تفاوت ازدواج موقت با دائم چیست؟

بدیهی است که عقد نکاح را از مهم ترین عقود، در روابط میان افراد می دانیم. زیرا عقد نکاح، هنگامی که میان زن و مرد منعقد می شود آنها را به زوجیت یکدیگر در می آورد. در قانون مدنی، دو نوع از عقد نکاح یا ازدواج را به رسمیت می شناسیم. این دو نوع شامل عقد ازدواج دائم و عقد ازدواج موقت می باشند. در صورت نیاز به مشاوره در زمینه امور خانواده، می توانید از خدمات بهترین وکیل خانواده در تهران و شهرستانها بهره مند گردید.

مقایسه ازدواج موقت با دائم از جنبه های مختلف

بر خلاف عقد دائم ، ازدواج موقت برای مدت به خصوص و محدود منعقد می گردد که زوجین، باید ضمن عقد موقت یا صیغه، این مدت را مشخص نمایند. همین امر، سبب می شود که عقد دائم از عقد موقت متمایز گردد. عقد موقت، علاوه بر شرایط صحت عمومی قرارداد ها برای اینکه به شکل صحیح منعقد شود باید در آن مدت و مهریه تعیین گردد. طرق انحلال و فسخ نکاح در عقد دائم و موقت یکسان نیست. طلاق اختصاص به نکاح دائم و بذل مدت مختص به نکاح موقت است. بنابراین، تفاوت ازدواج موقت با دائم متعدد است.

این دو نوع ازدواج شباهت هایی با یکدیگر دارند. هر دو سبب ایجاد رابطه زوجیت، میان زن و مرد می شوند، اما تفاوت های آن ها در برخی از مهم ترین آثار عقد نکاح است. تفاوت ازدواج موقت با دائم به صورت کلی عبارت است از:

• در ازدواج دائم برخلاف موقت، زمان تعیین نمی شود. به عبارتی آن را دائمی در نظر می گیریم.
• نحوه فسخ نکاح در ازدواج دائم به صورت دادگاهی و محضری می باشد، ولی در ازدواج موقت با پایان یافتن زمان، ازدواج منسوخ می گردد.
• در ازدواج دائم، مشخص کردن مهریه در زمان عقد واجب نیست؛ ولی در ازدواج موقت عدم تعیین مهریه موجب بطلان صیغه عقد می گردد.
• ازدواج موقت فقط در مذهب شیعه مورد تایید است.
• پرداخت نفقه در ازدواج دائم جز وظایف مرد می باشد. این در حالی است که در ازدواج موقت تنها در صورت شرط ضمن عقد، مرد موظف به پرداخت نفقه خواهد بود.
• مرد می تواند چهار زن را به صورت ازدواج دائم به همسری بگیرد. ولی در عقد موقت محدودیت وجود ندارد. این بدان معناست که مرد می تواند هر تعداد همسر که بخواهد به صورت موقت اختیار کند.

تفاوت ازدواج موقت با دائم در زمان

اولین تفاوت ازدواج موقت با دائم، در تعیین مدت می باشد. طبق مواد قانونی حاکم بر ایران، این مدت زمان برای هر کدام از ازدواج ها به شرح زیر است:

• در عقد موقت: ماده 1075 قانون مدنی در این خصوص، اذعان می دارد که نکاح وقتی منقطع است که برای مدت معینی واقع شده باشد. نکاح موقت، علاوه بر شرایط صحت عمومی قراردادها، برای آنکه به صورت صحیح منعقد شود، نیاز به دو شرط اساسی دارد که یکی از آنها، لزوم تعیین مدت می باشد.
• در عقد دائم: بر خلاف عقد موقت در نکاح دائم، تعیین مدت از شرایط صحت این عقد نیست. به عبارتی این عقد، به صورت دائم و همیشگی جاری می شود.

تفاوت ازدواج موقت با دائم در تعیین مهریه

یکی دیگر از از موارد تفاوت ازدواج موقت با دائم، تفاوت در تعیین مهریه می باشد. این تفاوت با توجه به قانون مدنی از قرار زیر است:

• در عقد موقت: ماده 1095 قانون مدنی در این خصوص، اذعان می دارد که در نکاح منقطع، عدم مهر در عقد موجب بطلان است. بنابراین، یکی از شروط صحت عقد نکاح موقت، تعیین مهریه می باشد. این در حالی است که چنین الزامی برای مهر در عقد دائم وجود ندارد.
• در عقد دائم: ماده 1087 قانون مدنی در این خصوص، اذعان می دارد که اگر در نکاح دائم، مهر ذکر نشود یا عدم مهر شرط شود، نکاح صحیح است. طرفین می توانند بعد از عقد، مهر را به تراضی معین کنند. اگر قبل از تراضی بر مهر معین، بین آنها نزدیکی واقع شود، زوجه مستحق مهرالمثل خواهد بود. بنابراین، با توجه به این ماده قانونی، تعیین مهریه در هنگام انعقاد عقد نکاح دائم از شرایط صحت این عقد نمی باشد.

تفاوت ازدواج موقت با دائم در جدایی

احکام جدایی در بحث تفاوت ازدواج موقت با دائم عبارت اند از:

• در عقد موقت: بر اساس ماده 1139 قانون مدنی، جدایی در نکاح موقت یا صیغه از طریق انقضای مدت و یا بذل مدت توسط شوهر انجام می گیرد.
• در عقد دائم: ماده 1139 قانون مدنی در این خصوص، اذعان می دارد که طلاق، مخصوص عقد دائم است. زن منقطعه با انقضای مدت یا بذل آن از طرف شوهر، از زوجیت خارج می شود. بنابراین، به موجب این ماده قانونی، عقد دائم به موجب طلاق منحل می شود. طلاق، شرایط و تشریفات قانونی خود را دارد. این امر به عبارتی، نوعی ایقاع تشریفاتی محسوب می شود.

تفاوت ازدواج موقت با دائم در عده

در خصوص عده زن در تفاوت ازدواج موقت با دائم در همین ابتدا، باید دو نکته بیان شود. اولا، اگر زوج فوت کند، چه زوجه در عقد موقت وی باشد و چه در عقد دائم، باید عده وفات را بگذراند. عده وفات زن در عقد موقت و دائم با هم یکسان است. این مدت چهار ماه و ده روز می باشد. دومین نکته آن است که براساس ماده 1153 قانون مدنی، مدت عده زن باردار، چه در عقد دائم و چه در عقد موقت تا وضع حمل می باشد.

تفاوت ازدواج موقت با دائم در عده به شرح زیر است:

• در عقد موقت: ماده 1152 قانون مدنی در این خصوص، اذعان می دارد که عده فسخ نکاح و بذل مدت و انقضا آن، در مورد نکاح منقطع در غیرحامل، دو طهر است. مگر این که زن با اقتضا سن عادت زنانگی نبیند که در این صورت، 45 روز است. بنابراین، مدت عده زن در عقد موقت، دو طهر می باشد که به معنای گذشتن دو عادت ماهانه می باشد. اگر زوجه عادت نشود، این زمان 45 روز می باشد.
• عقد دائم: ماده 1151 قانون مدنی، اذعان می دارد که عده طلاق و عده فسخ نکاح، سه طهر است. مگر این که زن با اقتضای سن، عادت زنانگی نبیند. در این صورت، عده او سه ماه است. بنابراین، بر اساس این ماده قانونی، مدت عده زن در عقد دائم سه طهر می باشد که به معنای گذشتن سه عادت ماهیانه می باشد. چنانچه زوجه در سن عادت ماهانه باشد، اما عادت نشود در این حالت، این مدت 3 ماه می باشد.

کلام آخر

در رابطه با تفاوت عقد موقت با دائم می توان عنوان کرد که ازدواج موقت در چارچوب قوانین و شرع پذیرفته شده است. برخی احکام ازدواج موقت متفاوت هستند. به عنوان مثال، زن در ازدواج موقت مستحق نفقه نیست.