شرایط دریافت مهریه از ارث شوهر چگونه است؟

پیشتر در مقاله های قبلی به این موضوع اشاره کردیم که مهریه یکی از مهم ترین حقوق های مالی زن به شمار می رود. این حق بعد از عقد ازدواج به وی تعلق می گیرد. به عبارتی باید بگوییم حتی اگر طلاق یا جدایی بین زوجین در کار نباشد، باز هم زن می تواند مهریه خود را از همسرش طلب کند. در این مقاله می خواهیم موضوع دریافت مهریه از ارث شوهر را بررسی نماییم که جز پرتکرارترین سوالات کاربران می باشد.

به عنوان یاد آوری خاطر نشان می شویم که مهریه می تواند به دو صورت از قرار زیر در زمان ثبت ازدواج در محضر، تعیین گردد:

• عندالمطالبه: یعنی هر زمان که زوجه تقاضای مهریه کند باید در اسرع وقت نسبت به پرداخت آن اقدام شود
• عندالاستطاعه: شرایط در مهریه عندالاستطاعه متفاوت است و پرداخت مهریه با توجه به استطاعات و توانایی مالی مرد صورت می گیرد.

دریافت مهریه

برای بررسی دریافت مهریه از ارث شوهر ابتدا به بررسی کلی دریافت مهریه در قوانین حاکم بر ایران می پردازیم. در ابتدا این مقاله عنوان کردیم که از جمله مهم ترین حقوق مالی که به موجب عقد ازدواج به زن تعلق می گیرد، مهریه است. ماده 1082 قانون مدنی ایران رد این رابطه اذعان می دارد که به مجرد عقد، زن مالک مهریه می شود. در نتیجه وی می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.

آن گونه که از این ماده بر می آید، به محض این که عقد ازدواج میان زن و مرد جاری می شود، زن مالک مهریه ای است که قبل و پس از مرگ مرد بر ذمه او قرار می گیرد. به عبارتی می توان گفت که زن می تواند هر گونه که بخواهد آن را از مرد مطالبه کند. یا حتی مهریه را بر مرد ببخشد و با این کار ذمه مرد را از پرداخت مهریه به زن، بری کند .

جهت مطالعه بیشتر در حوزه انحصار وراثت کلیک کنید: محرومیت از ارث

دریافت مهریه از ارث شوهر

دریافت مهریه از ارث شوهر چگونه است؟ باید بگوییم زمانی که فردی فوت می کند ارث وی بین وراث متوفی تقسیم می گردد. این تقسیم ارث برای مرد به صورت زیر است:

• اگر متوفی دارای فرزند باشد ارثی که به همسر متوفی می رسد یک هشتم می باشد.
• اگر متوفی فرزندی نداشته باشد ارث زن از شوهرش یک چهارم است.

اما نکته حائز اهمیت آن است که قبل از این که ارث متوفی تقسیم گردد و گواهی انحصار وراثت سهم وراث و تعداد آنها را تعیین کند ابتدا کلیه دیون اعم از قرض ، وام ، بدهی های وی از دارای او کسر می گردد. مهریه زن یکی از این موارد است.

مورد دیگر در دریافت مهریه از ارث شوهر آن است که در نکاح دائم زوجین از یکدیگر ارث می برند و رابطه توارث بین آن ها وجود دارد.پساگر زوج فوت کند، سهم الارث او نیز به زوجه می رسد. اگر فرزندی برای مرد متصور نشویم، تمام سهم الارث به زن می رسد. البته فراموش نکنید که مهریه از سهم الارث زمانی مطرح می شود که امکان مطالبه آن از طریق ارثیه شوهر وجود دارد. در کل دو حالت زیر در این روند پیش می آید:

• در صورتی که شوهر فوت کند و اموالی از خود به عنوان ارث به جای بگذارد، زوجه به لحاظ قانونی این اختیار را دارد تا مهریه را از سهم الارث همسر خود تادیه کند.
• چنانچه شوهر فوت کند و اموالی بر جای نگذارد، سایر وراث وظیفه ای بابت پرداخت مهریه ندارند. این بدان معناست که زوجه نمی تواند برای مطالبه مهریه به آن ها رجوع کند.

چگونگی دریافت مهریه از ارث شوهر

برای دریافت مهریه از ارث شوهر در قسمت قبل عنوان کردیم که میزان یک هستم و یک چهارم از اموال وی در دو ضرایط متفاوت به زوجه می رسد. در ارتباط با سهم الارثی که به شوهر می رشد، اموال شوهر توقیف می شود تا زوجه بتواند از این روش مهریه خود را دریافت کند.

این نکته دا در نظر بدارید که کلیه اموال  مذکورتا زمان وصول مهریه متوقف می شود. به عبارت دیگر، تا زمانی که مهریه پرداخت نشود، مال زوج آزاد نمی شود. اموال توقیفی همان سهم الارث شوهر می باشد که برای پرداخت مهریه در نظر داریم.

راه توقیف ارث شوهر برای دریافت مهریه

به عنوان سخن پایانی در این بخش به راه های دریافت مهریه از ارث شوهر با استفاده از توقیف ارث وی اشاره می کنیم. این موضوع دو راهکار به شرح زیر دارد:

• از راه دادگاه: در این روش دادخواست زوجه از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت می شود. سپس به دادگاه خانواده برای بررسی ارجاع می شود. مدیر دفتر دادگاه در وهله اول مبادرت به بررسی دادخواست مربوطه می کند. در صورت عدم وجود مشکل قانونی و تایید آن، وقت رسیدگی برای طرفین تعیین می کند. در جلسه دادرسی زوجه مدارک و اسناد قانونی خود را در اختیار دادگاه قرار می دهد. در صورت موجه بودن آن ها حکم نهایی صادر می شود. بعد از صدور حکم، سهم الارث شوهر برای مطالبه مهریه توقیف می شود. در نتیجه زوجه به راحتی می تواند طلب خود بابت مهریه را وصول نماید.
• از راه اجراییه ثبت: زوجه با در اختیار داشتن گواهی صدور اجراییه به اداره ثبت مراجعه می کند. سپس با ارائه مدارک و اسناد ضروری، پرونده برای وی تشکیل می شود. در این بین زوج باید تمام دارایی و اموال خود حتی سهم الارث مذکور را نیز به اجراییه ثبت معرفی کند.  مرحله توقیف سهم الارث شوهر، اموال منقول و غیر منقول او شناسایی می شود. در نتیجه در نهایت این اموال توقیف می شوند.

لازم به ذکر است که یکسری از اموال شوهر غیر قابل توقیف می باشند. یا به عبارتی این اموال جزو مستثنیات دین هستند. در این صورت امکان توقیف آن ها وجود ندارد.