کفالت اداری چیست؟

تا به حال لغت کفالت در مراحل قانونی را شنیده اید؟ این مقاله در رابطه با یکی از مهمترین انواع کفالت در قانون ایران است. یکی از انواع کفالت، کفالت در قانون آیین دادرسی کیفری می‌باشد که با صدور قرار کفالت، اعمال می‌ شود. قرار کفالت به معنای تضمین حضور متهم در دادگاه است و در قوانین آیین دادرسی کیفری، به عنوان قرار تامین کیفری محسوب می شود. یکی دیگر از انواع آن کفالت حقوقی است. اما آنچه که ما در این مقاله قصد بررسی آن را داریم، کفالت اداری و ویژگی های مربوط به آن است. اگر در این مورد سوالی دارید، با ما در این مقاله همراه باشید.

کفالت اداری در کل به طور اختصار، به معنای انتقال اختیارات در امور اداری است. البته باید بدانید که یکی دیگر از روش های انتقال اختیارات مقام اداری، تفویض اختیار است. که با کفالت فرق دارد. در این مقاله ضمن بررسی این نوع از کفالت، به بررسی تفاوت این دو بحث نیز اشاره می کنیم.  در هنگام تفویض اختیار توجه به این نکته بسیار مهم ‌‌می‌ باشد که فرد تنها ‌‌می‌ تواند بخشی از اختیاراتش را به فرد دیگری واگذار نماید. زیرا اگر کل اختیاراتش را مورد واگذاری به فردی دیگر قرار بدهد، در اصل به عنوان استعفای وی تلقی خواهد شد.

جهت مطالعه بیشتر کلیک نمایید: تعهدات وکیل در برابر موکل

کفالت و انواع آن

قبل از ورود تخصصی به بحث کفالت اداری بهتر است با خود کفالت و انواع آن بیشتر آشنا شویم. همانطور که تا به این جای مقاله اشاره کردیم، کفالت انواع مختلفی از نظر زمان از قرار زیر  دارد:

• احضار
• کفالت دائم (مطلق): کفالت مطلق به این معنا است که شخص کفیل این تعهد را در قرارداد می‌دهد تا هر زمانی که مکفول له نیاز داشت، شخص مکفول را حاضر کند. بیشتر قراردادهای کفالتی در دادگاه از نوع کفالت مطلق هستند.
• موقت: کفالت موقت با کفالت مطلق یکسان هستند؛ اما همانطور که از نامش پیداست، این نوع کفالت سقف زمانی داشته و موقت است. برای مثال در قرارداد می‌توان مدت یک ماه را برای تعهد در برابر مکفول‌له ثبت کرد.
• موجل: در این نوع قرارداد زمان به طور دقیق مشخص می‌شود. مثلا شخص کفیل این تعهد را می‌دهد تا در فلان تاریخ مکفول در برابر مکفول‌له حاضر شود.

کفالت اداری

با کفالت و انواع آن آشنا شدیم. باید بدانید زمانی که شخصی یک مسئولیت اداری دارد، اصل بر آن است که خودش به شخصه امور مربوط به پست یا مقام خود را به انجام برساند. اما در مواردی انجام این امور به طور شخصی به واسطه فوت یا بیماری یا غیبت وی غیر ممکن می شود. در چنین شرایطی به جهت اینکه اصل بر استمرار ارائه خدمات عمومی است، قانونگذار ابزاری به نام کفالت اداری پیش بینی کرده است. تا اینکه شخص دیگری جانشین وی شده و امور اداری را به انجام برساند. برای درک بهتر، باید با مفاهیم زیر آشنا باشید:

• کفالت این است که فرد متعهد شود هر زمانی که طلبکار بدهکار را خواست، بدهی را به او پرداخت کند. فردی که اینگونه متعهد شود، به عنوان کفیل شناخته می‌شود.
• کفیل کسی است که به طور موقت، اختیارات یک مقام اداری به وی واگذار شده است به همین علت کفالت با تفویض اختیار متفاوت است.

البته نکته ای که باید به آن توجه نمایید آن است که کفیلی صحیح است که به هر شکلی، حتی اگر به زبان عربی نباشد. یا از طریق اعمال بیان کند که من متعهدم و آماده‌ام هر زمانی که خواسته شود بدهکاری خود را به طلبکار بپردازم و طلبکار هم این موضوع را قبول کند.

کفالت اداری در قانون

کفالت اداری یکی از ابزارهایی است که در حقوق اداری برای واگذاری اختیارات یک مقام به دیگری استفاده می شود . اصولا کفالت اداری در غیاب متصدی اصلی یک مقام موضوعیت پیدا می کند.

مانند زمانی که متصدی اصلی آن پست به دلایلی همچون:

• فوت
• بیماری
• استعفا و غیره

قادر به انجام امور خود نیست. در چنین شرایطی، به موجب قانون وظایف آن مقام به شخص کفیل واگذار می شود. بنابراین، همانطور که در این مقاله بارها عنوان کردیم، کفیل اداری کسی است که اختیارات یک مقام اداری را در غیاب وی و به صورت موقت به عهده می گیرد .

موارد کفالت اداری

یکی از نمونه های کفالت اداری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، به موجب اصل یکصد و سی و یکم آن است. موارد کفالت اداری طبق آنچه در این ماده م یخوانیم، به شرح زیر است. در صورت:

• فوت
• عزل
• استعفا
• غیبت
• بیماری بیش از دو ماه رییس جمهور
• یا در موردی که مدت ریاست جمهوری پایان یافته و رییس جمهور جدید بر اثر موانعی هنوز انتخاب نشده یا امور دیگری از این قبیل

معاون اول رییس جمهور با موافقت رهبری اختیارات و مسئولیت های وی را بر عهده می‌گیرد. بر این اساس، به حکم قانون تحت شرایطی که اشاره شد، معاون اول رئیس جمهور کفیل رییس جمهور شناخته می شود.

ویژگی های کفالت اداری

کفالت اداری چه وی ژگی هایی دارد؟ در پاسخ باید به موارد زیر اساره کنیم:

تفاوت کفالت اداری با نفویض اختیار

سحن پایانی در این بحث بررسی توافت های کفالت اداری و تفویض اختیار است. این تفاوت ها را می توانیم در مواردی از قرار زیر عنوان کنیم:

• تفویض اختیار با اراده مقام بالاتر صورت می گیرد. اما کفالت به حکم قانون است.
• همچنین، یکی دیگر از تفاوت های کفالت اداری با تفویض اختیار در آن است. که در تفویض اختیار تنها برخی از اختیارات شخص قابل واگذاری است. اما در کفالت شخص کفیل به طور کلی جانشین مسئول اصلی پست می شود.