تفاوت وکیل پایه یک با پایه دو دادگستری چیست؟
چنانچه با یک موضوع حقوقی و یا کیفری درگیر شده باشید و برای تسریع بخشیدن و رسیدگی بهتر دعاوی به دنبال یک وکیل دادگستری خبره باشید، ممکن است برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که تفاوت وکیل پایه یک و پایه دو دادگستری در چیست؟ و کدام یک میتوانند پرونده شما را بر عهده گرفته و به شما کمک کنند. باید قبل از اقدام به عقد قرارداد و توافق با وکیل، در مورد تفاوت آنها اطلاعات کسب کنیم. برای پاسخ به این سوال اول از همه باید با مفهوم پایه وکیل و حوزه اختیارات آن اطلاع کافی داشته باشید.
شرایط اعطا پروانه وکالت به وکلای دادگستری
اگر کارشناسان حقوق بخواهند پس از آزمون به درجه وکالت، مشاوره حقوقی، تنظیم لایحه حقوقی برای موکل، تنظیم دادخواست، و کلیه امور حقوقی دست یابند و فعالیت نمایند، باید طبق قانون وکالت مصوب ۱۳۱۵، قانون اخذ پروانه دادگستری ۱۳۷۶ و قانون استقلال کانون وکلا ۱۳۳۳، پروانه وکالت اخذ نمایند. تفاوت وکیل پایه یک و دو نیز دقیقا در نحوه اخذ پروانه وکالت دادگستری می باشند. این پروانه به دو صورت متفاوت در اختیار متقاضیان قرار می گیرد. هر دوی پروانه های وکالت دادگستری پایه یک و دو، به شخص دارنده پروانه، اختیار قانون می دهد، تا در امور حقوقی فعالیت نماید.
مراحل رسیدن به وکیل پایه یک دادگستری
فارغ التحصیلان رشته حقوق برای کسب پروانه وکالت باید در آزمون وکالت که توسط کانون وکلای دادگستری و مرکز امور مشاوران قوه قضاییه برگزار می گردد، قبول شوند. کانون وکلای دادگستری و مرکز امور مشاوران قوه قضائیه هر دو مرجعی رسمی و معتبر هستند. افرادی که آزمون وکالت کانون وکلای دادگستری را قبول می شوند ابتدا کارآموز وکالت و سپس وکیل پایه یک دادگستری می شوند اما قبول شدگان آزمون مرکز امور مشاوران ابتدا کارآموز سپس وکیل پایه۲ و در نهایت وکیل پایه۱ می شوند. نحوه گزینش کانون وکلا سخت تر از مرکز امور مشاوران است، اما کارآموزان هر دو مرجع پس از اتمام دوره کارآموزی در صورت قبولی در آزمون اختبار، پروانه وکالت خود را دریافت می کنند که وکلای مرکز مشاوران پس از گذشت دو سال از دریافت پروانه پایه دو، در صورت قبولی در آزمون دیگری پروانه وکالت پایه یک را بدست می آورند.
هر وکیلی که مجوز و پروانه رسمی وکالت را از مراجع ذیصلاح کسب کرده باشد می تواند در تمامی دعاوی حقوقی و کیفری اعم از معاملات، چک، ارث، وصیت، خانواده و … وکالت کند و اینکه وکلا در دسته بندی های کوچک تر و تخصصی تر (وکیل کیفری، وکیل حقوقی، وکیل چک، وکیل خانواده، وکیل طلاق، وکیل انحصار وراثت، وکیل ملکی، وکیل قراردادها و …) فعالیت می کنند بدین معنا نیست که فقط در یکی از موضوعات می تواند وکالت کنند یا پروانه آنان با هم فرق دارد، بلکه به دلیل پیچیدگی‌های روزافزون انواع دعاوی در کشور به صورت تخصصی کار می کنند. هرچند در حدود اختیارات و جواز وکالت بین وکیل پایه ۱ و پایه ۲ تفاوت هایی وجود دارد.
تفاوت وکیل پایه یک با پایه دو:
وکلای پایه یک و پایه دو دادگستری هردو این اجازه را دارند که در زمینه انجام وکالت در امور حقوقی فعالیت نمایند ولی در بعضی امور با یکدیگر تفاوت دارند. وکیل پایه یک دادگستری این اجازه را دارد که بدون هیچ محدودیتی در تمامی محاکم حقوقی یا کیفری کل کشور فعالیت حقوقی کنند. اما وکیل پایه دو فقط حق شرکت در آن دسته محاکم کیفری را دارد که به جرایم تعزیری حبس کمتر از ۱۰ سال، شلاق و جزای نقدی و همچنین در محاکم حقوقی پرونده های مالی کمتر از ۲۵۰میلیون تومان و خواسته های غیر مالی به جز اصل نکاح و طلاق و اثبات نسب و نفی نسب، را دارد.
آن دسته از وکلایی که از کانون وکلای دادگستری پروانه اخذ می‌کنند بدواً به‌صورت ۲ سال کار آموزی دوره را طی می‌کنند و میتوانند زیر نظر وکیل سرپرست نسبت به دفاع از حقوق موکل اقدام کنند و پس از طی ۲ سال و همچنین تأیید صلاحیت علمی و گزینش‌های مربوطه موفق به اخذ پروانه وکالت پایه یک شوند.
مراحل کسب پروانه وکالت پایه یک
بهترین اقدام در خصوص کسب پروانه وکالت و مراحل آن، مراجعه به وکیل پایه یک دادگستری است. می توانید از طریق یک وکیل خوب، شرایط اخذ پروانه وکالت پایه یک و دو اطلاعات کسب نمایید، و برای بدست آوردن آن اقدام کنید. براساس ماده ۸ لایحه قانون استقلال کانون وکلای دادگستری، برخی از افراد بدون هیچ آزمونی از طرف کانون وکلا پروانه وکالت دریافت خواهند نمود. این گروه تنها قادر به دریافت پروانه وکالت درجه یک هستند. از این رو تفاوت وکیل پایه یک و دو جهت اخذ پروانه وکالت آنها تاثیر گذار نخواهد بود. این افراد عبارتند از:
کسانی که دارای دانشنامه لیسانس حقوق می باشند، و ۵ سال سابقه خدمات قضایی دارند. از طرف دیگر این اشخاص نباید از جانب دادگاه عالی انتظامی، سلب صلاحیت شده باشند. کسانی که بیش از ۱۵ سال متناوب، سابقه خدمات قضایی داشته و حداقل ۵ سال ریاست دادگاه را در اختیار داشته باشند. این افراد نیز نباید از طرف دادگاه عالی انتظامی سلب صلاحیت شده باشند. افسران باز نشسته نیرو های مسلح، که دارای دانشنامه لیسانس حقوق باشند، از اشتغال به وکالت محروم نشده باشند، و حداقل ۵ سال به صورت متوالی، یا ۸ سال متناوب، در سازمانی خدمت کرده باشند.
افراد غیر مجاز برای دریافت پروانه وکالت
این اشخاص توسط ماده ۱۰ قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت دادگستری، عبارتند از: اتباع خارجی، اشخاصی که به فساد اخلاقی مشهور هستند، و اعمال منافی عفت انجام می دهند، محکومین به انفصال از خدمات دولتی، تمامی قضات و مستخدمین دولتی، محجورین و کسانی که دارای سنی کمتر از ۲۵ سال هستند.
اهمیت پایه وکالت در انتخاب وکیل مناسب
اشخاصی که حق انتخاب وکیل را دارند باید اطلاعات تکمیلی از پایه وکیل داشته باشند و بر حسب اینکه که آیا کارآموز وکالت یا وکیل پایه دوم یا اول باشد اقدام کنند. اهمیت و توجه به پایه وکیل درابتدا می‌تواند یکی از مهم‌ترین عوامل انتخاب وکیل باشد. در برخی موارد کسانی که نیاز به وکیل دارند بدون تشخیص این امر اقدام به انتخاب وکیل می‌کنند و بعد از بروز مشکل متوجه می‌شوند که وکیل انتخابی آنها کارآموز پایه ۲ بوده و در صلاحیت دفاع از حقوق وی نمی‌توانسته باشد. بنابراین باید با توجه به موضوع و مشکلات خود، برای انتخاب وکیل مناسب دقت نظر کافی را لحاظ کنید.
برای عموم افرادی که به دنبال یک وکیل مناسب میگردند ، قرار گرفتن اصطلاح پایه۱ پس از نام یک وکیل نوعی اطمینان خاطر است.با این حال اگرچه درست است که اخذ پروانه پایه۱ به نوعی اعتبار و پشتوانه سوابق کاری وکلا به حساب می آید اما گاهی تجربه یک وکیل مجرب با ارزش تر از داشتن مدرک پایه یک می باشد و نمی توان با قطعیت گفت وکیل پایه یک بهتر از وکیل پایه دو می باشد. خوشبختانه امروزه در هر شهری از ایران که باشید می توانید از بهترین وکلای همان شهر کمک بخواهید زیرا در هر شهری وکلای حاذق و متخصص مربوط به هر دعاوی را داشته و می توان کلیه امور حقوقی یا کیفری را در اختیار آن ها قرار داد به عنوان مثال اگر در شهر های بزرگی مانند شیراز یا مشهد زندگی کنید می توانید از وکیل مشهد یا وکیل شیراز از همان شهر با توجه به تخصص و مهارتی که دارد مشاوره و کمک بخواهید.
در واقع تفاوت اصلی وکیل پایه یک و پایه دو دادگستری در محدوده اختیارت آن هاست.بنابراین درصورتی که وکیل انتخابی شما وکیل پایه دو باشد باید حتمابایستی بررسی کنید که وکیل فوق قابلیت و اجازه انجام پرونده حقوقی یا کیفری شما را دارد یا خیر.
اکنون به تعدادی سوال پاسخ میدهیم که ممکن است برای شما هم پیش امده باشد.
- آیا کارآموزان وکالت و یا وکلای پایه دو میتوانند خود را وکیل پایه یک دادگستری معرفی نمایند؟ کارآموزان وکالت و وکلای پایه دو، حق اینکه خود را وکیل پایه یک دادگستری و حتی وکیل دادگستری یا مشاوره حقوقی (بدون ذکر عنوان کار آموز یا وکیل پایه دو)معرفی نمایند را ندارند.
- آیا وکلای پایه دو میتوانند پرونده‌ای را قبول کنند که مرجع تجدیدنظر آن دیوانعالی کشور است؟ با توجه به قوانین و مقررات فعلی پاسخ منفی است.
