اموال معاف از مالیات ارث کدامند؟
در همین ابتدا باید بدانید به صورت کلی به اموالی که فرد بعد از فوت خود از خودش به جا می‌گذارد ارث یا ارثیه گفته می شود. بعد از متوفی باید بخشی از اموال بر اساس وصیت نامه متوفی و بخش دیگر آن بر اساس طبقه بندی وراث و قانون انحصار وراثت تقسیم شوند. پروسه انحصار وراثت مراحل بسیار زیاد و متفاوت از هم دیگری دارد که یکی از مراحل آن مشخص کردن اموال معاف از مالیات ارث است. با ما به جهت بررسی این معقوله در این مقاله همراه باشید.
جهت مطالعه بیشتر در باب انحصار وراثت کایک کنید: اقسام وصیت
در زمینه ارث و میراث، دو دسته معافیت های مالیاتی از قرار زیر داریم:
- یکی معافیت‌های عمومی
- دیگری ویژه مشمولین قانون قدیم
قانون مالیات ارث حدود ۵ سال پیش یعنی در سال ۱۳۹۵، تعدیل یافت. با توجه به این موضوع، کسی که از سال ۱۳۹۵ به بعد فوت می‌کند، وراث او باید از قانون جدیدی پیروی کنند. اما اگر فرد متوفی، قبل از سال ۹۵ فوت کند، مشمول قانون جدید نمی‌شود. یعنی وراث او باید از قانون قبلی پیروی کنند. قانون جدیدی که وضع شده است یکسری معافیت‌های جدیدی دارد. این در حالی است که قانون قبلی دارای معافیت‌های بیش تری بود.
مالیات بر اث
برای آشنایی با اموال معاف از مالیات ارث ، ابتدا با معنا و مفهوم مالیات بر ارث آشنا می شویم. یکی از انواع مالیات های مستقیمی است که دولت، دریافت می‌کند مالیات بر ارث است. به این صورت که هر گاه فرد متوفی ورثه داشته باشد، وراث یا نماینده قانونی او، باید ابتدا به انحصار وراثت اقدام کنند. تا به طور رسمی وراث متوفی مشخص گردند.
آنها همچنین مکلف اند ظرف حداکثر یک سال از تاریخ فوت، به سازمان امور مالیاتی محل سکونت متوفی مراجعه کنند. سپس در اظهارنامه ای که به شکل فرم های مخصوص و توسط سازمان امور مالیاتی تهیه می شود، اطلاعات زیر را تکیل نمایند:
- هویت
- مکان متوفی
- وراث حین فوت
اموال و دارایی ها - پبدهی ها
- هزینه های کفن و دفن
- واجبات مالی و عبادی
- دیون متوفی مانند مهریه همسر
نرخ مالیات بر ارث
پیش از آنکه لیستی از اموال معاف از مالیات ارث را ارائه دهیم، در این قسمت به این سوال پاسخ می دهیم که، نرخ مالیات ارث چقدر است؟
این نرخ متفاوت است و در برخی موارد با کسوراتی مواجه می شود. تیم نرخ ها و کسورات به شرح زیر است:
- سهم الارث وراث دسته اول مبلغ سه میلیون تومان معافیت کسر می شود.
- در مورد اموال معاف از مالیات بر ارث بر اساس ماده ۳۸ قانون مالیات مستقیم:” اموالی که به موجب نذر یا وصیت حسب مورد به وراث منتقل می‌شود به نرخ مذکور در ماده (۱۷) این قانون و در صورتی که به غیر وراث به استثنای اشخاص مذکور در بند (۳) ماده(۲۴) این قانون، منتقل شود مشمول مالیات بر درآمد اتفاقی خواهد بود.
- در مواردی که منافع مالی، مورد نذر یا وصیت باشد و همچنین منافع مالی که مورد وقف و حبس است، اشخاص منتفع از منافع به استثنای اشخاص مذکور در بند(۳) ماده(۲۴) این قانون نسبت به منافع هر سال مشمول مالیات بر درآمد خواهند بود.
تبصره: مال مورد وصیت وقتی مشمول مالیات خواهد بود که وصیت با فوت موصی قطعی شود.
اموال مشمول مالیات بر ارث
قبل از آشنایی با اموال معاف از مالیات ارث اموالی را که مشمول مالیات بر ارث می شوند را بشناسید. این اموال عبارت اند از:
- سپرده های بانکی، اوراق بهادار و اوراق مشارکت متوفی به جز مواردی که در بندهای قانون مالیات آمده شامل مالیات دو درصد می‌شود.
- سهار و سهم شرکای آنها به نرخ یک و نیم برابر نرخ های ذکر شده در قانون
- وسایل نقلیه ( موتوری، هوایی، زمینی و دریایی) به نرخ دودرصد بهای اعلام شده توسط سازمان مالیات کشور
- املاک و حق واگذاری محل به نرخ یک و نیم برابر نرخ های گفته شده در ماده ۵۹
اموال معاف از مالیات ارث
به مهمترین بخش این مقاله رسیدیم. در این بخش به عنوان سخن پاسانی لیست اموال معاف از مالیات ارث را ارائه می دهیم.
- اموالی که جزء ماترک متوفی باشد. تا یک سال پس از قطعیت مالیات و غیرقابل رسیدگی بودن پرونده امر در مراجع مالیاتی طبق قوانین یا احکام خاص مالکیت آنها سلب شود. یا به موجب گواهی سازمان ذیربط بلاعوض در اختیار وزارتخانهها ، مؤسسههای دولتی ، شهرداریها ، نهادهای انقلاب اسلامی یا شرکتهایی که صد در صد سهام آنها متعلق به دولت باشد قرار گیرد.
- مواردی که وراث تمام یا قسمتی از اموال را که جزء ماترک باشد به طور رایگان به یکی از اشخاص مذکور در ماده (2) این قانون واگذار کنند. (ماده 21 ق.م.م)
- وجوه بازنشستگی و وظیفه و پس انداز خدمت و مزایای پایان خدمت. مطالبات مربوط به خسارت اخراج، بازخرید خدمت و مرخصی استحقاقی. بیمه های اجتماعی و نیز وجوه پرداختی توسط مؤسسات بیمه یا بیمه گزار و یا کارفرما از قبیل بیمه عمر، خسارت فوت و همچنین دیه و مانند آنها. حسب مورد که یک جا و یا به طور مستمر به ورثه متوفی پرداخت می گردد. (ماده 24 ق.م.م)
- اموال منقول متعلق به مشمولین بند 4 ماده 39 قرارداد وین مورخ فروردین 1340 و ماده (51) قرارداد وین مورخ اردیبهشت ماده 1342 و بند(4) ماده (38) قرارداد وین مورخ اسفند ماه 1353. با رعایت شرایط مقرر در قرارداد مزبور با شرط معامله متقابل. (ماده 24 ق.م.م)
- اموالی که برای سازمانها و مؤسسه های مذکور در ماده (2) این قانون مورد وقف یا نذر یا حبس واقع گردد. به شرط تأیید سازمانها و مؤسسهه ای مذکور. (ماده 24 ق.م.م)
- هشتاد درصد اوراق مشارکت و سپرده های متوفی نزد بانکهای ایرانی و شعب آنها در خارج از کشور و مؤسسه های اعتباری غیر بانکی مجاز.
- پنجاه درصد ارزش سهام متوفی در شرکت هایی که سهام آنها طبق قانون مربوط در بورس پذیرفته شود.
- چهل درصد ارزش سهام یا سهم الشرکه متوفی در سایر شرکت ها.
- چهل درصد ارزش خالص دارایی متوفی در واحدهای تولیدی، صنعتی، معدنی و کشاورزی. (ماده24 ق.م.م)
