزینه دادرسی ، در دعاوی غیرمالی ، درخواست تامین دلیل و تامین خواسته ، در کلیه مراجع قضایی ، بسته به نوع دعوی (طبق بخشنامه رئیس قوه قضاییه) | از 400/000 هزار ریال تا 1/800/000 میلیون ریال |
هزینه اعتراض و درخواست تجدیدنظر از قرارهای قابل تجدیدنظر ، در دادگاه و دیوان عالی کشور | 300/000 هزار ریال |
هزینه تطبیق اوراق با اصل آنها ، در دفاتر دادگاه ها و دیوان عدالت اداری و سایر مراجع قضایی | 15/000 هزار ریال |
هزینه درخواست تصویر از اوراق پرونده | 50/000 هزار ریال |
هزینه صدور گواهی از دفاتر مراجع قضایی | 50/000 هزار ریال |
هزینه مطابقت رونوشت و تصویر با اصل در هر مورد | 300/000 هزار ریال |
هزینه ابلاغ اظهارنامه و واخواست نامه در هر مورد | 100/000 هزار ریال |
هزینه گواهی امضای مترجم ، توسط دادگستری برای هر مورد | 300/000 هزار ریال |
هزینه پلمپ اوراق ترجمه شده ، توسط مترجم رسمی دادگستری | 300/000 هزار ریال |
هزینه پلمپ گواهی صحت ترجمه ، در هر مورد | 300/000 هزار ریال |
هزینه دادرسی اعمال ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 | 300/000هزار ریال |
هزینه دادرسی امور کیفری
بررسی هزینه دادرسی برای طرح موضوعات کیفری به شرحی است که در جدول زیر ارائه کردیم. البته باید بگوییم که این هزینه جدید 1402 نیست. به عبارتی این هزینه به صورت جدید برای سال 1402 اعلام نشده است.
عنوان | مبلغ |
هزینه تقدیم شکایت کیفری | ۱۰۰.۰۰۰ هزار ریال تذکر: مطابق تبصره ۱ ماده ۵۶۰ قانون آیین دادرسی کیفری ، هزینه شکایت افراد ناتوان مالی ، به تشخیص دادستان از اعتبارات قوه قضاییه پرداخت می شود. |
هزینه ، در مرحله تجدیدنظرخواهی از احک | ۳۰۰.۰۰۰ هزار ریال |
هزینه اعتراض به قرارهای قابل اعتراض دادسرا | ۲۰۰.۰۰۰ هزار ریال |
اعاده دادرسی کیفری ، در دیوان عالی کشور | ۵۰۰.۰۰۰ هزار ریال |
هزینه درخواست اجرای ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری | ۳۰۰.۰۰۰ هزار ریال |
تقدیم شکایت به دادسرای انتظامی قضات | ۳۰۰.۰۰۰ هزار ریال |
درآمد حاصل از اجرای ماده ۲۳۰ قانون آیین دادرسی کیفری | مطابق با ماده قانونی مربوطه |
هزینه صدور گواهی عدم سوء پیشینه کیفری- نسخه اول | ۲۰۰.۰۰۰ هزار ریال |
هزینه صدور گواهی عدم سوء پیشینه کیفری- نسخه دوم | ۱۵۰.۰۰۰ هزار ریال |
هزینه دادرسی اجرا احکام مدنی
در این بخش هزینه دادرسی اجرای احکام مدنی را ارائه می دهیم. این هزینه از قرار آن چیزی است که در جدول زیر تقدیم حضور می گردد. البته باید بگوییم که این هزینه جدید 1402 نیست. به عبارتی این هزینه به صورت جدید برای سال 1402 اعلام نشده است.
عنوان | مبلغ |
هزینه اجرای احکام دعاوی مالی (موضوع بند ۱ ماده ۱۵۸ قانون اجرای احکام مدنی) | ۵ درصد محکوم به |
هزینه اجرای احکام دعاوی غیرمالی و احکامی که محکوم به آن ، تقویم نشده و هزینه اجرای آراء و تصمیمات مراجع غیردادگستری (طبق بخشنامه رئیس قوه قضاییه) | از ۴۰۰.۰۰۰ هزار ریال تا ۱.۸۰۰.۰۰۰ میلیون ریال |
اجرای موقت احکام ، در کلیه مراجع قضایی | ۳۰۰.۰۰۰ هزار ریال |
هزینه اعتراض شخص ثالث به اجرای احکام مدنی | ۲۰۰.۰۰۰ هزار ریال |
هزینه دادرسی دیوان عدالت اداری
هزینه دادرسی در دیوان عدالت اداری مانند موارد دیگر از پیچیدگی کمتری برخوردار است. این هزینه در این مورد به شرح زیر است. البته باید بگوییم که این هزینه جدید 1402 نیست. به عبارتی این هزینه به صورت جدید برای سال 1402 اعلام نشده است.
تقدیم دادخواست به شعب دیوان عدالت اداری | ۲۰۰.۰۰۰ هزار ریال |
تقدیم دادخواست به شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری | ۴۰۰.۰۰۰ هزار ریال |
هزینه دادرسی شورای حل اختلاف
بررسی مورد هزینه دادرسی در شورای حل اختلاف، آخرین نوعی است که برای این هزینه در این مقاله بررسی می کنیم. اگر دعوایی دارید که در شرای حل اختلاف جریان دارد، باید هزینه هایی به شرح زیر را برای آن متصور باشید. البته باید بگوییم که این هزینه جدید 1402 نیست. به عبارتی این هزینه به صورت جدید برای سال 1402 اعلام نشده است.
عنوان | مبلغ |
دعاوی مالی | معادل ۵ درصد هزینه دادرسی در محاکم دادگستری |
دعاوی کیفری و غیرمالی | معادل هزینه دادرسی در محاکم دادگستری |
صلح و سازی با تراضی طرفین | رایگان |
تجدیدنظرخواهی از آراء شورای حل اختلاف | برابر هزینه دادرسی مرجع تجدیدنظر |
بهترین وکیل ملکی در تهران اذعان می دارد که امور ملکی از مواردی هستند که در این بحث بسیار مورد سوال واقع می شوند. این امور چه میزان هزینه دادرسی دارند؟ روش محاسبه این هزینه برای دعاوی ملکی چیست و در مرحله تجدید نظر خواهی چه هزینه ای باید برای رسیدگی به این دعاوی پرداخت شود؟ با ما برای بررسی این سه سوال اساسی به عنوان سخن پایانی همراه باشید.
هزینه دادرسی دعاوی ملکی
هزینه دادرسی دعاوی ملکی به عهده چه شخصی است؟ همانطور که در بخش قبل از این مقاله گفتیم، پرداخت هزینه های دعاوی مدنی ملکی یکی از مهم ترین کارهایی است که طرف دعوا انجام می دهد. و اگر در دعوای مدنی از پرداخت آن امتناع کنید، قاضی به دعوا رسیدگی نمی کند.
ماده 383 قانون آیین دادرسی مدنی در این باب اذعان می دارد که به درخواست بدون پرداخت حق دادرسی ترتیب اثر داده نمی شود.
توجه نمایید که در مورد پرداخت هزینه های طرح و رسیدگی به دعاوی، تجدیدنظرخواه یا شاکی در دعوای ضمانت نامه همان شخصی است که باید هزینه ها و حق رسیدگی دعوی را پرداخت کند.
روش محاسبه هزینه دادرسی دعاوی ملکی
عوامل مختلفی در هزینه دادرسی دعوا موثر است. مانند حقوقی یا کیفری بودن موضوع دعوا، تعداد پرونده ها، تعداد دعاوی یا شکایات، وجود اختلاف حقوقی مالی یا غیر مالی، مرحله رسیدگی به پرونده و غیره. در دعوای ملکی و تعیین هزینه مربوطه باید موارد زیر را به خاطر بسپارید:
- اگر دعوی مالی تلقی شود، ارزش خواسته بر اساس ارزش منطقه ای ملک تعیین می شود. نه قیمت مندرج در سند یا قیمت تعیین شده توسط کارشناس رسمی دادگستری.
- ارزش املاک منطقه ای در 22 منطقه تهران و شهرستان ها و استان ها هر ساله توسط کمیسیون تقویم املاک و مستغلات طبق ماده 64 قانون مالیات های مستقیم تعیین می شود. سپس به نهادهای ذیربط ارائه می شود. همچنین باید بدانید که کمتر از ارزش واقعی آن ملک می باشد. این امر در صورت درج در صورت مالی، هزینه معاملات املاک را کاهش می دهد.
- طبق قانون این هزینه در صورت ورود به ملک، در مرحله اول 10000 تومان و در مرحله تجدیدنظر 30000 تومان است.
- در دادگاه دیگر اعاده دادرسی به 50000 تومان افزایش می یابد.
هزینه دادرسی تجدید نظر خواهی در دعوای ملکی
آنچه لازم است در جمع بندی این مقاله بدانید آن است که تا زمانی که مطالبات محقق نشوند، شاکی هزینه را پرداخت نخواهد کرد. اگر دعوای او پذیرفته نشود باید هزینه را بپردازد. در غیر این صورت پرونده وی انجام نمی شود.
- هزینه دادرسی مدنی و تجدیدنظر در صورتی که ادعا موجه مالی و قانونی تلقی شود 4.5 درصد.
- در صورت غیر مالی و حقوقی بودن آن مبلغ 40000 تومان تا 180000 تومان
- در صورتی که دعوای ملکی ماهیت کیفری داشته باشد، حق تجدیدنظرخواهی و هزینه آن 30000 تومان است.
- برای هر درخواست یا شکایت باید 4000000 تومان پرداخت شود.
شایان ذکر است هزینه این روش جدا از تعرفه های مربوط به خدمات الکترونیکی دادگاه، ثبت و ارسال دعوی به دادگاه صالح یا نوشتن درخواست در خصوص جعبه الکترونیکی می باشد.