مالیات بر ارث سال 1403

مالیات بر ارث، یکی از اقسام مالیات بر دارایی افراد است. این مالیات، بر اموال موروثی تعلق می گیرد. وضع این نوع از مالیات، یکی از ساز و کارهای دولت ها برای تعدیل ثروت است. به عبارتی می توان گفت استفاده از این نوع مالیات، بیشتر در جوامعی کاربرد دارد که اختلاف فاحش طبقاتی موجود است. در سال 1316 اولین قوانین مالیات بر ارث شکل گرفت. این قوانین به مرور زمان تغییر کرد. بدین صورت مواردی به آن اضافه شد، اما در انتها در سال 1395 تغییرات اساسی در قانون مالیات ارث ایجاد شد. محاسبه مالیات اموال کسانی که قبل از سال 1394 فوت کرده اند، باید مطابق قوانین قدیم باشد؛ اما در صورتی که تاریخ فوت بعد از سال 1395 باشد، محاسبه مالیات باید مطابق قوانین جدید صورت بپذیرد.

افراد مشمول مالیات بر ارث 

چنانچه زمان فوت متوفی پیش از سال 95 باشد، مالیات به ارث مطابق با قانون قدیم محاسبه و دریافت می شود. در قانون جدید این مالیات، انواع گوناگون دارایی از قبیل املاک، طلا، خودرو و … مشمول نرخ مالیات خاصی است. در حالی که در مورد متوفیان پیش از سال 95، این تفکیک صورت نمی پذیرد. یعنی نسبت به کل دارایی و ماترک متوفی شامل نرخ مالیات بر ارث یکسان می شد. در رابطه با قانون جدید، دو نکته زیر را مد نظر بدارید:

• این مالیات، می بایست به سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت شود.
• اظهارنامه مالیات بر ارث را علاوه بر شیوه حضوری به شیوه غیر حضوری و از طریق درگاه اینترنتی اداره امور مالیاتی، می توان تکمیل کرد. سپس باید مبلغ مالیات را پرداخت نمود.

چه کسانی مشمول پرداخت مالیات بر ارث هستند؟ در پاسخ به این سوال مهم، باید بگوییم که نرخ این مالیات با توجه به مولفه های گوناگونی نظیر زمان فوت، نسبت وراث با متوفی و نوع دارایی های متوفی متفاوت است. به طور کلی، بر اساس قانون مدنی رابطه وراث با متوفی ممکن است مشمول یکی از طبقات زیر باشد:

• طبقه اول: شامل پدر، مادر، همسر، فرزندان و فرزندان آنان
• طبقه دوم: شامل اجداد، برادر، خواهر و اولاد آنان
• طبقه سوم: شامل عمو، دایی، عمه، خاله و فرزندان آنان

نرخ این مالیات برای وراث طبقه سوم، چهار برابر وراث طبقه اول و برای طبقه دوم دو برابر وراث طبقه اول است. وراث طبقه اول و دوم نسبت به اموال و دارایی های شهدای انقلاب اسلامی، مشمول پرداخت این مالیات نیستند.

مدارک لازم برای مالیات بر ارث

همانند سایر پرونده های قضایی و اداری، برای پرداخت مالیات بر ارث طی مراحلی الزامی است. به عبارتی، وراث متوفی موظفند ظرف مدت 1 سال از تاریخ وقوع فوت متوفی، فهرستی از اموال و دارایی های او را ضمن تکمیل اظهارنامه این مالیات به سازمان امور مالیاتی کشور ارائه نمایند. ارث از مادر نیز شامل مالیات بر ارث می شود. برای تشکیل پرونده مالیاتی، مدارک زیر مورد نیاز است:

• رونوشت یا تصویر گواهی شده اسناد مربوط به بدهی و مطالبات متوفی
• رونوشت یا تصویر گواهی شده کلیه اوراقی که مُثبت حق مالکیت متوفی نسبت به اموال و حقوق مالی است.
• رونوشت یا تصویر گواهی شده آخرین وصیت نامه متوفی اگر وصیت نامه موجود باشد.
• رونوشت یا تصویر گواهی فوت از مراجع ذی­ربط
• وراث متوفی یا نماینده قانونی آنها، باید به منظور کسر هزینه های کفن و دفن و دیون متوفی از اموال متوفی، ظرف یک سال از تاریخ فوت اظهارنامه­‌ای حاوی کلیه اقلام ماترک متوفی همراه با تعیین ارزش روز زمان فوت و مشخص کردن مطالبات و بدهی­‌ها را همراه با مدارک زیر به اداره امور مالیاتی تسلیم کنند.
• رونوشت یا تصویر گواهی شده اسناد مربوط به بدهی و مطالبات متوفی
• رونوشت یا تصویر گواهی شده کلیه اوراقی که مُثبت حق مالکیت متوفی نسبت به اموال و حقوق مالی است.
• رونوشت یا تصویر گواهی شده آخرین وصیت نامه متوفی اگر وصیت نامه موجود باشد.
• رونوشت یا تصویر گواهی فوت از مراجع ذی ربط

اموال معافیت‌ از مالیات بر ارث

این اموال عبارت اند از:

• مزایای پایان خدمت و وجوه بازنشستگی و وظیفه
• مطالبات مربوط به بازخرید خدمت، خسارت اخراج و بیمه‌های اجتماعی
• وجوه پرداختی توسط مؤسسات بیمه یا کارفرما
• انواع بیمه‌های عمر و زندگی
• خسارت فوت و دیه
• اثاث البیت محل سکونت متوفی
• هزینه‌های کفن و دفن
• بدهی‌های متوفی
• مطابق ماده 25 قانون مالیات بر ارث، وراث طبقه اول و دوم شهدای انقلاب اسلامی مشمول این مالیات نخواهند شد.

کلام آخر

مالیاتی که بر تمام اموال منقول و غیر منقول متوفی تعلق می گیرد، مالیات بر ارث نامیده می شود. پس از فوت فرد وراث برای تقسیم ماترک متوفی بین ورثه، باید ابتدا مالیات آن را به دولت پرداخت نماید. تمام ورثه به اندازه سهمی که می برند مشمول مالیات می شوند.